Júma, 3 Mamyr 2024
Áne, kórding be? 3408 4 pikir 19 Shilde, 2022 saghat 15:28

Qarabaq sapary: Basqynshynyng zúlymdyghy

Eki jyl búryn Ázirbayjan Armeniya basqynshylary Reseyding qoldauymen basyp alyp, qan júttyrghan Qarabaqty qaytaryp aldy. 44 kýndik soghysta kek alynyp, jer qaytty. Otan ýshin otqa týsken erlerding ýsh myndayy sheyit boldy. Jau qolyndaghy jeti audannyng beseui qaytaryldy, qalghan ekeui kelisim boyynsha qaytaryluy tiyis. 

Ázirbayjan tarapynyng shaqyrtuy boyynsha azat etilgen audandardy kóru maqsatynda Abai.kz újymy Kaspiyding arghy betine sapar shekti. Shilde aiynyng 8-16 aralyghynda Qarabaqtyng azat etilgen audandaryna bardy.

Ázirbayjan Qarabaqty kórkeytu jәne qayta qalpyna keltiru júmystaryna basa nazar audaryp otyr. Basqynshy qolynda bolghan shiyrek ghasyr ishinde baqtary otalyp, ghimarattary órtenip, jýzimderi júlynyp, molalary qazylyp, joldary júlmalanyp, alqaby minalanypty. Ekinshi Qarabaq soghysynyng songhy kýnderinde basqynshy basyp alghan aumaqtan bas saughalap qashqan sәtte Ázirbayjangha qalmasyn dep ekken aghashyn kesip, ata-anasynyng molasyn qazyp, sýiegin qapqa salyp әketkenin aiday әlem kórdi. Sonday súmdyq otyz jyl boyy jeti audanda ýzdiksiz jýrgen. Oqu bir bólek, kózben kóru mýlde bólek.

V Karabahe osenily potery Azerbaydjana bolee chem v 200 chelovek

Qarabaqtyng azat etilgen audandaryna kiru óte qiyn. Arnayy qújat pen Ázirbayjan biyliginen rúqsat qaghaz kerek. Sebebi qalt bassang mina basyp, basyndy joghaltuyng yqtimal. Minadan tazartu júmystary ondaghan jyldar boyy jýrgizilui mýmkin. Sondyqtan da audandy minadan tazartu eng aldymen eldi-mekenderdi tazalau men infraqúrylym salatyn aumaqtan bastalghan. Joldyng boyyna minalanghan degen belgi qoyylghan.

Alghash bolyp azat etilgen audannyng biri Fizuly audany. Audan ortalyghy Fizuly qalasynda basqynshylar kelgenge deyin 40 myng halyq ómir sýrgen, al býginde qalada bir ghimarat joq. Órtelgen, tonalghan. Qalagha aparatyn jolda Merdenli meshiti bar. Bir jarym ghasyr búryn salynghan meshitti basqynshylar búzbay, mal ústaytyn qoragha ainaldyrghan. Ázirbayjan meshitti qalpyna keltiru júmystaryn bastamapty, basty sebep qasiyetti oryngha jasalghan qiyanatty jahan elderine kórsetu. Fizuly audanynda 8 aidyng ishinde halyqaralyq әuejay salynghan.

Pervyy aeroport v Karabahe postroen za 8 mesyasev

Ázirbayjannyng taghy bir әigili qalasy Agdam dep atalady. Agdamda zamanynda aty TMD-gha tanymal bolghan "Agdam sharaby" shyqqan. Keyin әriyne búl qalashyq tolyq joyyldy, al elu myng halqy Ázirbayjannyng ózge audandaryna basqynshylardan qashyp, qonys audardy. Qaladaghy әigili meshitting múnarasyn basqynshylar әskery mayak retinde qoldanypty, ózge ghimaratty tolyq qiratqan. Qaladaghy Qarabaq handarynyng jazghy reziydensiyasy tolyq tonalyp, beyiti qiratylghan. Qarabaq hany saldyrghan medrese men bilim oshaghy mal ústaytyn qoragha ainaldyrylghan. Agdamda әlemde eki ghana elde kezdesetin "Nan múrajayynyn" biri bolghan, ony basqynshylar tolyq órtep jibergen. Ýsh qabatty shayhanany talqandap, temirin saudagha salghan.

Bitva za Agdam — Vikiypediya

Qala manynda Qojaly qyrghynynda qaza tapqandardyng ziraty bar. Qojaly Agdam qalasynan 18-20 shaqyrymda ornalasqan. 1992 jyly 26 aqpanda armyan әskeri Qojalygha shabuyl jasap, 613 beybit túrghyndy aiuandyqpen óltirgen. Azaptap, tiridey terisin sypyryp, jýkti әielderding ishin jaryp, ystyq su qúighan jayttar bolghan. Qojalydan qashqan halyq, jaralylar Agdamgha kelip tyghylghan. Álemdi sharlap ketken jýrek syzdatar suretterding birazy osy Agdam qalasyndaghy meshitte týsirilgen. Al qaza tapqandardyng kóbisi osy Agdam qalasy manyndaghy ziratta jerlengen. Basqynshylar Agdamdy da basyp alghan sәtte, zirattardy qazyp, mýrdelerdi joyghan.

Zúlymdyqtyng kuәsi bolghan Agdam qalasynda qayta qalpyna keltiru júmystary jýrip jatyr. Túrghyn ýiler men mektep, auruhana jәne uniyversiytet salynuda. Áygili Agdam sharap zauyty da salynbaq. Ázirbayjan biyligi Agdamgha basa nazar audaryp, qalagha kezen-kezeng boyynsha halyq qonystanyp, 100 myng túrghyny bar iri qala bolady dep josparlauda. Qala ortalyghyna genosidke arnalghan eskertkish pen múrajay salynbaq.

Aliyev obiyavil gorod Shusha kuliturnoy stoliysey Azerbaydjana — RBK

Qarabaqtyng jýregi Shusha qalasy. Shusha taudyng basynda, әsem shatqaldar arasynda ornalasqan. Armeniya "Shusha qalasyn alu mýmkin emes" dep sanaghan, sebebi qalagha aparatyn joldyng barlyghy biyiktikter arqyly ótedi jәne qalany qorghau onay. Alayda Ázirbayjan arnayy jasaghy Shushagha adam shyghuy mýmkin emes degen Jydyr jýzi shatqaldary arqyly jayau kóterilip, qalany qaytaryp aldy. Shusha qalasy әzerbayjandar ýshin qasiyetti sanalady. Qalada qúrylys qarqyndy jýrude. Shusha 2023 jyly "Týrki әlemining mәdenie astanasy" dep jariyalanghan. Qalada týrkilerding kóptegen mәdeny sharalary úiymdastyrylady.

Fayl:General view of Shusha.jpg — Vikiypediya

Qalagha kirer qaqpada Reseyding bitimgerlik kýshteri men Ázirbayjan әskerining әskery beketi bar. Ár kólikti, әr adamdy múqiyat teksergennen keyin qalagha kiruge rúqsat etedi. Ázirbayjannyng әigili әnshi Búl-Búldyng ýii qalpyna keltirilipti, al basqynshylar avtomatpen atqylaghan әnshining eskertkishin búzbay, sol qalpynda qaldyrghan.

Shusha qalasynan basqynshylar qolyndaghy Hankendi qalasy kórinip túrady. Kelisim boyynsha qalghan eki audan Ázirbayjanghan berilui tiyis. Alayda Armeniya taraby týrli syltau aityp, әskerin shygharudy sozbalaqtauda. Baku úzaq kýtpeytinin birneshe mәrte eskertken bolatyn.

Abai.kz

4 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 825
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 668
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 527
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 537