Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
46 - sóz 4940 12 pikir 5 Nauryz, 2019 saghat 09:23

Jerleuge - nemqúraylylyq...

Býgin kórnekti ghalym, akademik Ábdualy Tughanbayúly Qaydardyng dýniyeden ótkenine tura bir apta. Otbasy ata-baba dәstýrimen jetisin de beretin shyghar. Songhy demi ýzilgenshe últyna qyzmet etken marqúmnyng imany salamat bolsyn! Astanada dýniyeden ótken kórnekti túlghalardy jerleytin panteon salmaq jospardy da, oghan jerlenetinderding lauazymdyq tizbesin de kórdik. Biraq bizdi әigili túlghalardy jerleu rәsimin úiymdastyruda memlekettik organdardyng alalyq jasaytyny alandatty.

Mysaly, songhy jyldarda ótken ýsh túlghany alayyq. Salyq Zimanov, Súltan Jiyenbaev, Ábdualy Qaydar. Alghashqy eki aghamyzdyng sýiegi Abay atyndaghy opera jәne balet teatrynan shygharyldy. Olar әlbette múnday qúrmetke әbden layyq. Ekeui de maydanger. Ekeui de kórnekti qayratker. Qoshtasular joghary dengeyde úiymdastyryldy. Oghan óte rizamyz. Al Ábdualy Tughanbayúly «Ghylym ordasynyn» Qúrmanghazy kóshesi jaqtaghy ózi tar, ózi kýngirt, ensesi tómen foyesinen shygharyldy.

Ýsheui de kórnekti túlgha, ýsheui de memleketke enbegi singen qayratker, ýsheui de maydanger. Ýsheuining de jasy qatar. Ýsheuine de Elbasynyng kónil aitu haty joldandy. Endi kelip nege alalaymyz?

Ábdualy Qaydar ÚGhA akademiygi, Memlekettik syilyqtyng laureaty, «Halyqaralyq «Qazaq tili» qoghamynyng úzaq jyldar Tóraghasy boldy. Qazaq tilining konstitusiyalyq dengeyde memleketik til bolyp ornyghuyn tabandylyqpen qorghaghan, qazir ózimiz memlekettik dengeyde auysqaly jatqan Latyn qarpine kóshu turaly eng alghash úsynys jasaghan, onyng ilki núsqasyn әzirlegen, til bilimi ghylymyna etnolingvistika siyaqty jana sala engizgen, týrkologiyany erekshe damytysqan, orasan enbek sinirgen Ghalym. 17 ghylym doktoryn, 75 ghylym kandidatyn dayyndaghan. 39 orden-medalin Preziydent arhiyvine óz qolymmen sanap ótkizdim. Onyng ishinde 9-y soghysta alghan jauyngerlik orden-medalidar. Arasynda eki «Qyzyl Júldyz», III dәrejeli «Danq», I jәne II dәrejeli «Úly Otan soghysy» ordenderi bar. Preziydenttikke kandidattardan, onyng ishinde N.Nazarbaevtan da qazaq tili boyynsha emtihan alghany este. Osynday túlgha opera teatrynan shygharugha layyq emes pe edi?!

Osynday layyqty túlghany otbasynyng kelisimi solay boldy dep syltauratyp «Ghylym ordasynyn» foyesinen shygharghany mýlde úyat boldy. Jerleudi úiymdastyrugha baylanysty komissiya qúrylsa da múnday bolmas edi. Memleket ózining layyqty túlghalaryn memlekettik túrghydan әspettep shygharghany jarasar edi. Nemqúraydylyq qadam basqan sayyn kórinip túrdy. Qoshtasu rәsiminde eshbir ministr, tipti qala әkimi de boy kórsetpedi. Ádettegi syltaular.

Áriyne, dýniyeden ótken adamgha múnyng bәrining týkke de keregi joq. Búl tirilerge, orta buyngha, jas buyngha kerek. Otangha adal qyzmet etse, orasan enbek sinirse songhy saparda layyqty qúrmet kóretinin bilu ol da ónege emes pe?! Sondyqtan memlekettik organdar ómirlik qyzmetin Memleket basshysy moyyndaghan kórnekti túlghalardy songhy sapargha attandyrugha baylanysty nemqúraydylyq sayasatyn janashyrlyq sayasatyna auystyrghany jón der edim.

Marat Toqashbaevtyng Facebook-tegi paraqshasynan

Abai.kz

12 pikir