Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Bolghan oqigha 5490 0 pikir 5 Shilde, 2016 saghat 09:28

AQTÓBE OQIGhASY BALQAShTA QAYTALANA JAZDADY

26 mausymda Balqash qalasynda jәne Qaraghandy oblysynyng Gýlshat eldimekeninde qoldan jasalghan jarylghysh qúrylghyny qoldanu arqyly terroristik aktini josparlaghan radikaldy toptyng is-qimylynyng joly kesildi. Últtyq qauipsizdik komiytetining baspasóz qyzmeti habarlaghanday, Gýlshat auylynda qylmyskerlerdi ústau barysynda terrorshylardyng bireui óz-ózin jaryp jiberip,  alghan jaraqattardan kóz júmdy. Basqa qúrbandar men zardap shekkender joq. «Toptyng basqa mýsheleri ústaldy. Jarylghysh qúrylghy qúrauyshtary, dәrimen atylatyn qaru jәne ózge zattay aighaqtar alyndy. Atalghan fakti boyynsha sotqa deyingi tergeu bastaldy. Tergeu is-sharalary jalghasuda», - dep habarlady ÚQK-ning baspasóz qyzmeti.

«Balqash oqighasy» boyynsha qylmystyq jauapkershilikke tartylghandardyng barlyghy Qazaqstan ýshin dәstýrli emes «salafizm» diny aghymyn ústanushylar ekeni belgili boldy. Qazirgi kezde olardyng DAISh halyqaralyq lankestik úiymmen baylanysynyng bar-joghy tekserilude. Atap aitarlyghy, olardyng lankesterding iydeologiyalyq yqpalynda bolghany (DAISh úiymynyng iydelogiyasymen ulanghany) naqty anyqtalyp otyr. Búdan shyghatyny, lankesterding kózdegeni – ramazan aiynda terrorlyq akti jasau. Sebebi olardyng týsiniginshe, «oraza aiynda jasalghan múnday әreketti býkil әlemdegi terrorshylar men diny ekstremister joghary baghalaydy».

Qúzyrly organnyng shaghyn habarynan belgili bolghany, lankester Qaraghandy oblysynyng aumaghynda terakti josparlaghan. Búl aqparatty sәl keyinirek ÚQK-ning basshysy Vladimir Júmaqanov rastady.

– Alty adam ústaldy, onyng bireui ózin jaryp jiberdi. Ústalghandardyng barlyghy jergilikti túrghyndar, Qazaqstan azamattary. Salafittik aghymdy ústanushylar, - dep mәlimdedi V. Júmaqanov Parlament dәlizinde jurnalisterge bergen jauabynda. Bes qylmyskerding tergeu ayaqtalghansha abaqtygha qamalghany mәlim boldy. Búl jóninde Qaraghandy oblystyq soty habarlady.

Qazaqstan Respublikasynyng Qylmystyq kodeksining 257 babynyng 1 bólimine, 287 babynyng 5 bólimine sәikes, 5 lankeske terrorlyq top qúryp, zansyz jolmen qaru-jaraq, oq-dәri, jarylghysh zattar men qúrylghylar tasymaldady degen aiyp taghyldy. Qamalghandardyng ýlkenining jasy 37-de, kishisi – 26-da. Kýdiktilerding barlyghy – Qaraghandy oblysynyng tumalary.

Lankesting toptyng 2016 jyldyng sәuir aiynda qúrylghany mәlim boldy. Topqa «әmir» jetekshilik etken. Dәstýrli emes diny iydeologiyany ústanghan Balqash túrghyny atalghan topqa ózining niyettesterin tartqan. Atap aitarlyghy, toptyng әr mýshesining atqaratyn róli men mindetteri bolghan. Mysaly, bireui jarylghysh zat, ekinshi bireui aqsha izdese, ýshinshisi ózdiginen jarylatyn qúrylghy dayyndaghan. Oqighagha kuә bolghan jergilikti túrghyndardyng biri ózin-ózi jaryp jibergen lankesting Gýlshat kentinde tuyp-óskenin әngimeledi. Ákesiz ósken jigitti anasy ósirip-jetkizipti. Mektepti tәmamdaghannan keyin Balqashqa qonys audarady. Al Gýlshatqa óz anasynyng hәlin biluge barghan kórinedi.

Lankestik toptyng aram niyetine tosqauyl qoyghan arnayy qyzmet organdarynyng biliktiligi ekeni dausyz. Alayda halyqtyng qyraghylyghy lankesterdi toqtatty desek esh qatelespeymiz. Álbette qoghamnyn, memleketting tynyshtyghyna qauip tóngen kezde el túrghyndarynyng birligi men tútastyghy, belsendi azamattyq ústanymy ýlken manyzgha iye. Terrorizm siyaqty asa qauipti qúbylyspen memleket jәne azamattyq qogham dengeyinde toptasyp kýresuding nәtiyjesi de zor bolatyny aidan anyq. Sol sebepten «Balqash oqighasynan» sabaq ala otyryp, dәstýrli emes iydeologiyany ústanushylardyng is-qimylynan kýdikti jaghdaylardy bayqaghan әrbir otandasymyz der kezinde qúzyrly organdargha habar berui tiyis.

Aghymdaghy jyldyng 10 mausymynda Núrsúltan Nazarbaevtyng tóraghalyghymen ótken Qauipsizdik Kenesining otyrysynan keyin el Preziydentining bergen tapsyrmalaryn oryndau jónindegi vedomstvoaralyq júmys toby qúrylyp, iske kiristi. Eng bastysy terrorizm jәne diny ekstremizm qúbylystarymen kýresuge jәne onyng aldyn alugha mýddeli barlyq qúzyretti organdardyng júmysy, kýshi bir jerge júmyldyryldy. Memleket basshysynyng ózi qadap aitqanday, Qazaqstandaghy tynyshtyq pen túraqtylyqtyng saqtaluyn qamtamasyz etu ýshin bizde barlyq mýmkindikter, resurstar, adamdar jetkilikti ekenin úmytpaghanymyz abzal.

Ámirlan Álimjan

Abai.kz

 

 

0 pikir