Senbi, 27 Sәuir 2024
Biylik 6803 0 pikir 23 Mausym, 2016 saghat 17:03

ASQAR MYRZAHMETOVTYNG JER MÁSELESINDEGI ÚSTANYMY QANDAY?

Keshe Almaty oblysynyng ortalyghy – Taldyqorghan qalasynda viyse-priemer, auyl sharuashylyghy ministri Asqar Myrzahmetovtyng halyq esep beru jiyny ótti. Sol jiyngha qatysu ýshin bir top jurnalist Almatydan jolgha shyqtyq. Janbyrlatyp jýrip, qalagha týs әletinde jettik. Oblys әkimshiligine barghanymyzda ministrdi kýtken júrt zalgha jinalyp, ózge aimaqtardan tikeley jeli arqyly qosylghan basshy-qosshy, fermerler de dayyndalyp otyr eken. Kóp kýttirmey, ministr de kelip, jiyn bastaldy. Myrzahmetov auyl sharuashylyghy ministri qyzmetine jana taghayyndalsa da búl salanyng mәselelerimen jaqsy tanys ekenin bayqatty. Onyng óz sebebi bar eken. Ony ministrding ózi jurnalisttermen jeke kezdesken kezde aitty: «Ózderiniz biletindey, 6 jyl Ontýstik Qazaqstan oblysynyng әkimi qyzmetinde boldym. Sondyqtan, auyl sharuashylyghynyng jaghdayy maghan jaqsy tanys» dedi ol.

QOS QAZANNYNG QÚLAGhY JÁNE QAZAQ FILOSOFIYaSY

Halyqqa esep beru bayandamadan bastaldy. Ministrding ә degende aitqany: «Bayandamamdy qazaq tilinde jasaymyn, orys tilinde, barlyghynyzgha jazbasha taratylyp berildi. Qosymsha súraqtar bolsa, audarmashy arqyly jauap beremin». Sodan son, halyqqa esep beru jiyny nege Almaty oblysynda ótip jatqanyna jauap berdi. Sóitsek, Almaty oblysy auyl sharuashylyghy salasynda kósh bastap túrghan ónir eken. Demek, búl jerde eki jaghday bar. Birinshisi, oblystyng atalghan saladaghy júmysyna degen bagha bolsa, ekinshisi, ózge aimaqtardy yntalandyru. Ministr óz salasyna qatysty jalpy sholu andatpa sózinen keyin súraq-jauapqa kóshti. Syrt kóz retinde bayqaghanymyz, keybir әkim-qaralardyng kezdesuindegidey aldyn ala dayyndalghan adamdardyng jattandy saualdar, sóz bermey kósemsu  degen shetin jaghdaylar búl jiynda bolmady.

Sóitip, esep beru jinalysynyng basym uaqytyn súraq-jauap aldy. Ár súraqqa jauap berildi. Ónirlerden de saualdar qoyyldy. Qyzylorda oblysynan saual bergen bir azamat aimaqtaghy sharuashylyq mәselelerin aita kele «Asqar Isabekúly, Siz auylsharuashylyghy ministri әri viyse-priemersiz. Qos qazannyng qúlaghyn ústap otyrsyz, qaydan qúlaq shygharamyn deseniz de qolynyzda. Sondyqtan biz aitqan mәselelerge kónil bólesiz dep ýmittenemiz!» dedi. Júrt du kýldi. Ministr jymidy. Jymidy da: «Búl – qazaqtyng adami, iskerlik qarym-qatynasyndaghy filosofiyasy ghoy. Súraqty qoya otyryp, qanday baghytta jauap beruing kerek ekenin de astarlap, menzeydi. Qazaq filosofiyasy» dedi. Dedi de Qyzylorda oblysynan berilgen saualdaghy jaghdaylar qarastyrylatynyn aitty.

 

RESMY DEREK NE DEYDI:«QAZAQSTANDAGhY ANShYLARDYNG SANY ShYNGhYSHAN ÁSKERIMEN ShAMALAS» 

 

Resmy aqparat taratudyng tәsilderi kóp qoy. Ádette, sandar men týsindirme sózderden túrady. Ol – týsinikti. Al, resmy aqpardy ang sharuashylyghynan bastap, oghan «Qazaqstandaghy anshylardyng sany Shynghyshan әskerimen shamalas» dep taqyryp qon búl da bir jana әdis. Búl jerde ózimiz andaghan eki nәrsege toqtala keteyik. Birinshiden, Asqar Myrzahmetov óz qyzmetinde memlekettik tilge basymdyq beretini búrynnan belgili edi. Búl joly da sol joldan taymady. Ekinshiden, mәsele ministrding aqparat qyzmetining de memlekettik tilde aqparat taratuda ózindik erekshelik qalyptastyra alghany der edik. Ol erekshelik qazaq BAQ pen onyng auditoriyasynyng aqparatty qabyldaudaghy últtyq ózgeshelegin nazarda ústauy. Onyng bir mysaly: «Qazaqstandaghy anshylardyng sany Shynghyshan әskerimen shamalas» degen resmy aqparattyng taqyryby. Ras, eleng ete qalasyn. Sonymen, resmy derek ne deydi?

 

Ang sharuashylyghy

105,7 mln.ga - Qazaqstandaghy anshylyq sharuashylyqtargha berilgen anshylyq alqaptar;

690 - anshylyq sharuashylyqtar;

2627 – qoryqshy;

2200 – qoryqshylargha berilgen kólik;

 

2015 jyl:

150430  - anshy resmy tirkelgen anshylar

86 158 – osy jyly angha shyqqan anshylar 

31,5 mln.tenge  - ang aulaudan qazynagha týsken týsim

 

Et-sýt ónimderi

Et ónimderining eksporty 32%-gha ósip, 16,1 myng tonnalyq mejege jetken;

Kilegey mayynyng eksporty 3,1 myng tonna bolyp, aldynghy jylmen salystyrghanda 29 esege ósken.

Irimshik men sýzbe eksporty da artyp, 1,5 myng tonna boldy.

Ishki naryqty otandyq óndirushilerding siyr jәne jylqy etimen qamtuy 97%-gha jetti.

Qoy eti 100% otandyq óndirushiler arqyly qamtamasyz etildi. Qús eti, shújyq, sýt, airan, kilegeyli may, syr men sýzbening kórsetkishin de osy mejege jetkizu kózdelip otyr. 

 

Astyq

Byltyr aldynghy jylmen salystyrghanda 1,5 mln. tonnagha artyq astyq jinaldy. Sonyng ishinde: 13,7 mln. tonnagha juyq biday, 2,7 mln. tonnagha juyq arpa, 45,4 myn. tonna qaraqúmyq, 734,1 myng tonna jýgeri, 422,2 myng tonna kýrish jinaldy. Auyl sharuashylyghynyng negizgi basym salalary boyynsha resmy derek osynday.

 

JER KOMISSIYaSYNYNG TÓRAGhASY JER MÁSELESI TURALY QANDAY PIKIRDE?

Halyqqa esep beru jinalysy ayaqtalysymen, Asqar Myrzahmetov jurnalisttermen jeke kezdesti. Búl kezdesude ministr Qazaqstannyng auylsharuashylyghyndaghy negizgi baghyt – mal sharuashylyghyn damytudaghy óz oilaryn aitty. Onyng oiynsha, auyldar et, sýt ónimderin satu, tasymaldau mәselesin ontayly sheshu ýshin ózara jaqyn ornalasqan әr eki-ýsh auylgha sýt saqtaytyn, mal soyatyn, jýn-júrqa, teri-tersek qabyldaytyn bir ortalyqtan salynuy kerek. Búl – auyl adamdarynyng jol shyghynyn, uaqytyn ýnemdeydi. Ári sharuashylyqtyng osy salasynyng damuyna tikeley sep bolady. Sebebi, auyldaghy maldy aghayyn, eti men sýtin arqalap, qalagha shappaydy, saudagerding arbauyna týspeydi. Auyldyng irgesinen etin, sýtin ótkizip, tynysh qana sharuasyn shyr ainaldyryp jýre beredi. Eger, múnday jýie iske assa, ony qadaghalau mehanizmderining mýltiksiz júmys isteui qatang qadaghalanady dedi. Ministr osynday oiyn aityp bolghan son, qoghamdaghy eng ótkir mәsele jer turaly saual qoydyq.

- Sizding jeke azamat retindegi jerding sheteldikterge satylu, satylmauyna qatysty kózqarasynyzdy bilsek?

- Oghan bәri qarsy ghoy. Bәrimiz osy eldin, osy jerding azamatymyz.

- Siz jer komissiyasynyng tóraghasy boldynyz. Komissiyanyng endigi júmys baghyty qalay bolady?

- Býginge deyin jerge qatysty әrtýrli úsynystar, pikirler aityldy. Endi komissiya ishinen qúrylghan toptar júmysyn jandandyryp, úsynys-tilekterdi toptastyryp, naqty úsynystardy berui kerek. Yaghni, qúqyqtyq mehanizmderge qatysty. Mәselen, óz elimizding azamattaryna, jermen júmys isteytin adamdargha jerdi menshikke beru, bermeu mәselesi. Meninshe, óz azamattarymyzgha jermen júmys isteu ýshin jerdi olargha menshikke beru kerek. Biraq, onyng zandyq, qúqyqtyq mehanizmderi óte kýshti boluy әri onyng oryndaluy qatang baqylanuy tiyis. Bir sózben aitqanda, jerge qatysty kez kelgen búralang әdis-tәsilderge tittey de mýmkindik bermeytindey boluy tiyis.

Mine, viyse-priemer, auyl sharuashylyghy ministri Asqar Myrzahmetovtyng jer mәselesine qatysty aitqan pikiri. Ministr jurnalistter saualynan qashqan joq. Ángime ashyq, býkpesiz ótti. Sóitip, ministrding halyqqa esep beru jiynyn ayaqtap, janbyrlatyp taghy da jolgha shyqtyq. Jol  -  qazaqtyng keng jazira dalasy. Qabaghy ashylmay, әlsin-әlsin jauyn býrkip túrghan qazaq aspany. Jol ýstinde Almatyny betke alyp, jiynnan qaytqan bir top qazaq.

 

Ómirjan Ábdihalyqúly

Suretti týsirgen - "QazAgro" holdingi baspasóz hatshysy - Rinat Tasbolatov jәne Sergey Alekseenok

Almaty-Taldyqorghan-Almaty

Abai.kz

0 pikir