Jeksenbi, 19 Mamyr 2024
Arylu 3419 12 pikir 6 Sәuir, 2022 saghat 16:20

Kaspiy qúbyr konsorsiumy: Reseyding kózdegeni ne?

Reseyding Novorossiyk ailaghynda Kaspiy qúbyr konsorsiumy (KQK) terminaldarynyng ailaqtyq qúrylghylary isten shyqqaly 20 kýnge tayady. Reseylik BAQ ónirde búryn-sondy bolmaghan dauyl túryp, eki qúrylghygha zaqym kelgenin jazdy. Oqighadan keyin qúbyr arqyly múnay jiberu birden toqtady. KQK qúbyry arqyly Qazaqstan múnayynyng 80 payyzyn Batys elderine shygharyp otyr.

Nemisting «Handelsblatt» basylymy Novorossiysk múnay ailaghynda bolghan oqigha turaly jurnalistik zertteu jariyalapty. Saraptama maqalany audaryp, nazarlarynyzgha úsynyp otyrmyz.

 Qazaqstan men Europany Novorossiysk ailaghynda múnaymen qorqytu

Novorossiysk aimaghynda bolghan dauyldyng saldaryn Resey Batysqa qarsy gibridti soghys jýrgizu ýshin jәne Qazaqstannyng biyligin uysynda ústau ýshin paydalanady, dep jazady jurnalistik zertteu jasaghan nemis gazeti.

Resey Ukrainagha basyp kirgennen keyin Euroodaqtyng tarapynan auqymdy sanksiyalardyng astynda qaldy. Sol ýshin Resey qazaqstandyq múnaydy Europa naryghyna әdeyi jetkizbey, Europadaghy múnay baghasynyng sharyqtap túrghanyn paydalanyp Euroodaqtyng ekonomikasyn tómendetkisi keledi.

Búl mәlimdemeni jasaghan: Nemisting «Handelsblatt» ekonomikalyq gazeti. Basylymnyng «Corrective» ghylymiy-zertteu ortalyghymen birlesip jýrgizgen jurnalistik zertteui Novorossiysk portyna, dәlirek aitqanda onyng múnay qúy ailaqtaryna arnalghan.

Germaniya meteorologtary Novorossiyskide bolghan dauyldyng kýshtiligine kýmәnmen qaraydy

«Resey kýshti dauyl turaly ótirik oilap tauyp, Europagha múnaydy jibertpey otyr. Mәskeu Ortalyq Aziyadaghy yqpalyn kýsheytu ýshin shiykizat pen ony jetkizu jolyn paydalanyp otyrghanyn kóremiz», dep jazyldy maqalanyng onlayn núsqasynda. Dәl qazir Europagha Qazaqstannyng múnayy óte az mólsherde jóneltiluining sebebi: «Qara tenizdegi birneshe kýnge sozylghan dauyl». Dauyldyng saldarynan Novorossiyskide tankerlerge múnay toltyratyn ýsh jyljymaly  aylaqtyq qúrylghynyng ekeui isten shyqqanyn 22 nauryz kýni reseylik BAQ jazyp jatty. Alayda, nemis meteorologiyalyq qyzmeti (Deutscher Wetterdienst, DWD)  atalghan kýnderdegi aua-rayy búl aimaq ýshin ýirenshikti aua-rayy ekenin aitqan. Jelding kýshi 20 nauryzda eng qatty degende 9 baldyq dauylmen teng bolghan. Al, joyqyn dauyl 12 baldan bastalady eken.

Kaspiy qúbyr konsorsiumy Resey arqyly ótetin tranzitke baylanghan

«Qalay desek te 20 jyl boyghy múnay tasymaldau tarihynda ol eshqashan jelding kesirinen isten shyghyp qalghan emes», deydi Handelsblatt basylymy shtab-pәteri Mәskeude ornalasqan Kaspiy qúbyr konsorsiumynyng (KQK) infraqúrylymyn menzep.

"Múnay qúbyry Resey aumaghy arqyly ótedi әri konsorsiumda reseylik firmalardyng ýlesi kóbirek, desek te qúbyrdyng ishindegi shiykizat Qazaqstanda múnay óndirumen ainalysatyn Chevron, Shell jәne Eni siyaqty Batys firmalaryna tiyesili", - dep kórsetedi gazet.

Konsorsiumda basty róldi Reseyding "Transnefti"memlekettik kompaniyasy atqarady. Ol sonday-aq Qazaqstan múnayyn "Drujba"múnay qúbyry arqyly Baltyq jaghalauyndaghy Usti-Luga portyna tasymaldaugha jauapty. Esterinizge sala keteyik, qúbyr 2019 jyly hlor organikasymen qatty lastanyp, aqyrynda Qazaqstannan jiberilgen shiykizat ta býlingen bolatyn.

«Terminal jelding kýshinen shynymen de isten shyghyp qalghannyng ózinde, Resey ony jóndeuge kóp uaqyt alayyn dep otyr»,- dedi Handelsblatt. Reseylik BAQ-tyng habarlauynsha, eki jyljymaly qúrylghyny jóndeuge ýsh aptadan eki aigha deyin uaqyt ketui mýmkin. Nәtiyjesinde әlemde kólemi boyynsha múnay eksporttaudan onynshy oryn alatyn Qazaqstan ay sayyn jýzdegen million dollar tabysynan aiyrylady, dep kórsetedi gazet. Basylymnyng jazuynsha, "Mәskeu Qazaqstandy Batysqa qysym jasau ýshin paydalanady. Qara tenizdegi terminaldyng róli Europa ýshin manyzdy. Qúbyr arqyly jyl sayyn 60 million tonnadan astam múnay jiberiledi. Búl Europanyng jyldyq tútynu kólemining 10 payyzyn qúraydy.

Qazaqstan 2022 jylgha arnalghan josparynda múnay óndirudi azaytatynyn habarlady.

Handelsblatt tújyrymy mynaday: «Reseyding Ukrainadaghy әskery operasiya oiynyna qoldanyp otyrghan taktikasyn Qazaqstan mysalynda kóre alamyz». Gazet: «Mәskeuding әskery doktrinasy ýgit-nasihat, jalghan aqparat, sonday-aq әlemdik múnay naryghynda aila-sharghy jasau siyaqty qúityrqy әreketterdi qamtityn gibridti soghysty iske asyrghysy keledi »,- deydi.

Qazaqstandyq sayasy taldaushy Ghaziz Ábishev Handelsblatt-qa bergen súhbatynda Novorossiysk ailaghyndaghy múnay qúy terminalynyng ýsh qúrylghysynyng ekeui de isten shyqqanyna «sensasiyalyq kezdeysoqtyq» dep bagha berdi. Ol bolyp jatqan oqighany Reseyding Batysqa qysym kórsetu ýshin istep otyrghany deydi. Al, Qazaqstannyng energetika ministri Bolat Aqsholaqov: «Múnday zymiyandyqqa» Resey de, konsorsium da mýddeli emes»,- deydi.

5 sәuir kýni  Qazaqstannyng Últtyq ekonomika ministri Álibek Quantyrov Qazaqstannyng 2022 jylgha arnalghan múnay óndiru jospary boyynsha múnay óndirisi qysqaratynyn mәlimdedi.

Basylym jurnalistik zertteuining sonynda qúbyr kóp úzamay iske qosylsa da «Reseyding Novorossiysk ailaghynda aua-rayynyng búzylghany qazaqstandyq múnaydyng Europagha eksportyn toqtatyp tastay alady», dep jazady.

 

Abai.kz

 

12 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2146
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2551
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2365
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1661