Jeksenbi, 5 Mamyr 2024
Janalyqtar 5378 0 pikir 5 Sәuir, 2012 saghat 10:08

1928-1933 jyldary asharshylyq bolmaghanda qazaqtardyng sany 45-50 mln. adamgha jeter edi.

1928-1933 jyldary asharshylyq saldarynan jappay qyrghyn bolmasa, qazirgi tanda qazaqtardyng sany 45-50 mln. adamgha jeter edi.

Búl nәubet qazaq halqynyng ósimin kem degende 110 jylgha artqa shegindirdi. Býgin QR Parlamenti Senatynyng jalpy otyrysynda senator Múrat Baqtiyarúly osylay mәlim etti.

Deputattyng aituynsha, qazaq halqynyng tarihyndaghy 1928-1933 jyldardaghy asharshylyq býtkil adamzat tarihyndaghy eng zúlmat, jantýrshiktirer nәubet bolyp tabylady. «Osynau alapat ashtyq auyl sharuashylyghyn újymdastyru sayasatyn býrkengenimen, sol sayasatqa mýldem qarsy әreketterge baryp, kenestik-totalitarlyq jýiening qazaq halqynyng dәstýr, qúqyq, ózindik sharuashylyq erekshelikterin ayaqasty etu nәtiyjesinde tútastay últty qoldan jasaghan genosid pen demografiyalyq determinizmge alyp kelgen qylmystyng eng auyr týrining qayghyly nәtiyjesi», - deydi Múrat Baqtiyarúly.

Onyng aituynsha, statistikalyq mәlimetterge sәikes, 1930 jyldary Qazaqstannyng auyldy jerlerinde 5 mln. 873 myng adam ómir sýrgen bolsa, 1933 jyly tiri qalghan auyl túrghyndarynyng sany 2 mln. 493 myng adamdy qúraghan. Jappay asharshylyq pen sonyng saldarynan órshigen týrli aurulardan 2 mln. 580 myngha tarta qazaqstandyq qaza boldy. 800 myng qazaq shetelge ýdere kóshti.

1928-1933 jyldary asharshylyq saldarynan jappay qyrghyn bolmasa, qazirgi tanda qazaqtardyng sany 45-50 mln. adamgha jeter edi.

Búl nәubet qazaq halqynyng ósimin kem degende 110 jylgha artqa shegindirdi. Býgin QR Parlamenti Senatynyng jalpy otyrysynda senator Múrat Baqtiyarúly osylay mәlim etti.

Deputattyng aituynsha, qazaq halqynyng tarihyndaghy 1928-1933 jyldardaghy asharshylyq býtkil adamzat tarihyndaghy eng zúlmat, jantýrshiktirer nәubet bolyp tabylady. «Osynau alapat ashtyq auyl sharuashylyghyn újymdastyru sayasatyn býrkengenimen, sol sayasatqa mýldem qarsy әreketterge baryp, kenestik-totalitarlyq jýiening qazaq halqynyng dәstýr, qúqyq, ózindik sharuashylyq erekshelikterin ayaqasty etu nәtiyjesinde tútastay últty qoldan jasaghan genosid pen demografiyalyq determinizmge alyp kelgen qylmystyng eng auyr týrining qayghyly nәtiyjesi», - deydi Múrat Baqtiyarúly.

Onyng aituynsha, statistikalyq mәlimetterge sәikes, 1930 jyldary Qazaqstannyng auyldy jerlerinde 5 mln. 873 myng adam ómir sýrgen bolsa, 1933 jyly tiri qalghan auyl túrghyndarynyng sany 2 mln. 493 myng adamdy qúraghan. Jappay asharshylyq pen sonyng saldarynan órshigen týrli aurulardan 2 mln. 580 myngha tarta qazaqstandyq qaza boldy. 800 myng qazaq shetelge ýdere kóshti.

«Jappay asharshylyq saldarynan qazaq halqynyng sany eki esege qysqardy.  Áriyne, búnday solaqay sayasattyng saldarynan elimizde sol jyldary túryp jatqan basqa da últ ókilderi japa shekti. Mәselen, elimizde túryp jatqan ukraindardyng 11 payyzy, orystardyng 6 payyzy, ózbekterding 8 payyzy, úighyrlardyng 13 payyzy, tatarlardyng 10 payyzy, nemisterding 11 payyzy ashtyqtan óldi. Búnday jaghany ústatar mәlimetterding ózi tek qazaqtardyng ghana japa shekkenin kórsetpeydi. Degenmen, biylikting kýshpen jýzege asyrghan sayasaty saldarynan bir ghana últtyng jappay qyryluy, bir ghana últ sanynyng teng jartysy joyylyp ketui adamzat tarihynda bolghan emes. Demograftar sol jyldary jappay qyrghyn bolmasa, qazirgi tanda qazaqtardyng sany 45-50 mln. adamgha jeter edi degendi algha tartady. Sondyqtan da búl nәubet qazaq halqynyng ósimin kem degende 110 jylgha artqy shegindirdi», - deydi M. Baqtiyarúly.

Qazaqparat

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1444
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1287
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1043
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1097