Júma, 26 Sәuir 2024
Mәiekti 7209 0 pikir 9 Aqpan, 2015 saghat 15:36

BIRTUAR

Ziyalylyqtyng belgisi barlyq is-әreketinen kórinip túratyn adamdar bar. Rabayda bir tuatyn onday túlghamen syrlas bolu - pende balasy ýshin zor baqyt. Ol adamdy әr kórgen sayyn janyng jylyp, әr sóilesken sayyn, oilamaghan jerden ruhany oljanyng kenishin tapqanday kóniling marqayyp qalady. 
 

Kýni keshe ghana dýniyeden ótip, jambasy әli qara jerge tie qoymaghan Geraghang – Gerolid Beliger  men ýshin sonday asyl jandardyng biri boldy. Men mәngilik mekenine ketip bara jatqan osy bir ayauly janmen syrlasqan kezderimning qas-qaghym sәtin de úmyta almaymyn. Kesheden beri solardyng bәri esime týsip, kónilim búzyldy. Jýregi qazaq dep soqqan bir әdemi sәule mәngilikke sónip, endi onyng elesi ghana qalghanday kóz aldymda. 
Toqsanynshy jyldary «Aq jauyn» atty túnghysh kitabym jaryq kórdi. Zamannyng qiyn kezi edi. Memleketten qalamaqy súramaq týgil, kitabymyzdyng shyqqanyna mәz-mәiram boldyq. Shynymdy aitsam, marqúm Zeynolla Serikqaliyevting alghyssózimen shyqqan syn kitabym turaly bireulerding jaqsy pikir aitatynyna asa senimdi emes edim. Biraq oghan asa qatty mәn de bere qoyghan joqpyn. Eng bastysy – kitabym jaryq kórdi. Men ol faktini әdebiyet maydanyndaghy eng alghashqy jenisim retinde qabyldadym. 
Bir kýni keshke ylghy da jastargha janashyr bolyp jýretin Zeynolla Serikqaliyev agham habarlasty. Az-kem amandyq saulyqtan son:
- Sening kitabyng turaly «Knigolub» gazetinde orys tilinde bir jaqsy maqala shyqty, oqydyng ba?- dep súrady. 
- Joq, agha. Oqymaq týgil estigen de joqpyn. Kim jazghan eken? 
- Avtory jazylmapty. Biraq maqala óte jaqsy, jan-jaqty taldanyp jazylghan. 
Sol kýni Almatyny sharlap jýrip, әreng degende «Knigolub» gazetin tauyp aldym. Gazetting tútas bir betine shyqqan maqala kózime ottay basyldy. «Pervaya kniga kritika». Syn kitabyma jaqsy bagha berilipti. Endi onyng bәrin aityp bersem, tym qatty maqtanyp ketkendey bolarmyn. 
Qansha súrastyrsam da, men osy maqalany kimning jazghanyn úzaq uaqyt bile almay jýrdim. Biraz jyl ótkennen keyin radiodaghy jurnalistik qyzmetime baylanysty Geraghannan súhbat alugha tura keldi. Ol kisining jazghan dýniyelerimen jaqsy tanys bolghanymmen, birinshi ret kezdesuim. Ákemning sonau bir jyldary Geraghang turaly ocherk jazghanyn jaqsy biletinmin.
Óte úqypty adam eken. Júmys isteytin әr minuty esepteuli. Týski saghat ýshte bir saghat uaqyty ghana bar ekenin aldyn ala eskertti. Belgilegen uaqytynda ýiine keldim. Qyryq minuttay sóilestik, әngimesining bәrin diktofongha jazyp aldym. Oiyndaghysyn býkpey, ashyq aitady. Keyde әngimesining arasyna yumor aralastyryp, kýldirip alady. Qoshtasarda ol menen: 
- Aytpaqshy, sening kitabyng turaly «Knigolubta» shyqqan mening maqalamdy oqydyng ba? – dep súrady. 
- Oqydym, Geragha. Sony siz jazyp pa ediniz? - dep qatty úyalghannan Geraghamdy qúshaqtay alyppyn, tandanysymdy jasyra almay...

Endi, mine, sol qamqorshy aghamnan mәngi airylghanyma sene almay otyrmyn. Ei, jalghan dýniye-ay!

Amangeldi Kenshilikúly

             

NEMIS BOP TUYP, QAZAQ BOP ÓLDIN

 

 (Geraghanyng qazasyna)

 

 Halyqqa Abyz bop,

Oy-tolghaghyn aitqan,

Qazaqqa Auyz bop,

Ayta almaghanyn aitqan

Asyl oidyng qanaty topshysynan qayryldy,

Ádiletti Sóz joqshysynan airyldy.

Alatauym býgin basyna qara salyp túr,

Aspanym múnayyp alasaryp túr...

 

Japangha bitken jalghyz emen edin,

Aqyl-oydyng bayraghy,

Ar-namystyng qayraghy – naghyz kemel edin!

Myndardyng múnyn jýreginde qaynattyn,

Nadandyqtyng kógine jay oghyn oinattyn...

 

Tek jýrseng bәlkim, toq jýrer me edin,

Domalandap jýzge kep jýrer me edin?

Tozaqty kórdin, mazaqqa kóndin.

Nemis bop tuyp, Qazaq bop óldin!

 

Sәbiydey taza, kishipeyil, dana...

Óksikke túnshyghyp, qosh deyim, Agha!..

 

 Túrysbek Sәuketaev.

  07.02.2015 j.

  Almaty.

Abai.kz  

0 pikir