Beysenbi, 2 Mamyr 2024
3205 0 pikir 7 Qyrkýiek, 2018 saghat 16:54

Aqmola oblysynda 20 000 ga aumaqtan astyq jinaldy

Salqyn kóktem, janbyrly jaz, әsirese tamyz aiynyng sonyndaghy tolassyz jaughan jauyn-shashyn — klimat erekshelikterin eskere otyryp, soltýstiktegi egin egushi ónirlerde astyq jinau nauqany 10–12 kýnge keshiktirildi,  - dep habarlaydy Abay-aqparat QR Premier-Ministrining resmy saytyna silteme jasap.

Degenmen, osynday aua-rayy jaghdayyna qaramastan auyl sharuashylyghy qúralymdarynda dәndi-daqyldardyng jatyp qaluy, tógilui jәne kóktep ketui mәseleleri oryn alghan joq.

Búl turaly jiyn terim nauqanyna dayyndyq barysy turaly ótken baspasóz tury kezinde Selinograd audanynyng әkimi Malghajdar Tәtkeev mәlimdedi.

Selinograd audany әkimining aituynsha, 2018 jyly audannyng auyl sharuashylyghy kәsiporyndaryna 202 myng ga astam dәndi jәne dәndi-búrshaqty daqyldardy, onyng ishinde biday — 165 962 ga, arpa — 233 499 ga, súly — 5 849 ga, mayly daqyldar — 17 037 ga, bir jyldyq shópter — 10 239 ga, kartop — 289 ga, kókónister — 185 ga jinau qajet. Kýzgi dala júmystaryn jýrgizuge bekitilgen bagha boyynsha 3900 tonna diyzeli otyny bólingen.

«Býgingi tanda dәndi daqyldar 20 myng ga jerde oryldy, 16 myng ga alqapta bastyryldy, búl 10% qúraydy, astyq ónimdiligi – 10 s/ga. Dәndi jәne dәndi-búrshaqty daqyldardy jinau eki tәsilmen jýrgiziledi: jekeley jәne tikeley kombayndau arqyly. Dәndi jәne dәndi-búrshaqty daqyldar jekelegen tәsilmen – 37 myng ga aumaqta, 165 myng ga-dan astam aumaqta – tikeley kombayndau arqyly jinalady. Jiyn terim nauqanyna 543 astyq jinau kombayny tartylghan, sonyng ishinde zamanauy joghary ónimdi kombayn – 101 dana, 126 traktorly poyyz, 116 avtokólik», — dedi M. Tәtkeev.

Dәndi daqyldardy bastyrudyng kýndizgi ónimdiligi 10 500 gektardy qúraydy. Audannyng auyl sharuashylyghy kәsiporyndary osynday qarqynmen dәndi daqyldardy jinaudy 19–20 kýn ishinde ayaqtaudy josparlap otyr.

Malgajdar Tatkeev

«29 000 tonna dәndi-daqyl túqymyn sebu josparlanghan, qazirgi tanda barlyq qúrghaq dәnder túqym retinde saqtaluda. Audannyng auyl sharuashylyghy kәsiporyndary kartopty jinaudy bastady, jaqsy ónim týsedi dep boljanghan. Auyl sharuashylyghy kәsiporyndary boyynsha kókónisterdi jinau alany 185,2 gektardy qúraydy, býgingi tanda 8,5 gektar jinalghan», — dedi әkim.

«Astana Feliks» AQ bas diyrektory Denis Plujnikting aituynsha, qolaysyz aua-rayy jaghdaylary, asa jogharghy ylghaldylyq ósimdikterding ósip-ónu uaqytyn úzartyp jiberdi, sәikesinshe egin jinaugha dayyndyq júmystary úzaqqa sozylyp ketti. Alayda, býginde astyq jinau júmystary qalypty qarqynmen jýrip jatyr.

«Janbyrdyng tolassyz jauuy tamyz aiynda egin jinau júmystaryn sәl keshiktirdi. Degenmen, qazir bәri qalpyna keldi. Jalpy biz barlyghyn uaqytyly – qyrkýiek aiynyng sonyna deyin ayaqtaymyz degen senimdemiz, әriyne, eger aua rayy ózgerip, kedergi bolmasa. 30 myng tonnagha juyq astyq jәne shamamen 5 myng tonna búrshaq jinaudy kózdep otyrmyz», — dedi ol.

D. Plujnikting aituynsha, qazirgi kýni 23 myng ga aumaqta egin jinalyp jatyr. Jinalghan ónim astyq qyrmanyna baghyttalady, ol jerde ónim qayta óndeledi jәne keptiruge jiberiledi.

Denis Plujniyk

«Dәn tazartqysh mashinalarda dәndi arasyndaghy qosyndylarynan tazartamyz, odan keyin keptiruge jiberip, qoymalarda saqtaymyz. Dәndi keptiruge arnalghan operativti bunkerler, әrqaysysy 2 myng tonna astyqqa arnalghan ýsh dәn saqtau qoymalary, sonday-aq, 200 tonnadan astyqty qaptarda saqtaytyn alandar bar. Sapasy jaqsy bidaydy biz naryqqa jiberip satamyz, jem retinde búrshaq, arpa jәne súly jiberiledi. Býginde biz óz alqaptarymyzda soya men jýgerini synp kórip jatyrmyz», — dedi D. Plujniyk.

Sonymen qatar, kompaniya jýgeri egudi de kózdep otyr. Biyl 20 ga jerge alghashqy óndiristik jýgeri egildi.

«Agrarlyq uniyversiytetting ósimdik jәne jer sharuashylyghy kafedrasymen birge bizding aimaqtaghy bidaydyng týrli súryptary men gibridterin ýsh jyl boyy zerttep kelemiz. Zertteu nәtiyjesi biday ýstinen jýgeri ósiruding óte jaqsy mýmkindigi bar ekenin kórsetti. Jýgeri jaqynda pisedi, týsim jaqsy bolady dep oilaymyn. Biz 623 ga jerdi suaru jobasy boyynsha bolashaqta jýgeri men soyany bidaymen óndep, egin alqabyn ýlkeytudi de josparlap otyrmyz», — dedi kompaniyanyng bas diyrektory.

Óz kezeginde «Astana Feliks» AQ- nyng bas agronomy Beybit Ábilqasymov Soltýstik Qazaqstan aua-rayyn boljaugha kelmeytin, jermen ainalysugha tәuekeli joghary aimaq ekenin, degenmen sharualar jerding babyn tauyp, mol ónim alu ýshin qolayly agrotehnikalyq jaghdaydyng barlyghyn jasaugha tyrysatynyn atap ótti.

Beybut Abylkasymov

«Biyl byltyrghyday aptap ystyq bolghan joq, jauyn jetkilikti jaudy. Qazir biday men búrshaqty jinap jatyrmyz. Osy jyly bidaydyng ónimdiligi shamamen 15-17 sentner, al búrshaq ónimdiligi 18 sentnerge juyq bolady dep josparlap otyrmyz», — dedi B. Ábilqasymov.

Auyl sharuashylyghy ministrligining mәlimetine sýiensek, biyl 15,1 mln ga jer aumaghynan dәndi daqyldar jinalady. 6 qyrkýiekte týsken songhy mәlimet boyynsha, 3,1 mln ga (21%) jerden dәndi daqyl jinalyp, ónimdiligi 13,7 s/ga bidaydyng 4,3 mln tonnasy bastyryldy. Jalpy, astyq ónimdiligi 2017 jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 1,2 s/gektargha artyq bolyp otyr. Aua rayyna qaramastan egin jinau júmysy toqtausyz jýrip jatyr, taghy 11,8 mln ga jerding dәndi daqyly jinaluy tiyis.

Jalpy jinalatyn astyqtyng mólsheri 20 mln tonnadan asady dep kýtilude. Eksporttyq әleuetimiz 9 mln tonnagha baghalansa, onyng ishinde 6 mln tonna – biday, 2,1 mln – tonna ún týrinde. Aldynghy jyldardaghyday elimizding biday ónimin Ortalyq Aziya elderi, Aughanstan men Iran importtasa, astyqtyng belgili bir kólemi Qytay, Italiya, Týrkiya jәne taghy basqa elderge jóneltiledi.

Elimizding 26,7 mln tonnagha deyin astyqty saqtaugha mýmkindigi bar. Onyng ishinde astyq qabyldau kәsiporyndary — 13,7 mln tonna, auyl sharuashylyghy tauarlaryn óndirushiler — 13 mln tonna biday saqtay alady.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 549
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 283
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 305
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 313