«Sheteldegi 5 millionnan astam aghayyndy alandatyp otyrghan «Kóshi-qon turaly» zandy Mәjilis deputattaryna qazaq tilinde sóilemek týgili, týsinbeytin Densaulyq saqtau jәne әleumettik damu viyse-ministri tanystyrdy. Dәulet Arghyndyqov oralmandardyng azamattyq aluy turaly qazaqsha saualdardy úgha almay, oghan deputattardyng orys tiline audaryp beruine tura keldi» dep habarlaydy «31-arnanyn» janalyqtar qyzmeti.

(Memlekettik tilde sóileu bylay túrsyn, týsinbeytin viyse-ministr - osy)

Qazaqstan Respublikasynyng últtyq qauipsizdigi men bolashaq taghdyryna sayatyn búnday manyzdy mәselening osylaysha qarsylyqtar men kedergilerge úshyrauy – ziyaly qauymdy ýmitsizdendirip otyr. Jalpy, búl zandy qabyldap, qandastardyng oraluyna danghyl jol ashu – Preziydentimiz Núrsúltan Nazarbaevting tapsyrmasy ekenin bireuler úmytyp qalghan sekildi. Mýmkin әdeyi úmytyp qalulary da ghajap emes. Biz de soghan oray óz pikirimizdi bildirudi jón kórdik.

Birinshiden, Qazaq tilin týsinbeytin QR Densaulyq saqtau jәne әleumettik damu viyse-ministri DÁULET ARGhYNDYQOVTING zang jobasyn әkelip tanystyruy - til men últty, Mәjilis pen mәjilismenderdi, qandastardy, qazaqtardy qorlau. QR Atazanyn, QR Til turaly zanyn, Azamattardyng Azamattyq qúqyn búzghandyq. Ol negizinen zandyq jauapkershilikke tartyluy kerek.

(Dauys berip "saylaghan" sauatsyz deputattarymyzdyng biri - Samigholla nәkóstigin kezekti ret kórsetip aldy)

Ekinshiden, bir bólim mәjilismender orys tilin bilmeytin oralmandardy «sauatsyz sanaydy». Rasynda, qandastarymyzdyng zor investisiyalyq kapital men adamy kapital ekenin bilmeu – sayasy әri azamattyq sauatsyzdyq. Eger, Mәjilis deputattarynyng qaysibiri sayasy sauatsyz bolmasa, mysaly, QR Parlamenti Mәjilisining deputaty SAMIGhOLLA ORAZOV: «Qazaqsha aitqanda sany bar da, sapasy joq. Kelgenderding 70 payyzy júmyssyzdardyng qataryn tolyqtyrady. Olardyng sany biz de onsyz da 2 jarym mln.-nan asady» demes edi....

Ýshinshiden, Paralamentte talqylanyp jatqan Zang jobasy osy kýiinde qabyldansa, oralmandardy bir jyl ishinde azamattyq alugha mindettep, taghy da sergeldenge týsirui mýmkin. Eger bir jyl ishinde azamattyq almasa, zang oralman aghayyndy yqtiyarhat pen basqa da jenildikterden aiyrmaq. Búl turaly da bir deputat úsynys jasaghan. Sebebi, osylay bolsa, qandastarymyzdyng búrynghy mekenine baryp-keluine qiyndyq tuyp, belgili mólsherde dýniye-mýlikteri men zeynetaqylarynan aiyrylady. Búl da halyqaralyq qúqyqtyq normalardy negizge almay jasalghan jadaghay sheshim bolyp qalmaq.

Tórtinshiden, Atalmysh 2 anyqtamany: «Sottalmaghany turaly anyqtama men ózi kelgen elining azamattyghynan shyqqany nemese basqalay rúqsat anyqtamasyn әkelu turaly anyqtamany» alyp tastamasa, jana zang qandastar ýshin bәribir paydasyz bolmaq. Sebebi, Ýkimetting 111 nómirli qaulysy Qytaydan oralatyn qandastarymyzdyng túraqty tirkeuge túruyn zandyq túrghydan shektep otyr. Ayta keteyik, Qytaydaghy qandastar jalpy qazaq últy sanynyng 1/8-i, sheteldegi qandastardyng 1/3-i.

Alla, qazaqtarymyzdy el aman, júrt tynyshta bir-birinen aiyrmasyn dep tileyik, aghayyn!

Altay BÚQARBAEV.

Abai.kz