Elimizde azamattardy túrghyn ýimen qamtu qyzmeti qarqyndy jýrgizilip keledi. Ásirese әleumettik jaghdayy tómen otbasylargha memleket tarapynan kórsetilip jatqan kómekting kólemi az emes. Ásirese, 2019 jyly Túnghysh Preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng kópbalaly analardy baspanamen qamtamasyz etu turaly tapsyrmasy shyqqannan beri, qiynshylyghy bar otbasylargha memleket tarapynan kórsetiletin kómekting kólemi artty.

Aqpan aiynyng ortasynan bastap oblys, qala әkimderi halqqy esep berip, kezdesuler ótkizip jatyr. Atalghan kezdesulerde әkimderding jasaghan bayandamalarymen tanysa otyryp, azamattardy túrghyn ýimen qamtu mәselesine arnayy nazar audardyq. Bizding bayqauymyzsha, Preziydent pen Elbasynyng tapsyrmasy boyynsha, elimizding әr aimaghynda memleketting tiyimdi túrghyn ýy sayasaty jýrgizilude.

Endi elimizde jýrgizilip jatqan tiyimdi túrghyn ýy sayasatynyng jetken jetistikteri men nәtiyjelerin ret-retimen bayandayyq.

Eng aldymen barsha qazaqstandyqtargha jaqsy tanys 7-20-25 baghdarlamasy jayly. Búl baghdarlama Túnghysh Preziydent Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyng tikeley tapsyrmasymen qolgha alynghandyqtan, ýy aludy maqsat tústqan otandastarymyzdyng kóbi osy baghdarlamagha ýmit artatyny jasyryn emes. 7-20-25 memlekettik baghdarlamasy arqyly baspanaly bolghan qazaqstandyqtar da az emes. Barlyq esep-qisabyn jauapty organdar jariyalap otyrady.

Qazaqstan Últtyq bankining eng songhy esebine sýiensek, aqpan aiyndaghy esep boyynsha qúny 180,2 mlrd tenge bolatyn 16 myngha juyq ótinim qabyldanypty.

- «7-20-25» baghdarlamasy shenberinde qaryz beruge 26 618 ótinim qabyldandy «7-20-25» baghdarlamasyn iske asyru shenberinde 2020 jylghy 13 aqpandaghy jaghday boyynsha qaryz alugha 301,6 mlrd tenge somasyna 26 618 ótinim qabyldandy. Nәtiyjesinde 180,2 mlrd tenge somasyna qaryz beruge 15 724 ótinim maqúldandy, - dep jazdy Últtyq bankting baspasóz qyzmeti.

Al QR Últtyq ekonomika ministri Ruslan Dәlenovtyng mәlimdeuinshe, ótken aida elimizde 732 myng sharshy metr túrghyn ýy paydalanugha berilgen.

Kezekti ýkimet otyrysynda sóz alghan ministr Ruslan Dәlenov 2020 jyly qantar aiynda 732 myng sharshy metr túrghyn ýy paydalanugha berilgenin mәlimdedi. Onyng aituynsha, Núr-Súltan qalasynda 117 myng sharshy metr, Almaty qalasynda 84 myng sharshy metr túrghyn ýy paydalanugha berilse, Manghystau oblysynda 85 myng sharshy metr túrghyn ýy paydalanugha berilgen. Búl elimizdegi qantar aiyndaghy eng joghary kórsetikish kórsetken ýsh ónir jayly aqparat.

El túrghyndaryn baspanamen qamtamasyz etu baghytynda jýrgizilip otyrghan memlekettik keshendi baghdarlamalardyng biri – «Núrly jer» memlekettik baghdarlamasy. Atalghan memlekettik baghdarlama qabyldanghan sәtten beri óte qarqyndy týrde jýzege asyrylyp keledi. Osy baghdarlama ayasynda kóptegen túrghyn ýy salynyp, qanshama otbasy pәter kiltine qol jetkizdi.

Atap aitqanda, byltyrghy jyly «Núrly jer» memlekettik baghdarlamasy ayasynda 13,1 million sharshy metr túrghyn ýy paydalanugha berilgen eken. Búl kórsetkish 2018 jylghy nәtiyjemen salystyrghanda 4,9 payyzgha artyq.

Al biylghy jospar boyynsha, 15 million sharshy metr túrghyn ýy salu qolgha alynatyn bolady. Eger naqty sanaq boyynsha aitsaq, biz aityp otyrghan «Núrly jer» memlekettik baghdarlamasy arqyly 116 myng otbasy baspanagha qol jetkizgen eken. Erekshe aita keterligi, búl 116 myng otbasynyng 29 myny memlekettik investisiyalar esebinen qútty qonysyna qol jetkizdi. Atap aitqanda, 2019 jyldyng mamyr aiynan bastap eseptegende, 7 387 kóp balaly otbasygha túrghyn ýy berilgen eken. Sonymen qatar, «Núrly jer» memlekettik baghdarlamasy arqyly әr jyl sayyn alty myng pәter tabystalyp, jeti jyl ishinde qyryq myng kóp balaly otbasynyng baspanaly bolu armanyn oryndau josparlanyp otyr.

Sóz basynda aitqanymyzday, әkimder halyqpen kezdesulerinde azamattardy túrghyn ýimen qamtu mәseleleri jayly aitty. Mәselen 3 200 oryndyq Halyk Arena kópsalaly ortalyghynda halyqpen kezdesken Almaty qalasynyng әkimi Baqytjan Saghyntaev "Almaty jastary 3.0" túrghyn ýy baghdarlamasy iske asyrylatynyn mәlimdedi. Búl baghdarlama boyynsha, qala túrghyndaryna 5 payyzdyq nesiyemen baspana alugha mýmkindik tuady eken.

Ótken jyly Túnghysh Preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng bastamasymen "Jastar jyly" dep jariyalanghanyn bilemiz. Atauly jyl ayasynda elimizding iri qalalary - Núr-Súltan, Almaty, Shymkent qalalarynda jastargha bir mynnan asa jaldamaly pәter berilgen bolatyn. Búl pәterler júmys isteytin, baspanasyz jastardy qoldau maqsatynda dayyndalghan.

Almaty qalasynyng әkimi Baqytjan Saghyntaev halyqqa esep beru kezdesuinde atalghan baghdarlamanyng biyl da jalghasatynyn mәlimdedi. Sonymen qatar, qalalyng әkimdik ontýstik astanada júmys isteytin jastar ýshin jana túrghyn ýy baghdarlamasyn әzirlep otyr eken. Búl baghdarlama boyynsha ýy alu ýshin júmys isteytin, jasy 35 jastan aspaghan jastar qújat tapsyra alady.

"Búl baghdarlama tómen payyzymen erekshe. Yaghni, 13 mln tengege deyingi túrghyn ýy nesiyesi jyldyq 5 payyz mólsherlememen beriledi", – dedi Almaty әkimi Baqytjan Saghyntaev.

Búl baghdarlamanyng mәn-jayy qysqasha mynaday: nesiyeni qaytaru merzimi ýsh jyldan jiyrma bes jylgha deyin. Jyl merzimi nesie alughan azamattyng tólem qabiletine qaray arnayy belgilenedi. Al bastapqy jarna on payyz dep bekitilgen. Atalghan baghdarlamany jýzege asyru ýshin әkimdik 10 miliard tenge, túrghyn ýy qúrylys jinaq banki 3 miliard tenge bólip otyr. Tipti baghdarlama arqyly baspanaly bolghysy kelgen jastar jana ýimen qatar, ekinshi naryqtaghy baspanany da satyp alugha mýmkindik alady.

Ayta keterligi, "Almaty jastary 3.0" túrghyn ýy baghdarlamasy arqyly Jurnalister, Múghalimder, Mәdeniyet, sport salasynyng ókilderi, budjettik salanyng jas qyzmetkerleri, JOO oqytushylary, Ghalymdar jәne dәrigerler baspanaly bola alady.

Ákimning esebine sýiensek, Almaty qalasynda jalpy 8,4 myng kóppәterli túrghyn ýy bar eken. Biraq halyq sany jyl sayyn ósip bara jatqan ontýstik astananyng túrghyndaryn búl pәterler qamtamasyz ete almay otyr. Atap aitsaq, qazirgi tanda Almaty qalasynda 25 533 azamat túrghyn ýy kezeginde  túr. Búl kórsetkish byltyrghy jylmen salystyrghanda tórt jarym myng adamgha artyq. Qala әkimining aituynsha, ótken jyly 3 162 múqtaj túrghyn baspanamen qamtamasyz etilgen kórinedi. Olardyng arasynda kópbalaly 520 otbasy jәne balalar ýiining 114 týlegi bar eken.

Osy baghyt boyynsha biyl Almaty qalasynda 3 810 otbasyn baspanamen qamtamasyz etu josparlanyp otyrghan kórinedi. Olardyng qatarynda myngha juyq baspana "Baqytty otbasy" baghdarlamasy ayasynda, 1 300-den astam baspana Túrghyn ýy qúrylys jinaq banki arqyly beriledi degen jospar bar. Sonymen qatar, qaladaghy 81 eski ýidi búzyp, ondaghy túrghyndardy jana pәterge qonystandyru mәselesi de qolgha alynyp otyr.

Abai.kz