Ispaniyanyng «AstanaEKSPO-2017» kórmesinde qonaqtargha jasyl energiyanyng әleueti turaly aituy beker emes. Búl memleket tabighy energiyany óndiruden kósh bastap túrghandardyng biri. Elding basty maqtanyshy – atalmysh saladaghy innovasiyalyq ghylymdy damytu joldaryn qolgha aluy. Búl turaly Ispaniya pavilionynyng kire berisinen-aq biluge bolady. Elding tynys-tirshiligi turaly maghlúmat alghan son, kelushiler ispan auylyna sayahattaydy. Sayahatty pavilionnyng jetekshisi Karmen Bueno bastaydy. Aytuynsha, búl jerde meymandar tabighat pen onyng resurstary arasyndaghy baylanysty tereng sezinedi. Ol - virtualdy aghash. Alayda kәdimgi tabighattyng tiri aghzasynyng janynda túrghanday kýsh keshesiz. Japyraqtar sybdyry, salqyn samal, kókting iysi...bәrin-bәrin sezinesiz. «Búl bizding ýnemi damyp otyruymyz kerek. Bizge qajettiligimizdi qorshaghan ortagha ziyan tiygizbeytindey etip óteudi, tabighy tepe-tendikti saqtaudy  ýirenu qajet» -deydi kórme úiymdastyrushylary.

Ispandyqtar ózderin armanshyldar, alghashqylardyng biri, innovatorlarmyz dep ataydy. Búl elding jeldik energetikalyq tehnologiyalar eksportynyng jyldyq kólemi eki jarym mlrd eurodan asady. Jel energetikasymen baylanysty patentter sany jaghynan Europadaghy ýshinshi el. Dýniyejýzindegi termoelektrlik energetika boyynsha jobalardyng 73%  ispan kompaniyalarymen jýzege asyryluda. Pavilion qabyrghalaryndaghy airyqsha geometriyalyq pishinder búl memleketting energetikalyq әl-auqatyn kórsetedi. Al, erekshe kýn stansiyalary elektr jәne jylu quatyn beruden alda keledi eken.

Ayta keterligi, dýniyejýzilik quattyng 45% Ispaniyada ornalasqan. Qoldanystaghy barlyq energiya kózining 40%  janartylghan energiya kózi  qúrap otyr.

Polisha paviliony nesimen erekshelendi?

Polisha jerinde óte kóp kómir qory bolghandyqtan, búl jerde shahta ýlgisinde jasalghan bólik bar. Qabyrghadaghy ekrannan Uti qalasynda ornalasqan shahta túr. Jer astyndaghy paydaly qazba arqyly 1928 jyldan beri júmys istemeydi. Degenmen, jergilikti halyq  ken ornyn búzbay,  ony saqtap qoyghan. Polisha ghalymdary qayta óndeu ýderisi arqyly jasalghan kógildir kómir ziyany qarapayym týrine qaraghanda әldeqayda az ekenin aitady.

Kishkene ghana bólmening tóbesine kiyiz ýiding shanyraghyn ornatu arqyly úiymdastyrushylar eki el arasyndaghy dostyqty menzepti.

Anastasiya Veretinskaya,Polisha pavilionynyng qyzmetkeri kórmege kep jatqan qonaqtardyng kónilinen shyghugha tyrysyp jatqandyqtaryn aitady. Olargha Polishadaghy energiya óndiru tәsilderi turaly keninen maghlúmat berilgen son, pavilionda búl elding ómir salty, últtyq erekshelikteri jayynda әrtýrli qyzyqty derektermen tanysugha bolady-deydi.

Polisha pavilionynyng ekinshi bóligine kirgen bette ózinizdi beynebir nu ormanda jýrgendey sezinesiz. Búl elde jylyna 500 mln týp kóshet otyrghyzylady eken. Aumaghy 76 mln. gektar jerdi alyp jatqan orman memleket qorghauynda. Ormannyng 62% qaraghay aghashynan túratyn kórinedi. Sonymen qatar, emen men aq qayyng da búl elde kóp kezdesetin aghashtardyng biri.  Paviliondaghy «ormandy» aralap jýrip, san aluan andar turaly mәlimet qana alyp qoymay, týrli dybystardy da esty alasyz.

(Jalghasy bar)

Zarina Ádilbek

Abai.kz