Senbi, 4 Mamyr 2024
Afrikalyqtyng armany... 7337 11 pikir 19 Qazan, 2021 saghat 12:32

Resey demografiyasy: «70 mln-gha deyin azayyp ketemiz»

Reseyde demografiyalyq daghdarys 90 jyldardan bastap jalghasyp keledi. KSRO kezeninde 15 elding adamy resursyn ayausyz paydalanghan Kremli, qazirgi uaqytta tipti ishki qajettilikterdi tolyq qamtamasyz etu ýshin enbek migranttaryna zәru jaghdayda. Búl demografiyalyq jaghdaydyng da ashyq sipatyn kórsetedi.

Reseydegi 85 aimaq, respublika men ólkede adam sanynyng kemu prosesi qarqyndy týrde iske asuda. Iri qalalargha auyldan qonys audarushylar sany men kólemi artyp, urbanizasiya qarqyny jyldamdaghan. Ol ekonomikalyq daghdarysqa da tikeley baylanysty. Auylda júmys joq, órkeniyetti әlemning kórinisin tappaysyz. Búl tek qana Reseyge emes, jalpy postkenestik elderge tәn qúbylys.

2021 jyly Resey halqynyng sany rekordtyq dengeyde azaydy. Oghan koronavirustyq daghdarys ta tikeley óz әserin tiygizdi. Sarapshylar 2021 jyldy Reseyding beybit tarihyndaghy eng auyr demografiyalyq daghdarys kezeni dep atauda.

Britandyq The Guardian demograf Aleksey Rakshiyding zertteuine sýiene otyryp Resey Federasiyasynyng halqy 2020 jyldyng qazany men 2021 jyldyng qyrkýiegi aralyghynda 997 myng adamgha azayghanyn aitady. Búl sandardy demograf «óte kóp» dep atady. Búl koronadaghdarys tuyndatqan krizisting saldarynan medisinanyng ózge aurulardy emdeu qabiletining tómendegeninen de bolghan jaghday.

Reseydegi demografiyalyq jaghday sarapshylardyng aituynsha nasharlay beredi jәne oghan birneshe faktor tikeley әser etpek. Birinshisi ol әr 20 jyl sayyn bolatyn demografiyalyq týsim. Reseyde ol 1960-1970-jyldary, ekinshi tolqyny 1990-2000-jyldary bolghan. Al ýshinshi tolqyn 2020-2030-jyldar aralyghynda bolmaq, oghan ekonomikalyq jaghdaydyng nasharlauy da sebepker bolmaq. Al «ana kapitaly» demografiyalyq jaghdaydy qútqara almaydy.

KSRO-nyng ydyrauy Resey ýshin úzaq perspektivada Ekinshi dýniyejýzilik soghystyng saldarynan da auyr bolghan. Oghan toqsanynshy jylghy toqyrau, úzaqqa sozylghan ekonomikalyq daghdarys pen ómirge úrpaq әkeluge qabiletti jastardyng azdyghy әser etude.

Mysaly 11 qazan kýni Resey premier-ministri Mihail Mishustin Reseyding damuyna qatysty últtyq jospardy bekitti. Jospar aldaghy 10 jylgha arnalghan. Onda demografiyalyq mәsele de qarastyrylghan. Qújatta pandemiya әserinen Resey halqynyng sany 2021 jyly 535 500 adamgha, al 2022 jyly taghy 533 400 adamgha azayatyny aitylghan. Yaghny eki jylda Resey halqy million adamgha azayady degen sóz. 2022 jyldan bastap Resey halqynyng azangy bәsendep, jylyna 300 myngha kemiytini aitylghan.

8 aida Resey halqynyng azangy 18,5%-gha artqan. Eger koronadaghdarys toqtamasa, onda Resey halqynyng sany jyl sayyn 1 million adamgha deyin kemiytini turaly boljam bar.

Resey demografiya, kóshi -qon jәne aimaqtyq damu institutynyng qadaghalau kenesining tóraghasy Yuriy Krupnovtyng boljamy boyynsha, eger ýkimet bala tuudy yntalandyru boyynsha shúghyl sharalar qabyldamasa, onda 2050 jylgha qaray el halqynyng sany eki ese azayady, yaghny qazirgi uaqytta 146 million adamnan 70-80 milliongha deyin tómendeydi.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

11 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1036
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 912
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 681
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 766