Erlan Núrghaliyúly, eng aldymen, sizdi Shәmshi Qaldayaqov atyndaghy Ontýstik Qazaqstan oblystyq filarmoniyasynyng qúramyndaghy  «Sýgir» atyndaghy últ-aspaptar orkestrining  15–jyldyq mereytoyymen qúttyqtaymyz! Ángimeni sizding osy orkestrge keluinizden bastasaq. Qay jyly, kimning shaqyrtuymen keldiniz? Jalpy, búl orkestr kimning yqpalymen qúrylghan, kimder basshylyq jasaghan, qanday óner újymdarymen jәne óner adamdarymen shygharmashylyq baylanys jasaghan, osy jóninde qysqasha aityp berseniz.

Erlan Dәurenbekov: - Búl orkestr 2002 jyly sol kezdegi osy oblys әkimi, óner janashyry Berdibek Saparbaevtyng tikeley qoldauymen qúrylghan. 2009 jyly orkestrge daryndy kýishi, Teriskeyding tumasy Sýgir Áliúlynyng esimi berilgen. Dalanyng daraboz darynynyng esimin amanattap alghan óner újymynyng eng alghashqy bas diriyjery Músa Jarqynbek bolghan, ol kisining kómekshisi bolyp Múqtar Quandyq qyzmet atqarghan. Músa aghamyz ómirden ozghan song bas diriyjer bolyp Esirkep Joldasov taghayyndalghan. Esirkep aghamyzdan song maghan deyin Ghaliya Jomartova ekinshi diriyjer bolyp orkestrding biyik shyngha shyghuy ýshin baryn salyp qyzmet atqarghan. Mine, esimin el biletin osy agha-әpkelerimizden song  óner újymyna bas diriyjer bolyp men keldim. Janaghy esimderi atalghan kisiler irgetasyn qalap ketken qasiyetti óner újymynyng endigi órleui – men ýshin ýlken jauapkershilik. Bizding orkestr biyl  «Qúrmanghazy» atyndaghy akademiyalyq últ-aspaptar orkestrimen birlesip birshama júmys jasady. Atap aitqanda, «Qúrmanghazy» orkestrining bas diriyjery Arman Jýdebaev bizding ónerpazdarmen bir aptaday júmys jasap, master-klasstar ótkizdi. Jәne bizding orkestrmen birge Núrghaly Nýsipjanov, Núrjamal Ýsenbaeva syndy óner sanlaqtary әn shyrqaghan.

• Býgingi tanda orkestrding qúramynda qansha әrtis júmys jasaydy jәne olardyng kәsiby biliktiligi qanday?

Erlan Dәurenbekov: - Orkestr qúramynda 47 әrtis júmys jasaydy. Barlyghy derlik óz isining naghyz mamandary, ónerding biyik shynyn maqsat etken ónerpazdar. Búl әrtisterding 65 payyzy joghary bilimdi, qalghan 35 payyzy orta bilimdi jandar. Olardyng ishinde Qúrmanghazy atyndaghy konservatoriyanyn, «Óner» akademiyasynyng jәne oblys ortalyghyndaghy M.Áuezov atyndaghy OQMU-dyng jәne oblystyq saz kolledjining týlekteri bar.

• Kez-kelgen óner újymynyng ereksheligi - onyng repertuarynyng bay boluynda. Últtyq óner men zamanauy muzykany úshtastyryp erekshelenip jýrgen orkestrding qorjynynda neshe shygharma bar?

Erlan Dәurenbekov: - Bizding basty ereksheligimiz – orkestrge aty amanattalghan Sýgir Áliúlynyn, Tólegen Mombekovtyng kýilerin oryndaymyz. Búl degenimiz – basqa kompozitorlardyng kýileri, shygharmalary oryndalmaydy degen sóz emes. Bizding shygharmashylyq qorjynymyzda Tәttimbettin, Qúrmanghazynyn, Dәuletkereyding kýilerimen qatar, qazaq dalasyndaghy sanlaq sazgerlerding әnderi de bar. Sonymen qattar shetel kompozitorlary Mosart, Shtraustardyng da shygharmalary oryndalady.  Sózimning basynda aitqanday, bizding basty maqsatymyz – Qaratau ónirining kýilerin nasihattau. Repertuary jaghynan 500-ge tarta shygharma bar. Búl – 15 jyldyq tarihy bar óner újymy ýshin ýlken mәrtebe.

• Kelesi súraq ózinizge tikeley baylanysty. Diriyjer mamandyghyna keluinizge ne sebep boldy? Jalpy búl ónerding qúpiyasy, artyqshylyghy, ereksheligi jóninde aityp berinizshi.

Erlan Dәurenbekov: - 1993 – jyly Qaraghandy qalasyndaghy Tәttimbet atyndaghy saz kolledjine oqugha týstim. Osy kolledj qabyrghasynda jýrgende eng alghash KSRO Halyq әrtisi, professor Shamghuan Saghadiyúly Qazyghaliyevtyng Tәttimbet atyndaghy akademiyalyq últ-aspaptar orkestrimen ótkizgen konsertine qatysyp, ol kisining orkestrmen júmys jasau sheberligine sýisinip, diriyjerlik mamandyqqa degen qyzyghushylyghym oyandy. Sol kisini ýlgi tútyp, eliktep óstim. Osy kolledj qabyrghasynda osy mamandyqtyng qyr-syryn ýiretken Hayrullin Múrat Qasymúly, Shoqanbaev Áltay aghamyzdan jәne qazirgi tandaghy Tәttimbet atyndaghy akademiyalyq últ-aspaptar orkestrining bas diriyjery Dýisen Ýkibay aghalarymyzdan dәris aldym. Sodan song Almaty qalasyndaghy konservatoriyagha oqugha týsip onda Qalauov Mýkamal aghamyzdan dәris alyp, Tólepbergen Ábdirashov aghalarymnan bilim alyp, batalaryn alyp oqu ornyn tәmamdap shyqtym. Eng alghash qyzmet jolymdy Taldyqorghan qalasyndaghy «Adyrna» ansamblinde, Múqan Tólebaev atyndaghy últ-aspaptar orkestrinde diriyjer jәne kórkemdik jetekshi bolyp bastadym. Allabergen Myrzabekov, Aytqaly Jayymov aghalarymyzdyng jol núsqap, bata beruimen 2016-jyly osy orkestrge qyzmetke keldim.

• Aldaghy uaqytta orkestr újymymen birge qanday shygharmalardy oryndamaq niyettesizder? 15-jyldyq mereytoy qarsanynda qanday sharalar jasaluda jәne qay ónirlerge gastroldik saparmen barmaqshysyzdar?

Erlan Dәurenbekov: - Orkestrding 15-jyldyq mereytoyy osy jyldyng kóktem ailarynda Sýgir Áliúlynyng tughan jerine baryp, atamyzdyng basyna tәu etuden bastaldy. Sol ónirdegi Teriskey júrtshylyghyna Sýgir Áliýlynyng shygharmalarynan túratyn konserttik baghdarlamalar úsyndyq. Almaty, Aqtóbe, Oral, Taldyqorghan qalaryna baryp, orkestrding 15-jyldyghyna baylanysty gastróldik saparda boldyq. Múnymen toqtap qalmay oblystyng barlyq audan, qalalaryna da konserttik baghdarlamamen baru josparda bar. Meni quantqany, múnda zamanauy jabdyqtalghan kerektining bәri bar. Újymdaghy әnshilerding de kәsibiylik dengeyi myqty. Kóp dauysta әn oryndau stiyli jolgha qoyylghan. Qanday is-shara bolsyn әnshilerimiz sol jiyndardyng ortasynda jýredi. Jetistigi de jeterlik. Oblys әkimi Janseyit Týimebaevtyn  tikeley ónerge qoldauy erekshe. Múnday qamqorlyq ózge oblystarda joq.

Súhbattasqan Iliyas Aqbay

Shymkent

Abai.kz