Júma, 26 Sәuir 2024
Biylik 3328 0 pikir 19 Jeltoqsan, 2020 saghat 11:49

Toqaev TMD basshylary jiynynda ne aitty?

Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaev TMD memleketteri basshylary kenesining otyrysyna qatysty, dep habarlaydy Aqorda sayty. 

Viydeo konferensiya rejiyminde ótken is-sharagha Qazaqstanmen birge Ázerbayjan, Belarusi, Qyrghyzstan, Moldova, Resey, Tәjikstan, Týrikmenstan, Ózbekstan preziydentteri qatysqan.

Jiyn barysynda Memleketter basshylary Tәuelsiz Memleketter Dostastyghy ayasyndaghy kópjaqty yqpaldastyq, TMD-ny odan әri damytu tújyrymdamasy jәne ony iske asyru jónindegi negizgi is-sharalar jospary jayynda pikir almasty. Sonday-aq TMD elderi Parlamentaralyq yntymaqtastyqty arttyru jәne nyghaytu mәselesi talqylandy.

Koronaviruspen birlesip kýresu

Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde býgingi otyrystyng әlemdik ekonomika men sayasattaghy kóptegen manyzdy problemalar tónireginde ótip otyrghanyn, dýniyejýzindegi qiyn ahualdy koronavirus pandemiyasy odan әri shiyelenistirip jibergenin jetkizdi. Qazaqstan Preziydenti ortaq mýddelerdi eskere otyryp birqatar úsynys jasady, onyng ishinde, koronavirus indetine birlese qarsy kýresuge qatysty oiyn ortagha saldy.

– Býgingi kýnning eng basty mindeti – azamattarymyzdyng koronavirusqa qarsy vaksinagha keng kólemde qol jetkizuine mýmkindik jasau. Osy orayda COVID-19 indetine qarsy jahandyq kýreste әlemde birinshi bolyp vaksinasyn tirkegen jәne halyqqa ekpe jasay bastaghan Resey Federasiyasynyng jetekshi rólin atap ótkim keledi. Qazaqstan da ózining vaksinasyn әzirlep jatyr. Onyng synamalary jaqsy nәtiyje berude. Biz kelesi aptada Reseymen birlesip, vaksina óndirisin iske qosamyz. Ol reseylik te, qazaqstandyq ta ónim retinde eksportqa shygharylady, – dedi Memleket basshysy.

Bioqauipsizdik turaly bastamany qoldau

Preziydent әriptesterin ózderining syrtqy sayasat vedomstvo basshylaryna BÚÚ ayasynda Aurulardy baqylau jәne biologiyalyq qauipsizdik jónindegi aimaqtyq ortalyqtar jelisin, sonday-aq, Biologiyalyq qauipsizdik jónindegi halyqaralyq agenttik qúru jayyndaghy Qazaqstannyng BÚÚ-da jasaghan úsynysyn qoldau ýshin tapsyrma beruge shaqyrdy.

Ekonomikalyq baylanystardy jandandyru

Qasym-Jomart Toqaev Dostastyq elderining arasyndaghy iskerlik belsendilik pen ekonomikalyq baylanystardy jandandyru júmysyn TMD-nyng basty mindetterining biri retinde atady.

– Qazirgi jaghdayda bizding negizgi basymdyghymyz – әleumettik-ekonomikalyq túraqtylyqty saqtau, halyqtyng tabys dengeyin jәne júmyspen qamtyluyn qamtamasyz etu. Biraq búghan sauda-ekonomikalyq qatynastardyng barlyq keshenin qayta janghyrtpay, qol jetkizu mýmkin emes. Ózara sauda-sattyqty odan әri yryqtandyru, kedergiler men shekteulerdi retteu jónindegi júmystardy jandandyru qajet. Investisiya tartugha, kólik-tranzit әleuetin tiyimdi paydalanugha, ónerkәsiptik kooperasiyany terendetuge, ónirler arasyndaghy tikeley baylanystardy damytugha basa mәn beru kerek, – dedi Preziydent.

Memleket basshysy Qyzmet kórsetuding erkin saudasy turaly kelisimdi jәne onyng әr memleketke naqty payda әkeletin investisiyalar jónindegi negizgi bólimin kelisudi ayaqtaudyng manyzdylyghyna nazar audardy.

Jasyl ekonomika. Sifrly tehnologiya

Qasym-Jomart Toqaev qorshaghan ortany qorghau jәne «jasyl ekonomikagha» qatysty  sheshimderdi engizu, sonday-aq, jana sifrlyq tehnologiyalardy damytu mәselelerine arnayy toqtaldy. Qazaqstan TMD Memleketaralyq ekologiyalyq kenesting 2021 jylghy tóraghasy retinde atalghan saladaghy últtyq zannamalardyng tәsilderi men ýilestiriluin úshtastyru mýmkindigin zertteudi, sonday-aq, Sifrlandyru mәseleleri boyynsha arnayy júmys tobyn qúrudy  úsyndy.

Memleketaralyq shiyelenis damudy tejeydi

Qazaqstan Preziydenti Memleketter basshylarynyng nazaryn qauipsizdik pen túraqtylyqty qamtamasyz etuge audardy. Onyng pikirinshe, memleketaralyq qatynastardyng shiyelenisu jәne ózara senimsizdik jaghdayynda ornyqty damu men ilgerileu mýmkin emes.

– Ázerbayjan Preziydenti Iliham Geydarúly Áliyev pen Armeniya Premier-ministri Nikol Vovaevich Pashinyannyng birlese kýsh saluymen, Vladimir Vladimirovich Putinning belsendi araaghayyndyghymen Tauly Qarabaqtaghy әskery qimyldardy toqtatu turaly kelisim jayynda taghy bir ret atap ótkim keledi. Búl qalyptasqan kýrdeli jaghdaydaghy eng dúrys sheshim boldy. Atalghan tarihy kelisim ónirde úzaq merzimdi beybitshilik ornatugha yqpal etedi dep ýmittenemin. Shyn mәninde, Dostastyq úiymy qúrylghaly beri sayasy atmosferany ulap kelgen postkenestik kenistiktegi qaqtyghys oshaghynyng oty sóndirildi, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy osynday qiyn-qystau kezende elderimiz arasyndaghy tyghyz yqpaldastyqtyng manyzy arta týsedi dep sanaydy.

– IYә, biz bir-birimizden ekonomikalyq-әleuetimiz túrghysynan erekshelenemiz. Bizding tarihy kózqarasymyz, Tauly Qarabaqtaghy qaqtyghys kórsetkendey, tipti, geosayasy kózqarasymyz da әrtýrli boluy yqtimal. Degenmen, eng bastysy, bizding halyqtarymyz beybit jaghdayda ómir sýrip, bir-birimen dostyq qarym-qatynasta bolghysy keledi. Bizding mindetimiz – halyqtarymyzdyng arasyna syna qaghyluyna jol bermey, ózara tiyimdi yntymaqtastyqty arttyrudyng jolyn izdeu, qazirgidey strategiyalyq qúbylmaly jaghdayda TMD elderin jaqyndastyru. Biz pandemiyadan keyingi kezende onyng barlyq syn-qaterleri men auyrtpalyqtaryn enserude kópjaqty yqpaldastyq mәselesin oilastyruymyz kerek, – dedi Preziydent.

Tatu kórshilik. Ózara qúrmet jәne mýddelerdi eskeru

Qasym-Jomart Toqaev TMD-ny halyqaralyq qoghamdastyqta zor bedelge ie dep sanaydy.

– Bizding úiymnyng negizin qalaushylar kýsh júmyldyra otyryp, postkenestik kenistikti tarihymyzdaghy qarama-qayshylyq kezenindegi auyr qantógisten aman saqtap qala aldy. Dostastyqtyng әleuetin jana geosayasy jaghdayda odan әri kýsheytu jәne onyng halyqaralyq arenadaghy ornyn nyghaytu – barshamyzdyng ortaq mindetimiz. Tatu kórshilik ruhyndaghy yntymaqtastyq, ózara qúrmet kórsetip, mýddelerdi eskeru arqyly qazirgi synaqtar men aldaghy syn-qaterlerge layyqty tótep bere alatynymyzgha senemin, – dedi Qazaqstan Preziydenti.

Memleket basshysy Qazaqstan Aziyadaghy ózara is-qimyl jәne senim sharalary jónindegi kenesting 2020-2022 jyldardaghy tóraghasy kezinde aimaqtyng túraqtylyghyn qamtamasyz etuge manyzdy ýles qosugha niyetti ekenin atap ótti. Ol ýshin elimiz AÓISShK-ni Aziyadaghy qauipsizdik jәne damu úiymy retinde qayta qúrudy josparlap otyrghanyn jәne búl baghytta bar kýsh-jigerin júmsaytynyn aitty.

Qasym-Jomart Toqaev sózining sonynda Dostastyq oghan mýshe memleketterding barlyghyna payda әkelip, negizgi mәseleler boyynsha ústanymdardy ýilestiruding manyzdy tetigi retinde qala beretinin atap ótti.

Jiyn qorytyndysy boyynsha birqatar qújatqa, onyng ishinde, TMD-ny odan әri damytudyng tújyrymdamasyna jәne osy Tújyrymdamany iske asyrudyng negizgi is-sharalar josparyna, Birikken Últtar Úiymynyng qúrylghanyna 75 jyl toluyna oray Tәuelsiz Memleketter Dostastyghyna mýshe memleketter basshylarynyng birlesken mәlimdemesine, Halyqaralyq aqparattyq qauipsizdikti qamtamasyz etu salasyndaghy yntymaqtastyq turaly Tәuelsiz Memleketter Dostastyghyna mýshe memleketter basshylarynyng birlesken mәlimdemesine qol qoyyldy.

Qazirgi jaghdaydy eskere otyryp, TMD-ny odan әri damytu tújyrymdamasy ekonomikalyq, sayasi, mәdeniy-gumanitarlyq salalardaghy yqpaldastyq baghyttary boyynsha keneytildi. Qújatta auyl sharuashylyghy, jenil ónerkәsip, qúrylys materialdary óndirisi, zergerlik ónerkәsip salalaryndaghy kooperasiyalyq jobalardy әzirleu jәne jýzege asyru, sonday-aq, ónimderding jekelegen týrlerine qatysty ortaq naryqty damytu mәseleleri qamtyldy. TMD elderi sifrlyq tehnologiya, gharyshty paydalanu salalary boyynsha da yntymaqtastyqty nyghaytugha uaghdalasty. Al mәdeniy-gumanitarlyq baghytta densaulyq saqtau, halyqtyng sanitarlyq-epiydemiologiyalyq amandyghyn qamtamasyz etu, jastarmen júmysty ilgeriletu jónindegi yntymaqtastyqty jandandyru mәseleleri qarastyryldy.

Abai.kz

0 pikir