Júma, 17 Mamyr 2024
Din 2615 0 pikir 18 Mausym, 2018 saghat 19:57

Din salasyndaghy tújyrymdama týiini

Osy uaqytqa deyin ruhaniyatqa adal qyzmet etip, jalpyadamzattyq qúndylyqtardy sanagha sinirgen dinning adam ómirinen alatyn ornyn tereng týsindiru óte manyzdy. Dinning atyn jamylyp, әlemdik qauymdastyqty alandatyp otyrghan ekstremizm qaupi Qazaqstandy da ainalyp ótpeytini belgili. Onyng ýstine qoghamda dinshildik dengeyi kýn sanap artuda. Din salasynda ontayly memlekettik sayasat qalyptastyru – kýn tәrtibindegi asa manyzdy mәselelerding biri.

Qazirgi tanda din salasynda tiyimdi memlekettik sayasatty qalyptastyru óte manyzdy bolghandyqtan, tәuelsiz Qazaqstan tarihynda alghash ret Qazaqstan Respublikasy Din isteri jәne azamattyq qogham ministrligi tarapynan Qazaqstannyng din salasyndaghy memlekettik sayasatynyng 2017-2020 jyldargha arnalghan tújyrymdamasynyng jobasy әzirlenip, QR Ýkimetining qaulysy qabyldandy. Tek QR Preziydenti qol qoyghannan keyin jýzege asyru qajettiligi tuyndaydy. Tújyrymdamada qamtylghan din salasyndaghy auqymdy oilar jýzege assa, qoghamda túraqtylyq ornap, ruhany janghyru ýrdisi jedeldeytini mәlim.

Din salasyndaghy memlekettik sayasat tújyrymdamacy – Elbasynyng «Qazaqstannyng ýshinshi janghyru: jahandyq bәsekege qabilettilik» atty halyqqa joldauymen ýndesken manyzdy qújat.

Tújyrymdama ishki jәne syrtqy túraqtylyq pen qauipsizdikti qamtamasyz etuge baghyttalyp, ekstremistik sipattaghy diny aghymdardyng býlikshil әreketterine tosqauyl qongdy maqsat etedi. Óitkeni, diny alauyzdyq – memleketting zayyrly qaghidattaryn mansúqtap, dәstýrli qúndylyqtargha qauip tóndiredi.

Qogham әlemdik jahandanudyng syn-tegeurinderine jauap bere alatyn әleumettik damu men ruhany janghyrugha múqtaj.

Tújyrymdamada memleket pen din arasyndaghy qarym-qatynas, memleketting zayyrlylyghy jóninde tuyndap jatqan tolassyz mәseleler, qoghamda diny qaghidattardy, qúlshylyqty zayyrly memleket tóniregindegi mekemelerde oryndau nemese oryndamau, syrtqy kelbetke baylanysty talaptar, diny ekstremizm men terrorizmning aldyn alu sharalary siyaqty t.b ózekti mәseleler qarastyrylghan.

 

Din isteri jәne azamattyq qogham ministrligi úsynghan tújyrymdamada qamtylghan negizgi mәseleler:

  1. Memleketting zayyrlylyq qaghidattaryn nyghaytyp, azamattardyng ar-ojdan bostandyghyn qamtamasyz etu;
  2. Din salasyn baqylau jónindegi Zannamany jetildiru;
  3. El azamattarynyng diny kózqarastarynyng zanmen qorghaluyn qamtamasyz etu;
  4. Diny destruktivti aghymdardyng últtyq qauipsizdikti, zayyrly memleketting konstitusiyalyq negizderin búzuyna jol bermeu;
  5. Halyq arasynda aqparattyq-týsindiru júmystaryn kýsheytu arqyly destruktivti diny iydeologiyagha qarsy immuniytet qalyptastyryp, etnosaralyq jәne konfessiyaaralyq birlikti odan әri nyghaytu.

Tújyrymdamada qoghamda dәstýrli ruhany qúndylyqtargha, evolusiyalyq damugha, zayyrly memleket qaghidalaryna negizdelgen últtyq biregeylikti nyghaytudy kózdep, diny ekstremizmge qarsy qoghamnyng immuniytetin qalyptastyratyn naqty sharalar úsynylghan.

Óz betimen diny bilim alugha attanyp, ol jaqta ekstremister men radikaldardyng arbauyna týsip, terroristik úiymdardyng qataryn toltyryp jýrgen jastarymyzdyng bar ekenin jasyrugha bolmaydy. Bilim alu tәrtibin retteu, jasóspirimderdi diny qyzmetke zansyz tartugha jol bermeu, diny әdebiyetterdi taratu tәrtibin jetildiru jәne t.b. mәselelerimen betpe-bet kelgen ata-analar arnayy hat jazyp, osy mәseleni zanmen retteudi úsynuda.

Din isteri jәne azamattyq qogham ministrligi QR Bilim jәne ghylym ministrligimen birlesip, diny bilim alu ýshin úsynylatyn sheteldik teologiyalyq joghary oqu oryndarynyng tizimin jasaqtady. Yaghni, shetelderde diny bilim alghysy keletin azamattar QMDB belgilegen oqu oryndarynda ghana bilim ala alady.

Tújyrymdama jana geosayasi, ishki jәne syrtqy qaterler ayasynda Qazaqstanda túraqtylyq pen qauipsizdikti nyghaytudy qamtamasyz etuge baghyttalghan. Búl júmystar resmy týrde tirkelgen diny birlestikter men azamattyq qauymdastyqty tartumen barlyq mýddeli memlekettik organdardyng tyghyz әrekettestigi arqyly jýzege asyrylady. Tújyrymdamada elimizding damuynyng zayyrly qaghidaty túrghysynan din salasyndaghy memlekettik sayasattyng baghym baghyttary dúrys aiqyndalghan. Sondyqtan Tújyrymdamany tәjiriybelik iske asyru memleketting diny birlestiktermen ózara әrekettesuining qazaqstandyq ýlgisin damytudyng alghyshartyn qalyptastyrady.

Tәuelsizdikting shiyrek ghasyryndaghy jetistikterdi tiyanaqtap, әlemning damyghan 30 elining qataryna kiruge senimmen qadam basqan Qazaqstan memleketting zayyrly damuynyng konstitusiyalyq qaghidattaryn ústanady.

Qazaqstandyqtardyng diny jәne etnomәdeny әrqilylyghyna qaramastan, jalpyúlttyq birlik pen kelisimning qalyptasqan ýlgisi – elimizdi meken etken әrtýrli konfessiyalardyng jalpy әlemdik damugha qosqan qomaqty ýlesi.

Diny nanym – jalpyadamzattyq qúndylyqtarmen qatar, ruhany ýilesimdi, әleumettik qarym-qatynastar men azamattardyng sanasyndaghy әleuetti qamtityn airyqsha sala. Sondyqtan din salasyndaghy qoghamdyq qatynastardy retteuding úsynylyp otyrghan tәsilderi men memlekettik sayasat qaghidattary elding ózgeshelikterin jәne halyqtyng mәdeniy-mentaldy erekshelikterin eskeretin airyqsha sipatqa iye.

Múqan Isahan, dintanushy

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2120
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2529
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2242
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1636