Sәrsenbi, 22 Mamyr 2024
4611 4 pikir 25 Nauryz, 2019 saghat 09:38

Kәrli Qabardanyng «sәlemi»

Tauly aimaqty aralaghanda, jaghymsyz jaghdaygha úshyradym. Úzyn sózding qysqasy, zandy syilaytyn adam retinde Reseydegi 90-kýndik merzimimning ayaqtaluyna baylanysty, osy memleketting Gýrjistanmen shekarasyna asyqtym. Orys memleketining qalyng ortasynda tyghylmay, «Mәskeu-Erevan» halyqaralyq baghytyndaghy avtobusqa mindim. Búnday oghashtau qadamymnyng sebebi: Mәskeuge jaqyn Ukrainagha baru ýshin qazir arnayy shaqyru kerek. Belarusi shekarasy tolyqqandy memlekettik shekara eseptelmeydi, olar mening tólqújatyma mór qoymas edi. Baltyq jaghalauy elderine viza kerek. Sayyp kelgende, eng jaqyn shetel shekarasy – Qapqazdyng ar jaghynda ornalasqan. Sondyqtan, zandy merzimimnen sәl keshigip qalyp, qiyndau hikayagha dushar boldym.

Reseylik-gýrjistandyq shekaragha jetuine sanauly saghattar qalghanda, Qabarda-Balqar Respublikasynyng aumaghynda ornalasqan «Malka» poliysey beketining qyzmetkerleri meni ústap aldy. Qogham ýshin qauipti jyryndy qylmysker әlde mas qalpynda avtokólikti aidaghan jýrgizushi ispettes, qaruly toptyng qorshauynda meni audandyq poliysey basqarmasyna apardy. Áriyne, kinәm edәuir «auyrlau» edi: Reseyde rúqsat etilgen 90-kýndik merzimimnen birneshe saghat boyy artyq bolghanym.

Sonymen, Qabarda-Balqar Respublikasy Zolisk audandyq sotynyng qaulysy boyynsha, maghan 2 000 (eki myn) reseylik somnyng mólsherinde aiyppúl kesilgen. Jaraydy, «kinәli boldym» dey salayyq. Alayda, nege sonday «kýnәhardy» sot prosesining ayaqtaluynan song erkindikke jiberdi? Nege qaruly toptyng qorshauynda deportasiyany jasamady? «Kýnәhar» Daniyar qaytadan Reseyding kóshi-qong zannamasyn búzyp, osy memleketting aumaghynda rúqsatsyz qalsa she?! Demek, әdilsiz sottyng basty maqsaty zandylyqty qorghau emes. Qazy-biylersymaqtardyng kóksegeni: kezekti pendeni kinәli qylyp, Mәskeudegi bastyqtarynyng aldynda ózderining úpayyn týgendeui. Al, «kýnәhardyn» kelesi qylyqtaryna qabarda-balqar pysyqaylarynyng qanday sharuasy bar? Eng bastysy, taghy bir kisining ar-namysyna kir keltirilgen, kezekti adam «әdilet»-ting shyrmauyna týsirilgen.

Oghan qosa, jergilikti poliyseyleri men sot qyzmetkerleri Reseydegi qazaq elshiliginde júmys isteytin tanystaryma habar beruime tyiym saldy. Men 2019 jyldyng 27 aqpany 23 saghat 25 minutynda ústalghanmyn. Sayyp kelgende, sonshama kesh uaqytynda elshilik qyzmetkerlerine habarlasuy retsiz bolar edi. Sodan keyin, «qonaqjayly» Qabardanyng qamauynda telefon baylanyssyz týnedim. 28 aqpan kýni, sot mәjilisining aldynda әlgi tanystaryma óz jaghdayym turaly aqparat jiberuime sot pen poliysey qyzmetkerleri rúqsat bermedi. Tipti, qolymdaghy qaltafonym da jaramsyz boldy. Sebebi, tarifymnyng merzimi 27 aqpannan bastap bitti. Óitkeni, sol kýni Gýrjistangha jetip, Armeniyagha bet alugha josparladym. Sondyqtan, reseylik baylanys tarifty úzartpadym. Tasbauyr jergilikti túrghyndardyng salqyn jauabyn osy siltemeden tynday alasyzdar: https://vocaroo.com/i/s1knA9q3FjPn  Nemese osy siltemege qúlaq týrinizder: https://instaud.io/3sRP

Osy oqighagha qatysty últ mәselesin qozghaghanymyz jón bolmaq. Álgi qabarda-balqarlyqtargha aitqanym: «Kezinde, ata-babalarym Qazaqstangha talay Soltýstik Qapqazdyng jer audarylghan túrghyndaryna qol úshyn berip, baspana men kýnkórisimen qamtamasyz etti. Men sizderden baspana nemese tiyn-tebendi súramaymyn. Ádilettilikti ghana talap etemin!» Ádil sheshim týgil, eki-ýsh minuttyq telefon әngimeme jaghday jasamady deportasiyalanghan bisharalardyng túqymy. Al, tarihy estelikterime olar mynaday jauap qatty: «Qazaq halqynyng qonaqjaylyghyna raqmet, biraq ótken zamannyng oqighalaryn qaytemiz?» Keybir qandastarymyz «assambleya», «halyqtar dostastyghy» úghymdaryna shyn mәninde sene beredi. Degenmen, ózge últtardyng kóbisi búnday úghymdardy pysqyrmaydy da.

Daniyar Nauryz

Abai.kz

 

 

4 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2253
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2607
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2594
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1694