Belgili jurnalist Nartay Aralbayúly qazaq dese shoqparyn ala jýgiretin Resey Liyberaldy-demokratiyalyq partiyasynyng serkesi atyshuly Vladimir Jirinovskiyden súhbat alypty.

Osy súhbatynda Jirinovskiy: « Men ýshin Almaty qashanda tughan qalam bolyp sanalady. Eng ystyq sәtterimdi osy qalada ótkizdim. Men 1946 jyldyng 25 sәuirinde ómirge kelip, Qazaqstannan 1964 jyldyng 3 shildesinde kettim. Mening ýiim Masanchy 79-da әli túr. Búryn búl kóshe Dúnghan dep atalatyn. Ol kezdegi ýy nómiri 67 edi. Biz ýshinshi pәterde túrdyq. Men osy kóshening atyn ózgertip, mening esimimdi berudi qalaymyn. Tipti ózim oqyghan mektepte mening atymdy iyelenuge tiyis. Óitkeni, Qazaqstannan shyqqan әlemge әigili Reseyelik sayasatshymyn ghoy» dep jelpinip alghan Vladimir Volifovich Qazaq biyligi «Maghan tughan qalama deputattar fraksiyasymen birge kelip, Medeudi, Shymbúlaqty ózim oqyghan mektepti kórsetu ýshin qydyrystap keluime rúqsat bermedi» dep múnyn shaghady.

Odan ary ózining imperiyalyq ambisiyasyn tanytatyn pikirlerin tizbekteydi.

Sondaghy aitpaghy Resey mýddesinen bas tartugha qadam ústanghan Qyrghyz, Belarus jәne Qarabaq oqighalaryn qúbyjyq qylyp kórsetip, 15 respublikagha qúldyq qamytyn qayta kiygizip, «Ýlken Reseydi» qúru. Osy «Ýlken Resey» arqyly Euro Odaqty, AQSh әm tipti Qytaydy da birneshe jyldyng ishinde basyp ozatyn ekonomikany ómirge әkelemiz degen qiyalyn da sóz arasynda qystyra ketudi úmytpaydy. 

Qazirgi Preziydentimizben bir mektepte oqyghandyghyn da algha tartady da: «Qazaq tili de, qazaq mәdeniyti de jaqsy, biraq orys tilin yghystyrudyng esh keregi joq» degen asanqayghylyqqa basady. Odan ary reseyshil partiyalardyng sany kóp boluy kerek, әri qazaq eli parlamenttik respublikagha ainaluy tiyis degen óz teziysin úsynady.

Nartay Aralbayúly bauyrymyzdyng «Sizding osy aityp otyrghandarynyzdyng bәri tәuelsiz elderding ishki isine qol súghu emes pe?» degen saualyna Jirinovskiy Reseyding bauyryna kirmesender qyrghyz, qazaq jәne tәjikting kýnderi qarang bolady dep sәuegeylik jasaydy. «Jerlestering retinde jerlesterimdi Qytay basyp aluynan saqtandyramyn!» dep mәlimdemesin jasaydy.

Qarabaqtan tútanghan ot býkil Ortalyq Aziyany da sharpyp ondaghy respublikalardyng túrghyndary Islam elderi men Qytaydyn, Týrikting qúlaq kesti qúlyna ainalady ekeni. Biz osyny týsinbeytin aqymaqtar ekenbiz. 

Odan ary «Sizding sayasi-ekonomikalyq boljamymyz sonday qorqynyshty eken. Osynyng bәri naqty dәleldi saraptaugha negizdelgen be?» degen Nartay Aralbayúlynyng saualyna: «Jana soghys Resey-AQSh nemese AQSh-Qytay  arasyndaghy iri soghys týrinde emes, Qarabaqtaghyday jergilikti aimaqtardaghy shaghyn soghystar týrinde ótip, Moldovada, Gýrjistanda t.b. jerlerde týrli-týsti tónkerister oryn alyp otyrady. Reseyding jasyryn jospary bar. Onyng qanday ekenin ózderinde soghys órti alaulaghanda úghasyndar» dep júrt arasynda psihologiyalyq ýrey tughyzyp, reseyshil kónil-kýidi OA qalyptastyrugha orys barlauy osy bastan kiriskenin ashyq tanytady. 

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz