Júma, 10 Mamyr 2024
Janalyqtar 3141 0 pikir 5 Sәuir, 2011 saghat 10:11

Banu Arynova. Mәshhýr Jýsip turaly

Ortalyq Ghylymy kitaphana qoljazba qory.

№ 655 papka, 4 dәpter.

Ekspedisiya kýndeligi 20 / VIII - 1945 jyl.

Pavlodar oblysy, Bayanauyl audanynda

Súltanmahmút, Mәshhýr Jýsipting enbekterin

jinaqtau júmysynyng qorytyndysy.

Til әdebiyet institutynyng qyzmetkeri

Arynova Banu

1945 jyly 16 iilden 11-sentyabrge deyingi istelgen júmystardyng jyinaghy.

Til әdebiyet institutynyng tapsyruy boyynsha, Pavlodar oblysy, Bayanauyl audanyna baryp Súltanmahmút, Mәshhýr Jýsipting júrt auzyndaghy keybir enbekterin jyinau bolatyn. Onymen birge solardyng beyitin kórip, ne bar, ne joghyn jazyp alu bolatyn.

Barghandaghy birinshi júmys Mәshhýr Jýsipting balasy Pazylgha jolyghyp onyng qolyndaghy shygharmalarymen tanysu boldy. Mәshhýr Jýsipting beyiti audan ortalyghynan 120 shaqyrym jerde túrady eken. Pazyl sol ózining qyzmet isteytin jeri «Qyzyl qogham» kolhozynda 25 shaqyrym beyitten beri túrady eken. Mәshhýr Jýsiptin  balasy Pazyl oqytushy bolyp 25 jyl istep kelgen, әlide sol qyzmette. Ákesining qoljazbalary óz qolynda kórinedi.

Ortalyq Ghylymy kitaphana qoljazba qory.

№ 655 papka, 4 dәpter.

Ekspedisiya kýndeligi 20 / VIII - 1945 jyl.

Pavlodar oblysy, Bayanauyl audanynda

Súltanmahmút, Mәshhýr Jýsipting enbekterin

jinaqtau júmysynyng qorytyndysy.

Til әdebiyet institutynyng qyzmetkeri

Arynova Banu

1945 jyly 16 iilden 11-sentyabrge deyingi istelgen júmystardyng jyinaghy.

Til әdebiyet institutynyng tapsyruy boyynsha, Pavlodar oblysy, Bayanauyl audanyna baryp Súltanmahmút, Mәshhýr Jýsipting júrt auzyndaghy keybir enbekterin jyinau bolatyn. Onymen birge solardyng beyitin kórip, ne bar, ne joghyn jazyp alu bolatyn.

Barghandaghy birinshi júmys Mәshhýr Jýsipting balasy Pazylgha jolyghyp onyng qolyndaghy shygharmalarymen tanysu boldy. Mәshhýr Jýsipting beyiti audan ortalyghynan 120 shaqyrym jerde túrady eken. Pazyl sol ózining qyzmet isteytin jeri «Qyzyl qogham» kolhozynda 25 shaqyrym beyitten beri túrady eken. Mәshhýr Jýsiptin  balasy Pazyl oqytushy bolyp 25 jyl istep kelgen, әlide sol qyzmette. Ákesining qoljazbalary óz qolynda kórinedi.

Audandyq gazetting jauapty redaktory Omarbekov, Pazyl ýsheuimiz 20/ VIII-45 jyly Eskeldi kólining jiyegining ong jaghyna ala «jambas» dónining basyna 2 bólmeli ýy qyp salghan Mәshhý Jýsipting zyiratyn kóruge bardyq.

Mәshhýr-Jýsip 1931 jyly noyabrding 27 kýni qaytys bolghan. Ózi ólerden bir jyl búryn sol jerge kóship kelip .... barlyghyn ózi basqaryp beyit saldyrghan eken.

Beyit 2 bólmeli ýy retinde salynghan. Tórgi ýiinde shkaf túr, ishindegi 2 qatarda arap, parsy tilinde jazylghan 60 dana kitap jiily túr. Shkaftyng ýstinde ózining tiri kýninde minip jýrgen er-toqym túr.

Ýiding ontýstik qabyrghasynda qoydyng 40 kәri jiligi iluli túr, (diny jolmen qaraghanda 40 jilik kýzetshisi boluy kerek). Osy tórgi ýiding astynyng biyiktigi 2 metr, úzyndyghy, kóldenenin de sonday etip tereng qyp qazdyraghan eken. Sol qazylghan jerge ortadan kire beris esikten tómen qaray týsetin jerdi satylay qazghan poldyng «podvaldyn» qaqapaghy siyaqty jeri bar. Kórem deushilier sol qaqpaqty ashyp sham jaghyp ýiding astyna týsui kerek.

Mәshhýr-Jýsipting óz denesi osy aitylghan jerde jatyr. Saqal-shashy sol qalpynda denesi sary  bolyp jatyr. Búryn tiri kýninde tolyq bolghan adam bolugha kerek

Keude sýiegi óte kóterinki, ishi azdap qabysypty. Sol jaq ayaghy kishkene seninkireyin depti, ýitkeni sol ayaghynyng ókshesining (etin) birdeme jegen boluy kerek.....

Auyz ýide týrli ydys ayaqtary túr: samauyr, shyny ayaq, tarelke, aqshaynek, qasyq, suqúighysh, et salatyn aghash tabaq, asuly tay qazan, oqtau, oramal, túz, ýguli nasybay, balta, kýrek, shymshuyr, shelek, sypyrghysh, pyshaq, qayraq, biz, doyby, ara temir, kepkir. Osy zattardyng barlyghy biyik ýstelding ýstinde jiily túr. Kelgen, ketken jolaushylar tamaghyn istep iship, әlgi saymandardy paydalanyp, qayta ornyna juyp tazalap qoyady eken.

Auyz ýiding tór jaq qabyrghasyna úzyny men kóldeneni jarty metrdey júqa tas iluli túr, búl tas beyitti saldyrugha qazdyryp jatqandaghy jer astynan tabylypty.

Sol tasqa Mәshhýr Jýsipting ózi myna bir sózdi jazyp men ólgennen keyin ilip qoyyndar dep tapsyrghan eken. (jetpis ýshke jetkenshe baltalasa da ólmeymin, jetpis ýshten әri sýireseng de barmaymyn) dep.

 

Ázirlegen- Áset Pazylov, «Mәshhýr-Jýsip» múrajayynyng ghylymy qyzmetkeri

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1871
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1919
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1611
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1476