Ruzvelit úsynghan "Jana baghyt" baghdarlamasy
Qazir halyqtyng jaghdayy kedeylenip ketti. Krizis kezinde keminde 2-3 jylda jaghday búdan da auyr bola bastaydy. Mәseleni odan әrmen qiyndata bermey qarapayym túrghyn ýi, júmys orny syndy ózekti taqyryptardy sheshken dúrys dep oilaymyn.
1929-1933 jyldary bolghan "Úly depressiya" zamanynda Ruzvelit AQSh halqyna keremet "Jana baghyt" atty baghdarlama úsyndy. Ol boyynsha:
1. Júmyssyz qalghan azamattardy jol qúrylysy, auruhana men mektep salu, kógaldandyru syndy jana júmys oryndary ashylyp iske aldy. Jastar ýshin jenildikter jasaldy.
2. Auyl sharuashylyghyndaghy fermerlerge nesiyelerin tóleudi keyinge qaldyryp keng subsidiyalar berile bastady.
3. Túrghyn ýy saludyng jana baghdarlamasy qabyldanyp, halyqqa ipotekasyn tóley aluy ýshin memleket tarapynan stimul beretin kómekter kórsetildi. Nәtiyjesinde baspanasy bar azamattardyng sany ósti.
4. Bankter reformagha týsti. Elden altyn shygharugha shekteu qoyyldy.
5. Mәdeniyet ýileri salynyp, ruhany qúndylyqtardy kóteretin memlekettik baghdarlamalar qolgha alyndy.
6. Birja men fond salasy reformagha týsti.
7. Zeynetaqy salasy týgel ózgertilip qartayghan azamattardyng jaghdayyna ýkimet qaraylasty.
Der kezinde qabyldanghan sharalar nәtiyjesinde AQSh ekonomikasy ayaqtan túrdy. Ruzvelitting jasap ketken keybir reformalary AQSh-ta әli kýnge deyin qoldanysta.
Qazirgi tanda әlemning ekonomikasy túralaghan zamanda bizge de tyn, mýldem jana sayasat pen ekonomikalyq jýieli reformalar qajet. Búrynghy sýrleuden ketip, janashyl da batyl qadamdargha barmasaq jaghday qiynday beredi. Múny jasay alar bilimdi jastar men kadrlar bizding elde jeterlik negizi. Búl potensialdy qoldanu qajet. Alda qiyn zaman kýtip túrghany aqiqat. Últqa qyzmet etetin, u ishse de elimen iship, qiyndyqtan birge shyghatyn zaman keldi bizding halyqtyng basyna.
Bauyrjan Serikbaydyng әleumettik jelidegi jazbasy
Abai.kz
