Jeksenbi, 19 Mamyr 2024
Alang 5297 2 pikir 4 Tamyz, 2017 saghat 07:50

Jezókshe studentter, Bilim ministrligi jәne Ilon Mask

Student qyzdardyng jezókshelikpen ainalysyp jýrgeni әleumettik jaghdaydyng tómendigi әri tәrbiyening joqtyghymen qosa bilim salasynyng tómendigin de bildiredi. Bizding joghary oqu oryndarynyng bazasy eskirgen. Qazirgi JOO-lar studentterge osydan 15-20 jyl búrynghy oqulyqtar men baghdarlamalardy úsyna beredi. Mektepte jýrgende ozat bolghan studentterding uniyversiytetterden kýtken bilimi men qazirgi ýirenip jatqany sәikes kelmey, kóp nәrseden kónili qala bastaydy.

Joghary oqu oryndarynan  izdegenin tappaghan keybir studentter stiypendiyadan qaghylady, sodan aqyryndap Instagram siyaqty jelilerdi sharlap, býgingi jastardyng tilimen aitqanda, "tusalargha" aralasa bastaydy. Alghashynda jay kezdesuge, kinogha, kofehanagha shyghyp jýrgen keybir qyzdar aqyryndap klubtargha kiredi.  "Chaykalyq ónerin" mengerip, paydany kózdeytin dengeyge kóteriledi.

Alayda, qyzdardyng ar-namysy joq, teksiz, tәrbiyesiz dep "tupo" kinәlay bermey, mәselening týbine ýnileyik. Elimizde 100-den asa JOO bar.Ár uniyverden 1-2% chayka, jezókshe, tusaqúmar qyz shyqqanda,  1 oqu ornynyng qyzdarynday qyz jaman jolgha týsip ketken dep shamalaugha bolady. Olardyng kóbi shet eldiktermen "kónil kóteredi". Demek,әli de ar-namysy bar degen sóz. Betimen ketkenderi bolsa, qazaqstandyqtargha da qyzmet kórsetip keter edi. Tanyp qoyar, bilip qoyar degen qorqynysh pen kýmәnning ar jaghynda bolashaqqa degen ýmit bar.

Osy arada 2 ministrlikting sharuasyna úsynys aitqym kelip túr:

1) Ishki ister ministrligining jergilikti bólimsheleri olardy jezókshelikpen ainalysady, ainalysqan dep tizimge alyp qoya salmay, ary qaray jenil jýriske salynghandardyng izin baghyp, qadaghalap, keleside búl jolgha týspeuining aldyn alsa degen úsynys-tilek bar.

2) Taghy da sol Bilim jәne ghylym ministrligi... Jaqynda ghana Ilon Mask Amerikadaghy matematika pәnining oqytu metodikasyn synap, projektke baghdarlau tәsilimen oqytudy úsyndy. IYlekenning aituy boyynsha, mektep oqushylary týkke qajet emes, yaghny ómirde paydasy tiymeytin formulalar men erejelerdi jattay bermey, ýirengen matematikalyq bilimi negizinde oqushylar projekt (joba) jasaudy ýirense, qoghamgha da, oqushynyng ózine de, bilim-ghylym salasyna da paydasy mol sharua bolar edi deydi.

Bizding mektepterdi qoya túrghanda, múnday әdisnama JOO-larda da qoldanylmaydy ghoy. Bir aqsaqal lektor kelip alyp, 2 saghat leksiyada ózining ómirbayanyn aitady, kelesi leksiyada Mәskeude oqyghanyn jәne onyng institutynda qanday professorlar sabaq bergenin bayandaydy, kelesi leksiyada Qazaqstandaghy bilimning qúryp qalghanyn synap jýrgende, ne ýirengenindi emes, әueli pәnning atyn úmytyp qalasyn. Bizdegi bilim men ghylym -syldyr su, ishinen ilip alyp, praktikada qoldanyp, dereu júmysqa túryp ketu nemese nәpaqa tauyp, adam bolyp ketu óte qiyn. Sondyqtan Bilim jәne ghylym ministrligindegi myndaghan qyzmetkerlerge aitarym, bilim beru salasyndaghy songhy tendensiyalardy oqyp, qúryghanda Qazaqstandaghy 30-40% uniyversiytetke engizinizder. Dualdy bilim beru degen jaqsy bastalyp edi, onyng da arty súiylyp, jay esep beruden aspay qaldy.

Barlyq mәseleni ýidegi tәrbie men әlemdik globalizasiyagha tirep qoymay, lokal dengeydegi mәselelerdi de talqylaghan jón bolar dep oilaymyn.

Núrlan Janay

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2152
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2557
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2398
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1661