Júma, 3 Mamyr 2024
Qayratker 8767 0 pikir 3 Mausym, 2015 saghat 13:25

PARYZ BEN QARYZ

 

Kәsiby diplomat, Otansýigish, Azamat Babur Dәurenbekke hat

Bauyrym! Dana halqymnyng osynau birauyz qarapayym da úly sózinde qanday túnghiyq terendik jatyr desenshi! Adamnyng tórt qabyrghasy týgel, deni sau, aghayyn-júrty aman kezin – bauyry býtin deydi, al, betin aulaq qylsyn, basyna qasiret tónip, uayym-qayghygha tap bolsa -  ishi-bauyrym ezildi der edi.

Sen mening mynau qamshynyng sabynday-aq qysqa ghúmyrdyng ózi tabystyrghan bauyrymsyn. Bir mekemede jiyrma jyldan asa kәsiptes bolsaq ta, orayy solay kelip Tashkentte ghana birge qyzmet etken jyldary el men jer, últ pen úlaghat, tarih pen keleshek, әdilet pen qiyanat, ruh pen ruhaniyat taghy basqa da san týrli taqyryptaghy súhbattar arqyly da ishtey týsinisip, úghynysqan bir sәtterde aityp edin: Múha, mening birge tughan agham joq, Sizdi men agha deyin, bauyrynyz bolayynshy, - dep. IYә, ómirding osynday-da úmytylmas, әserli, jýrekti jylytyp, kónildi quatty tolqynday terbetetin tosyn syiy da bolady eken-au. Áytpese, aghayyndyq túrmaq, ekeumiz baytaq elimizding eki qiyrynanbyz ghoy. Sol aghalyqqa qalay jarasam eken dep alandaumen jýrmin ghoy men. Óitkeni ózindey jan-jaqty bilimdi, perishte kónil, kirshiksiz taza, jýregi appaq qarday adal azamatqa, sodan da mynau opasyz dýniyedegi qym-quyt, tipti qatygez de las qúbylystargha Alla Taghalanyng nәsip etken jaratylysynnyng ymyrasyz qarsylyghynan tuyndaytyn, al ainalandaghy ózge kópshilikke, әdette, kózsiz әrekettey kórinetin qadamdargha sening ghana bara alatynyndy ishtey bilip sezingendikten de, saghan agha bolugha jaraudyng ózi qiyn ekendigin bek týsindim.

Sondyqtan júmys babymen taghy bir qiyn sapargha, sayasy shiyelenis ushyghyp túrghan qauipti aimaqqa attanghanynda, ózing men ayauly jaryng Jadyranyn, perishtelering - bes balannyng amandyghyn ghana tileuden basqa amalym joq edi, óitkeni qasynda emespin. Shaqyrdyn, bara almadym, reti kelmedi. Qolymnan kelgeni ainalamdaghy adamdargha, әsirese jastargha ózing turaly, biraq kópshiliktikinen ózgeshe oilarymdy aitu ghana bolatyn. Jetkize aldym ba, bilmeymin, biraq qiyn-au, qiyn-au!

Kezinde Bauyrjan Momyshúly dýniyeden ozghanda úly Ghaban, Mýsirepovtyng «Mynau standartty ómirden, standartty emes adam ketti» degeni tarihymyzda tanbalanghany bolmasa, jalpaq dýniyede standartty ómir jalghasyn tabuda. Sóilesuge adam tappay, tirshilikting keyde súrqay tartatyny da sondyqtan, sirә! Ózing aitushy edin, elimiz úzaq ghasyrlar boyy kýtken tәuelsizdigin alyp, derbes syrtqy sayasatyn jýrgizudi bastaghanda, egemen elding alghashqy týlekteri qatarynda diplomatiyalyq qyzmetke kirip, shetelge jiberilgende airyqsha bir janyp túrghan jigermen, qúlshynyspen kirisip, «jigitter, anany jasayyq, mynany býiteyik, elimizge mynau paydaly» dep alyp-úshyp jýrgenimde, sonyng bәri su sepkendey basylyp, janshylyp, «menya ne raz v asfalit zakatyvaliy», - dep, beting qaytqan, biraq otyng óshpegen shaqtaryna kuәmiz. Sen oilaghan appaq arman men keybireulerding kýngirt pighyly, sen syimaytyn qalypqa, әldekimderding bayaghyda bala kezimizde biz iyleytin byljyraghan qara balshyqtay beyimdiligi dýrkin-dýrkin qayshy kelip otyrghany anyq, әlbette.

Oryssha aitqan sózinnen mysal keltirgenimdey, shet tilin aitpaghanda, eki tilge birdey jýiriktiging qanday. Sen, taza almatylyq bola túra, ózge aqsýiekter balalaryn «adam bolmaydy» degen senimmen jetektep aparyp orys mektepterine toghytyp jatqanda, al, ziyaly atauly 12-shi mektepti qoldan elitalyqqa ainaldyryp, endi oryn jetpey talasqanda, sol ziyaly qauymnyng belgili ókili, qalamger әkeng ózindi oblystardan, qarapayym enbekshi qoyshy-malshylardyng balalary, yaghny auyldyng naghyz qara domalaqtary oqityn mektep-internatqa bergenin, demek tamyrdan ajyramasyn degen oiyn kóregendik demeske laj joq. Óitkeni boyyndaghy últjandylyq, til men dilding tazalyghy, qazaqtyq shynyrau filosofiyany mengergen qasiyet pen almatylyq órkeniyetting ózindik belgileri birin-biri tolyqtyryp, garmoniyada qatar jýrui dәl sol, anau Aral jaqtaghy dana qart atang men әkenning qos arnaly tәrbiyesining qazynaly jemisi dep bilemiz. Áytpese, auyldan shyqqan bizderden ózderin alystau ústap, kisikiyiktenip jýretin «taza» almatylyqtan sening mýlde ózgeshe boluyndy basqasha úghynu qiyn bolmaq.

Ókinishke oray, ómir jolynda ózing aitqan «asfalitqa taptau» sening basynnan bir emes, birneshe mәrte ótti, óitkeni sol bayaghysha qalypqa syimaysyn. Biraq, әrdayym iyghyndaghy aq qanatty perishtelering saqtap, ata-babannyng adal ruhy qorghap, shetelge bir sapary kezinde әuejayda qarsy alyp túrghan ózindi kórip: «A, Babur, qalay, tynysh jýrsing be?»,-dep, ýlken basshyng bola túra airyqsha jylylyqpen aghalyq qamqorlyghyn bildirgen Qasekendey iri túlgha, qajylyq saparynda ózindi talay serik etken syilasyng Qayrat syndy kenpeyil, imandy azamattardyng jomarttyq qoldauymen, әri san jyldar boyy seni bilip týsingen, tilektes, niyettes ondaghan, jýzdegen qanattas, әriptes azamattardyng adal niyetining qoldauymen jarqúsynday qayta janghyryp, jasap kelesin.

Taghdyrdyng tartuyn qaranyzshy. Qyzmet ereksheligine say sen elimizding syrttaghy әrtýrli qolaysyz, qauipti jaghdaylargha, keyde ózderining jeke basynyng qatelikteri saldarynan qiyndyqqa tap bolghan azamattarymyzgha san mәrte arasha týstin, oghan qazynadan qomaqty qarjy shyghyndalyp, adam kýshi júmsalatyny týsinikti. Dәl sonday, tipti iynening jasuynday bolsa da jylt etken qamqorlyq, qarlyghashtyng qanatymen su sepkendey tiytimdey qoldaudyng nyshany qazir sening ózine qanshalyq demeu, qanshalyq manyzdy ekendigin kәmil týsinemiz, sondyqtan da osy hatty ózine jariya týrde jazudy jón kórdim.

Kezinde kórshiles bir elde bas bostandyqtaryna qauip tónip, elinen, otanynan, bala-shaghasynan ajyray jazdaghan jiyrmadan astam qarapayym jýrgizushi azamatty qútqaru ýshin qanshama kýnder men ailaryndy, jýike-jýiendi sarp etip, nәtiyjesi bayandy bolyp, olardyng el shekarasyna kirdik au degende jata qalyp vagonnyng edenin sýigenin kórgen, taghy birde bir top ana men balany últaralyq janjal apatynan, elimizding ondaghan azamattaryn ózing qyzmet etip jatqan eldegi soghys otynan aman alyp shyqqan, jaqynda ghana adasqan taghy bir jigitimizdi óz basyna qauip tóndire otyryp júrtyna jetektep alyp kelgen erliging eshqashan úmytylmauy lazym, tótenshe jaghdaylar jónindegi bas mekemening medalin aluyn, ony qoyshy, azamattyq PARYZYNdy әrdayym adal atqaryp Sen qútqarghan, kómeging tiygen sol azamattardyng ar jaghyndaghy olardyng ondaghan, jýzdegen bala-shaghasy, jaqyn-júraghattary, demek qarpayym halqynnyng aq batasy men adal niyeti ózindi kez-kelgen pәle-jaladan, tipti tozaq otynan aman alyp shygharyna biz kәmil senemiz.

Búl aitylghandardyng ózi sen atqarghan qyruar isting mynnan biri ghana ekendigin angharamyz. Bizding qalypty ómirge syia bermeytin siyrek qasiyettering turaly basyna qiyndyq týsken dәl osy kýnderi aitu, shyryldaghan shyndyqty jetkizu – adam, azamat túrghysynan, dos pen bauyr, bir shanyraqtyng astynda bir auany birge jútysqan әriptes retindegi barlyghymyz ýshin qasiyetti QARYZ ekendigi haq!

 

Barsha tilektes qauym atynan 

Múhtar Kәribay

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 633
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 401
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 372
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 374