Shalqarda Qorghanbek Isaev degen azamat bar. Audandyq ishki sayasat bólimining basshysy. Shejireli jas. Shalqar ónirining tarihy, batyr-biylerding aitqan sózderi men aqyn-jyraulardyng ólenderin tannan tangha úryp aitugha bar.

Qorghanbek — mening inim. Rulasym emes. Biraq jaqyn bauyrym. Olay deytin sebebim bar. Ákem qyltamaq bolyp auyryp jatqanda kóp taghamgha ansary audy. Biri — shúbat. Inim ekeumiz bazardan baryp әkelip edik, bir úrttady da, tyjyrynyp qaldy: «Su qosylypty». Endi senimdi degen jerden, qoldan aldyq. Ákem taghy únatpady: «Ún qosylypty». Sol kezde esime Shalqardaghy Qorghanbek týsti. Onyng berip jibergen susynyn әkem rahattana ishti: «Mine, shúbat». Qorghanbek әkem ýzilgenshe kýnara shúbat jiberip túrdy. Ishe almasa da dәmin alatyn ol óle-ólgenshe alghysyn jaudyryp ketti.

Keterde qolyma qaghaz ústatty. Elu tórt adamnyng aty jazylypty. Auyryp jatqanda ansary aughan taghamdaryn әkep bergenderding tizimi. «Búlar — әkene qyzmet etken adamdar. Sening bauyrlaryn» — dedi әkem...

...Ýsh kýn saparda Qorghanbekting kóp әngimesin tyndadym. Sonyng biri — mynau:

— Atam eki qatyn alypty, — deydi ol. — Ýlken әjemiz bala kótermegesin, ózi ynghay bildirip, erine toqal ap bergen. Kóp uaqytqa deyin kishi әjemizding de balasy túrmay qoyghan. Aqyrynda Bayqazaq batyrdyng balasy Elkeyding batasynan keyin ómirge mening әkem kelipti. Ony bәibishe bauyryna basqan.

...Ákem enshi alyp shyqqanda, әjemdi qosa alyp ketti. Atam toqalymen әkemning inisining ýiinde qaldy.

Kishi әjemiz ómirden ozghannan keyin ýsh-tórt aidan song bir kýni atam ýige keldi. Qasynda bir top inisi bar. Ákem qozy soyyp, kýtti. Etten keyin shay ishilip, qonaqtar tarqaytyn kezde atam әkeme qarap:

— Uay, kelgen qonaqtan búiymtay súramaushy ma edi? — dep sanq ete qald

— Óz әkesin kim qonaq desin? Sosyn súramap edim. Búiymtaylarynyzdy aitynyzdar, — dedi әkem.

— Aytsam, aldynnan ótuge keldim. Tizem tonyp jýr. Sheshendi qaytar.

— Sheshemdi qanghyrta almaymyn, — dedi әkem. Kenet ýnsizdik ornady. Atam antarylyp qapty. Degenmen sóz ayaghyn kýtip, ýnsiz otyr.

— Sheshemdi qanghyrta almaymyn, — dedi taghy da әkem. — Men de bir balanmyn ghoy, kempir kerek bolsa, qolyma kelip túr.

Atam qatty tolqyp, kózine jas aldy. Endi әngimege qasyndaghy inileri aralasty. «Ramazan, әkenning meselin qaytarma. Aqsaqaldyng qara shanyraqta, kenje balasynyng ýiinde túrghany dúrys. Ber kempirin...».
Ákem ýnsiz. Kenet әjem tamaghyn kenedi:

— Ay, balam, yqylasyna yrzamyn. On tórtimde qosylyp edim әkene. Qartayghanda shoshayyp jalghyz otyrghany jaraspas. Men barayyn, úlyqsatyndy ber.

Endi bәri jylady. Sheshem enesining jýgin jinaugha kiristi. El jinalyp qaldy. Ájemizdi auyldyng ekinshi shetinde túratyn atamnyng ýiine saltanatpen jetkizip saldyq. Qyz úzatudan kem bolghan joq...

Pysy. Shirkin, qazaq, úly mәdeniyeting bar ghoy senin! Áytpese, óz kempirin bylay da alyp ketuge aqsaqaldyng qauqary jeter edi ghoy. Aghayyn-tuysyn ertip kelip, balasynyng aldynan ótui qazaqy mәdeniyet qoy.

Beu, dýniye. Biz ghoy býginde ózgening qansyghyn tansyq qylyp jýrgen...

Bauyrjan Babajanúlynyng Facebook-tegi paraqshasynan

Abai.kz