Búl qújat jastardyng tabysty әleumettenui ýshin jaghdaylar jasaugha jәne onyng әleuetin elding odan әri damuyna baghyttaugha yqpalyn tiygizedi.

QR Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri Dәuren Abaev Jastar jylyn ótkizu boyynsha Qazaqstan Respublikasynyng Túnghysh Preziydenti – Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyn tórt basty blok boyynsha naqty mindetter qoyghanyn bayandady:

· qoljetimdi bilim men talanttardy qoldau;

· júmyspen qamtamasyz etu;

· әleumettik qoldau;

· azamattyq ústanym men etnosaralyq kelisimdi, patriottyqty nyghaytu.

Túnghysh Preziydent atap ótkendey: «El keleshegi jas úrpaq tәrbiyesine tikeley baylanysty». Sondyqtan memlekettik jastar sayasatynyng maqsaty – olargha tolyqqandy ruhani, mәdeni, bilim beru, kәsiby jәne fizikalyq túrghydan jan-jaqty qoldau bildiru. Barlyq kórsetilgen baghyttardy iske asyru ýshin Ýkimet Jastar jylyn ótkizu jónindegi Jol kartasyn qabyldady. 23 qantar kýni Últ kóshbasshysy jastar forumy barysynda jastardyng sózin tyndady jәne olardyng úsynystaryn qújatqa engizudi tapsyrdy.

Birinshi. Bilim jәne ghylym ministrligimen birlesip, jas qazaqstandyqtardyng kәsiptik baghdaryn anyqtaugha baghyttalghan «Ózindi tap» jobasyn iske qosu. Yaghny jastargha ózi qyzyghatyn dúrys mamandyq tandauyna baghyt beru kerek.

Ekinshi. Elimizding aimaqtarynda býrkitshiler ortalyghyn ashu jәne damytu sharalaryn qabyldau. Jattyghu ortalyqtaryn ashyp, týrli dengeydegi jarystar ótkizip qana qoymay, Mәdeniyet jәne sport ministrligimen birigip búl kóne ónerdi Qazaqstandaghy etnoturizmning manyzdy elementine ainaldyru josparlanghan.

Ýshinshi. Ózin-ózi qorghau boyynsha tegin sheberlik-synyptaryn ótkizudi qarastyrumen jastargha arnalghan sporttyq klubtardy damytu boyynsha tiyisti sharalar qabyldau.

Tórtinshi. Elimizdegi JOO-larmen jәne kolledjdermen birigip «Studenttik bastama» dep atalatyn jalpyrespublikalyq volonterler qozghalysyn jәne jas volonterler bazasyn qúru. Osylaysha, mýmkindigi shekteuli jandargha, qarttargha, jetimder men jalghyzbasty, ýisiz-kýisiz adamdargha kómek kórsetu.

Besinshi. Media salanyng kelesheginen ýmit kýttiretin jas ókilderin tarta otyryp, Qazaqstan últtyq brendin algha jyljytugha baghyttalghan jana qúraldar jasau.

Osylaysha, býgingi tanda Jol kartasynyng jobasy 89 tarmaqtan túrady jәne bes baghyty bar.

Birinshi baghyt – Enbek etip jýrgen jastardy baspanamen qamtamasyz etu. Núr-Súltan, Almaty men Shymkent qalalarynda jyl sayyn jas mamandargha arnalghan myngha juyq jalgha beriletin túrghyn ýy túrghyzu josparlanghan. Ol baspanalar kәsiporyndarda, auyl sharuashylyghy men budjettik mekemelerde, ghylym salasynda júmys isteytin jas mamandargha, jana is bastaghan kәsipkerlerge arnalyp salynady. Otbasyndaghy bala sany, arnayy kýtimdi qajet etetin bala tәrbiyelep otyrghandar, tolyq emes otbasylar jәne taghy basqa faktorlar da eskeriletin bolady.

Ekinshi baghyt – jastardy enbekpen qamtu. «Jas kәsipker» baghdarlamasyn jýzege asyru qarastyrylghan. Ýsh jyldyng ishinde 60 mynnan astam jas kәsipkerlik negizderi boyynsha oqytylady. Auyldaghy jastargha 15 myng shaghyn nesie beru josparlanghan. Al jana biznes-iydeyalardy jýzege asyru ýshin 30 mynnan asa memlekettik grant bólinedi.

Ýshinshi baghyt – bilim beru men volonterler úiymdaryn damytu. Qazir «Jas maman» dep atalatyn baghdarlama әzirlenip jatyr. Osy baghdarlama arqyly súranysqa ie 100 industrialdy jәne servistik kәsip boyynsha mamandar dayyndalady. Búl baghyttaghy júmystar 3 jyl boyy elimizdegi 20 aldynghy qatarly JOO men 180 kolledjding bazasynda, elimizding barlyq ónirlerinen 200 myng jasty qamtumen jýzege asady.

«Ashyq uniyversiytet» jobasyna barlyq joghary oqu oryndary men kolledjderdi qosu da josparlanghan. Sonymen qatar irgeli әri qoldanbaly zertteulerdi granttyq qarjylandyru jylyna 3 milliard tengege úlghaytylatyn bolady. Volonterlyq sharalargha belsene qatysyp jýrgen studentterding shәkirtaqysy 30%-gha kóbeytiledi.

Tórtinshi baghyt – jastardyng әleumettik belsendiligin damytu. «Jasyl El» qozghalysynyng negizinde «Jasyl qala – Jasyl auyl» jalpyúlttyq jobasyn jýzege asyru qarastyrylyp otyr. Qúrylys kompaniyalarynda studenttik qúrylys otryadtary ýshin kvota bólinedi. 2025 jylgha deyingi әskeriy-patriottyq tәrbiyeleu baghdarlamasy jәne taghy basqalary әzirlenedi.

Besinshi baghyt – búl jas otbasylardy, densaulyq pen әleumettik inkluzivtilikti qoldau boyynsha sharalar kesheni. Mysaly, aimaqtyq jastar chempionaty men studentter uniyversiadalaryn jappay ótkizu tәjiriybesin janartu josparlanghan. Jospardyng ayasynda birqatar keshendi jobalardy jýzege asyru qarastyrylghan. Olardyng ishinde týrli jastar sanatyn әleumettendiru, suisidting aldyn-alu, otbasy institutyn nyghaytu jәne otbasylyq qúndylyqtardy algha jyljytu, daryndy jastardy qoldau jәne taghy basqa baghyttar bar.

Jalpy, atalghan baghyttardyng barlyghyn jýzege asyru jas otbasylardyng әleumettik ahualyn arttyrugha, adamy kapitalynyng sapasyn ósiruge, sonday-aq jastardyng týrli sanattarynyng tiyimdi әleumettenuine mýmkindik beredi.

Mәseleni qarau barysynda jastarmen jýrgizilip jatqan júmystar turaly bayandamamen Jambyl oblysynyng әkimi A. Myrzahmetov pen Shymkent qalasynyng әkimi Gh. Ábdirahymov bayandama jasady.

QR Premier-Ministrining orynbasary G. Ábdiqalyqova Parlament Senatynda qaralyp jatqan respublikalyq budjetke ózgeristerde Jastar jylyn ótkizuge 24,6 mlrd tenge qarastyrylghanyn atap ótti jәne barlyq ministrlikterdi jýrgizilip jatqan júmystargha belsene atsalysugha shaqyrdy. Búl orayda negizgi mәseleler jastardy júmys oryndarymen qamtu, óz isin ashugha grant úsynu, jastar is-tәjiriybesi mәselesine erekshe kónil bólu bolyp tabylady. Sondyqtan búl әleumettik blok ministrlikterine ghana emes, basqalaryna da qatysty.

Týpnúsqa: primeminister.kz

Abai.kz