Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Almaty invest 2018 4720 23 pikir 29 Qarasha, 2018 saghat 13:32

Bauyrjan Baybek sheteldik qonaqtargha qazaq tilinde bayandama jasady

Býgin Almatyda VI Halyqaralyq «Almaty Invest 2016» investisiyalyq forumy bastaldy. Atalghan jiyngha bedeldi sayasatkerler, investisiyalyq korporasiyalar, qarjy instituttarynyng jәne halyqaralyq úiymdardyng basshylary qatysuda. Resmy derek boyynsha forumgha 20-gha juyq elden qúrmetti qonaqtar kelgen.

Forumnyng júmysyn ashqan qala әkimi Bauyrjan Baybek Almatynyng jaqsy biznes ahualy bar joghary investisiyalyq tartymdy qala ekendigin atap ótti. Bauyrjan Baybek megapolisting biznes әlemindegi mol mýmkindigin 4 salagha jiktep týsindirdi.

Qala basshysynyng bayandamasyna toqtalmas búryn bizdi shyn quantqan bir mәselege toqtala keteyik.  Ákim әlemning әr týkpirinen kelgen sheteldik qonaqtardyng aldynda bayandamasyn tek tughan tilinde jasady. Sóitip ol investorlarmen iygilikti isti qazaq tilinde - memlekettik tilde iygeruge bolatyndyghyn dәleldep berdi. Alyp shahardyng eki tizgin, bir shylbyryn qolyna ústap otyrghan әkim elimizdegi eng bedeldi sayasatkerlerding biri ekeni sózsiz. Búl bedeldi Bauyrjan Qydyrghaliyúly eshkimnen súrap alghan joq. Ózining elge jaqyndyghymen, enbekqorlyghymen qol jetkizdi. Búghan qosa jas әkim ózining tughan tiline de asa qúrmetpen qaraytynyn әrkez әigilep jýredi. Onyng búghan deyin de iri sporttyq, mәdeny sharalarda tek memlekettik tilde sóilegenine  kuә bolghan edik.

Biz rizashylyghymyzdy bildirip, maqtauyn asyryp otyrghan Bauyrjan Qydyrghaliyúly bayandamasyn qonaqtargha Almaty qalasyn tanystyrudan bastady. Myng jyldyq tarihy bar alyp shahardyng tarihy manyzyn, Úly Jibek jolynyng boyyna qonys tepken geografiyalyq artyqshylyghyn, aldaghy damu mýmkindigin sóz etken qala әkimi Almaty ómir sýru men biznes jýrgizuge asa qolayly qala ekenin jetkizdi.

Bauyrjan Baybekting aituynsha, alyp shahardyng investisiyalyq mýmkindikterin talqylau men iskerlik qatynastar ornatudyng dәstýrli alanyna ainalghan halyqaralyq Almaty Invest forumy 6-shy mәrte ótip jatyr. Osyghan deyingi forumdar ayasynda jalpy somasy 1 milliard dollardy qúraytyn 40-tan astam memorandumgha qol qoyylghan. Onyng ishinde qazirge deyin jalpy qúny 400 million dollardy qúraytyn 12 joba iske asqan eken.

Almaty – shiykizattyq emes ekonomikasy 35 milliard dollardy qúraytyn Ortalyq Aziyadaghy eng damyghan megapolisterding biri. Alyp shahar elimizding jalpy ishki ónimining besinshi bóligin jәne salyq týsimining tórtten birin beredi. Jalpy ónirlik ónim jan basyna shaqqanda 20 myng dollardy qúraydy.

Qalamagha halyqaralyq kompaniyalar investisiyany belsendi qúida. 10 jylda shaharymyzgha 22,2 milliard dollar investisiya tartylghan bolsa, onyng 3,5 milliardy  sheteldik investisiya. Biylghy jyly investisiya kólemi 21%-ke, sonyng ishinde sheteldik investisiyalar 24%-ke artty.

Býginde qala ekonomikasynyng 86%-tin sauda jәne qyzmet kórsetu qúraydy. Shaghyn jәne orta biznesting ýlesi  40%, yaghny Almatyda múnaydan tәuelsiz túraqty ekonomika qalyptasqan.  Djinny indeksi – 0,29, búl – birqatar europalyq elder kórsetkishinen tómen.

Almaty – 1000 jyldyq tarihy bar shahar, Úly Jibek jolyndaghy aimaqtaghy eng iri naryq. Qaladan nebәri 4 saghattay qashyqtyqta 1,5 milliard halqy bar Qytay ornalassa, 180 milliondyq Euraziyalyq ekonomikalyq odaq pen 65 milliondyq Ortalyq Aziya naryghyna jol ashylghan.

Qazaqstan túrghyndarynyng 10%-ten astamy, al aglomerasiyamen qosa eseptegende 3 million halyq  Almatyda túrady. Halyqaralyq konsulitanttardyng baghalauy boyynsha 2035 jylgha qaray halyq sany 2 esege juyq ósedi dep kýtilude.

Boljamdar boyynsha, shamamen taghy da 70 sharshy kilometr túrghyn ýi, әleumettik, óndiristik, kense jәne sauda alandary qosymsha qajet etiledi. Tek biylghy jyly qalada  2 mln. sharshy metrge juyq túrghyn ýy salynatyn bolady, onyng ishinde «7-20-25» baghdarlamasynyng ýlesi qomaqty.

Kelesi jyldyng basynda arnayy saytta Qalany damytudyng Master-josparynyng tújyrymdamasy jariyalanady. Árbir túrghyn jәne biznes ókili onymen tanysyp, óz úsynysyn engize alady.

"Qalany damytudyng negizgi drayveri –  biznes" degen Bauyrjan Baybek Almatynyng negizgi 4 bәsekelestik artyqshylyghyn atap kórsetti.

Qala әkimining aituynsha, búl tórt artyqshylyqtyng alghashqysy - qolayly biznes ortasy. Biyl jariyalanghan DoingBusiness biznes jýrgizuding jenildigi reytingisi boyynsha Qazaqstan Býkilәlemdik bankting baghalauyna sәikes 28-shi oryngha shyqqan. Al búl reyting Almaty boyynsha esepteledi. Ýkimet biznes ortany jaqsartu boyynsha reformalardy kezen-kezenmen iske asyruda. Almaty qalasy tek Qazaqstan qalalarynyng ghana emes, sonday-aq Euraziyalyq ekonomikalyq odaq elderi shaharlary arasynda kósh bastap túr.

Odan da manyzdysy Almatyda biznesti qaghazsyz jýrgizuge bolady. Qalada Smart tehnologiyalary belsendi engizude. Memleketpen ózara is-qimyl jasasudyng barlyq rәsimderi jenildetilgen. Internet arqyly kәsiporyn ashu, shot-fakturalardy alu, banktik operasiyalardy jýrgizu, salyq eseptiligin tapsyru, qúrylys jýrgizuge rúqsatty, eskiz jobasyn kelisu, elektr kózine qosylugha shart jasasugha jaghday jasalghan.

Búdan ózge BigData qalyptastyryldy, elektrondyq ýkimetti damytu jónindegi Birikken últtar úiymynyng jaqyndaghy reytinginde Almaty 25 oryndy iyelendi.

«Bir tereze» qaghidaty boyynsha bizding «KazaqInvest», «Damu qory», «Kәsipkerler palatasy», «Almaty» әleumettik-kәsipkerlik korporasiyasy», «Almaty qalasy damu ortalyghy» damu instituttarymyz jan-jaqty qoldau kórsetedi.

Ekinshiden. Almaty – infraqúrylymy damyghan qala. Almatyda kapital jәne operasiyalyq shyghyndar túrghysynan alghanda biznes bastau tiyimdi. Ómir sýru sapasy joghary ózge megapolistermen salystyrghanda bizde baghalar tómen: elektr jaryghynyng 1 kilovatynyng qúny 4,5 sent, tabighy gazdyng 1 tekshe metri – 9 sent.

Almaty qalasynyng damuy tranzittik-baghdarly әdis  jәne «infraqúrylymgha adamdardy tartu» prinsiypi negizinde jýzege asyrylady. Dayyn kólik jәne injenerlik infraqúrylymy bar jer uchaskeleri jenildik sharttarymen úsynylady.

Biylghy jyly «Tokyo Rope Almaty» japon metall óndeu kompaniyasynyng zauyty Tokio qor birjasynyng listingisinde AAA+ reytingin iyelendi.

Halyqaralyq dengeydegi sertifikatty iylengen elektrli avtobustardyng ýshinshi tolqynyn shygharushy «Falcon Eurobus» Qazaqstan-German-Gonkong zauyty ashyldy.

Sonday-aq «Innovasiyalyq tehnologiyalar parki» erkin ekonomikalyq aimaghynda 163 gektar aumaqta joghary tehnologiyalyq kompaniyalar ýshin qolayly jaghdaylar jasalghan. Múnda 10 jylgha jerdi tegin alugha bolady, qyzmetkerlerdi jaldau rәsimi onaylatylyp, kedendik jәne salyqtyq jenildikter qarastyrylghan.

El Preziydentining tapsyrmasyna sәikes kelesi jyly barlyq jenildikter men preferensiyalardy saqtay otyryp, qalanyng kommunaldyq menshigine osy obektini beru boyynsha Zang qabyldanatyn bolady. Arnayy ekonomikalyq aimaq dәlme-dәl mashinajasau, medisina, biotehnologiyalar ýshin klaster bola alady.

Qalada «qarapayym zattardyng ekonomikasyn» belsendi damuda. Mysaly, jyldyng sonyna deyin  KazTigerTape (skotchtar men plenkalardy óndiru), KELET (gaz qazandyqtaryn óndiru), Inter Mulity Servis (karton men qaghazdy óndiru jónindegi zauyt) jobalary iske qosylatyn bolady.

Kólik salasyndaghy infraqúrylymdyq jobalar belsendi iske asyryluda. Qalada kýn sayyn shamamen 700 myng avtokólik jolgha shyghady. Sarapshylardyng baghalauyna sәikes keptelisterden Almaty ekonomikasyna keltiriletin kýn sayynghy shyghyndar jylyna 600 mln-nan astam tengeni nemese jalpy ónirlik ónimning 2 prosentke juyghyn qúraydy.

Búdan basqa, ontýstik koreyalyq jәne týrik investorlary memlekettik-jekeshelik әriptestik jobasy boyynsha Ýlken Almaty ainalym jolynyng qúrylysyn bastady. Qúny shamamen 1,4 mlrd. dollardy qúraytyn auqymdy joba qalany «Batys Europa – Batys Qytay» kólik dәlizi torabyna ainaldyrady.

Turister aghynyn úlghaytu ýshin eki temirjol vokzalyn qayta janghyrtu bastaldy. Jeke investisiyalardyng esebinen halyqaralyq әuejaydy janghyrtyp, ótkizu qabiletin jylyna 13 mln. jolaushygha deyin, yaghny 2,5 esege úlghaytu da josparlanuda.

Kólik salasyna investisiyalau ýshin eng iri jobalar – búl metro jәne LRT. Metroda tek eki jana stansiyany iske qosu jolaushylar aghynyn tәuligine 86 myng adamgha deyin, yaghny eki esege úlghaytugha mýmkindik beredi. Elimizde alghash ret BRT jelisi úiymdastyrylyp, qoghamdyq kólik ýshin jol jýru uaqyty 32%-ke qysqardy.

Italiyandyq investisiyalardyng esebinen eldegi iri «Anytime» karshering-serviysi iske qosyldy. Býginning ózinde jobagha 4 million euro investisiya salyndy. Qazir 100 avtomobili qoljetimdi týrde úsynylsa, kelesi jyly avtopark 500 birlikke úlghaymaq.

Aldaghy 10-15 jyldyng ishinde qoghamdyq kólikte, velosiypedterde jәne jayau jýruding ýlesin 60%-ke deyin jetkizu josparlanuda. 15 jyldyng ishinde qoghamdyq kólikti paydalanatyndardyng sany 4 esege, jayau jýrginshiler men velosiypedshilerding sany 3 esege ósui tiyis. Al jeke avtomobili kóligining sany osy dengeyde qaluy qajet.

Ýshinshiden. Almaty – búl turisterge tartymdy 1000 boyauly, 1000 mýmkindikting qalasy.

Almaty – qonaqjay, kóp mәdeniyetti qala. Múnda tamasha tabighat pen belsendi demalys ýshin keremet mýmkindikter bar. «Medeu» múz aidyny býkil әlemge әigili. Shymbúlaq TMD boyynsha eng ýzdik tau shanghy kurorty dep tanylghan. Almaty aglomerasiyasynyng 4 nysany YuNESKO-nyng Býkilәlemdik mәdeny múrasyna engizilgen.

Shaharymyzda әlemning 50 týrli mәzir úsynatyn 2 mynnan astam meyramhana, 237 qonaq ýy men hostel, 20 múrajay, 19 teatr, 14 kórme men galereya jәne luksten mass-marketke deyin 400 halyqaralyq brend úsyna alatyn 128 sauda ortalyqtary qala qonaqtaryna qyzmet kórsetuge dayyn.

Biz eko- jәne etno-, tau shanghysy, oqighalyq, medisinalyq jәne ózge de salalardy damytudy qolgha aldyq. Almaty býginde ónirlik turizm ortalyghy. Qazaqstangha kelgen әrbir 2-shi turist bizding qalamyzgha arnayy at basyn búrady.

Jyl sayyn 50-den astam halyqaralyq sporttyq is-sharalar, djaz, klassikalyq jәne etnikalyq muzyka festivalideri ótkiziledi. «Tur Almaty», «Almaty marafony», «Star of Asia» halyqaralyq festivali, Almaty kinofestivali sekildi birqatar is-sharalar brendke ainalyp, shet elderde tanyluda.

Tórtinshi. Almatyda adamy kapitalynyng sapasy joghary.

Almaty – jastar qalasy, orta jas mólsheri – 33. Elimizdegi әrbir 3-shi student Almatydaghy 38 joghary oqu ornynda bilim alady.

Barlyq mektepter aldynghy qatarly zamanauy tehnologiyalarmen jabdyqtalghan. Aghylshyn tili keninen oqytylady. TIMSS zertteuine sәikes qazaqstandyq oqushylar matematika pәninen 39 elding ishinen 7-shi oryndy iyelendi.

Qalada ornalasqan 6 halyqaralyq mektep –Haileybury, Tamos Education, Miras, «Galaxy International School» jәne QSI halyqaralyq mektepteri men Nazarbaev ziyatkerlik mektebinde batys standarttaryna sәikes bilim beriledi. Qazaqstan-Britan tehnikalyq uniyversiyteti, Qazaqstan-German, Qazaqstan-Resey, Qazaqstan-Amerika jәne basqa da uniyversiytetter ashylghan.

Jan basyna sәikes qarjylandyru bilimdi kommersiyalandyru men jeke investisiya qúigha keng mýmkindikter ashpaq.

Býginde jeke balabaqshalardyng 70%-ten astamy, kolledjderding 60%-i jәne joghary oqu oryndarynyng 90%-i memlekettik tapsyrys alady. Orta bilim berude investisiya qúigha ýlken mýmkindikter jasaluda.

Búghan qosa qalada densaulyq saqtau salasy jaqsy damyghan.

Bәsekelestik túrghysynan tartymdy baghalar men joghary sapanyng arqasynda plastikalyq,  kardio-, neyro- jәne qan tamyrlary hirurgiyasy, reproduktivti medisina men stomatologiya salalaryndaghy qyzmetter turisterding súranysyna iye.

Mәskeudegi onko-ortalyq negizinde onko-qyzmetti jetildiru boyynsha reseylik «MedInvestGrupp» kompaniyasymen memorandumgha qol qoyyldy. №1 qalalyq klinikalyq emhana bazasynda ontýstik koreyalyq «Severance» klinikasynyng ýzdik tәjiriybeleri engizilmek.

Almatynyng biregey klimaty, kóptegen sanatoriyler men emdeu kurorttary medisinalyq onaltu men qalpyna keltiru emin damytu ýshin keremet mýmkindik. Mysaly, kelesi jyly Almatyda qolayly golif alandarymen birge zamanauy sauyqtyru ortalyghy retinde «Alatau» sanatoriyin janghyrtu ayaqtalatyn bolady.

Jalpy Almaty aglomerasiyasynyng 26 demalu bazasynda, onyng ishinde ystyq su jәne miyneral kózderinde ýlken investisiyalyq әleuet jatyr.

Qala basshysynyng forumgha qatysushylargha shahardyng investisiyalyq әleueti turaly bayaandamasynyng qysqasha mazmúny osynday boldy. Biz óz tarapymyzdan myng boyauly megapolisting aldaghy uaqytta búdan da qarqyndy damitynyna senim mol ekenin qosqymyz keledi.

Abai.kz

23 pikir