Senbi, 4 Mamyr 2024
Dabyl 5843 0 pikir 20 Sәuir, 2015 saghat 12:38

ÝMITKERLERGE QOS ÚSYNYS

2015 jylghy 26 sәuirdegi el preziydentin saylaugha qatysatyn kandidattardyng nazaryna qala men auylgha qatysty  2 úsynysty jolday otyryp, olardyng búghan degen kózqarastaryn, reaksiyalaryn bilgim keledi. Búl úsynystar – elding býgingi ómirindegi basty mәseleler sanalady. Búlardy qoldamaghan jaghdayda ýmitkerlerde oghan balama bolarlyqtay qanday sheshimder baryn bilgim keledi.

1-Úsynys. Býginde eldegi Almaty, Astana jәne oblys ortalyqtary men ortasha qalalardaghy túrghyndardyng jartysyna juyghy pәter jaldap túruda. Eldegi panasyzdyqty elestetu tipti qorqynyshty...

Osyghan oray, Atazannyng 1-babyna baylanysty, әleumettik memleket ornatu niyetimizge sәikes, osy qalalardaghy pәter jaldau baghasyn memleketting tikeley baqylauyna alyp, jogharghy bagha dengeyining shegin taghayyndaugha zandyq, qúqyqtyq, әleumettik jәne sayasy negiz bar. Óitkeni, eldegi túrghynýilik naryq damymaghan, әleumettik sipaty bar mәsele jәne eldegi әleumettik әljuazdyqtyng kózi de osy mәselege tikeley qatysty bolyp otyr.

Sheshim. Osylaysha, pәter jaldau salasyndaghy jalghan, kólenke biznesti yghystyryp, búl saladaghy shynayy naryqty qalyptastyryp, passivke ainalghan júrttyng qarjysyn shaghyn jәne orta bizneske salugha mәjbýr etu sharasyn qolgha alu kerek. Sizderding osy úsynysqa kózqarastarynyzdy, dúrysy – qoldaularynyzdy kýtemin.


2-Úsynys. Elding ishki migrasiyasy әleumettik bosqyndyq sipat alyp otyr.

Auyldardyng bәri bolashaghy búlynghyr tartyp, auyldyq otbasylar qalalargha aghyluda, al qala bitkenning әleumettik-urbandanu ýderisi osynyng kesirinen betimen ketken: jaghalay baspanasyzdyq, júmyssyzdyq, osydan qylmys órshy týsude. Memleketke masyldar osynyng kesirinen molaya týsude, qalalar óndiris oshaqtaryna ainalyp ýlgermeude, shaghyn jәne orta biznes te damy almauda – bәri qymbat.

Halyqtyng orta jasy 25 jyl bolghanmen, onyng naghyz qauqary men әleueti el damuyna qosylmay, osynday keri balansqa úshyrauda, demografiyalyq zor faktor shashau shyghyp, pyshyraugha týsude.

Sheshim: eldegi salynghan, salynyp jatqan temirjoldar men tasjoldar boyyna jana auyldar túrghyzyp, olardy shaghyn jәne orta biznes alanyna ainaldyrudyng memlekettik baghdarlamasy kerek. Búl aumaqtardy kemi 3 jylgha deyin әleumettik-ekonomikalyq erkin aimaqtargha jatqyzu qajet. Túrghyn ýy alugha jerdi tegin berip, ýy qúrylysyn әleumettik lizing boyynsha material ýlestiru ýshin Últtyq qordan qarjy qarastyrghan abzal.

Múnday aumaqtardy demografiyalyq seldir sipat alghan elding shyghysy men soltýstiginen de, shekaralas jerlerden de bólgen dúrys. Búl jana auyldardyng basty túrghyndary retinde 25-40 jas aralyghyndaghy jas otbasylar men jetim jastardy, oralmandardy tartu kerek. Sóitip, elding basty bas auruy bolyp otyrghan mәseleni onyng basty qozghaushy demografiyalyq faktoryna ainaldyrugha mýmkindik mol. Sizderdin búghan kózqarastarynyz qanday?

Serik ÁBDIREShÚLY,

Qazaqstan azamaty.

 Astana.

 

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1147
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1051
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 785
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 906