Seysenbi, 14 Mamyr 2024
46 - sóz 6519 2 pikir 18 Sәuir, 2016 saghat 10:13

BETAShAR


Songhy uaqytta Serik (Janbolat) agham aitpaqshy, bәrimiz de qiyaly bolyp bara jatqandaymyz. Onsyz da bas qatyratyn kýibeng tirlik azday bireuding «problemasy» miymdy jeytindi shyghardy. 
Qoyshy, sozbalaqtay bermey birden әngime auanyna kósheyin. Bir dosymnyng balasy ýilengeli jatyr. Eki jas baqytty bolsyn.

Endigi mәsele - toy qamyn birge oilastyru. Asaba dostarym renjimesin, tayaq laqtyrsang solargha tiyedi. Kóp. Ol jaqsy. Sebebi, tandau kóp bolghan sayyn bәsekelestik te artady. Ózderiniz de sezip otyrsyzdar, ol toy iyesine taptyrmaytyn mýmkindik boluy kerek. Yaghni, kim arzan qyzmet úsynsa sony tandaysyn. Joq. Bizdegi bәsekelestik qyzmet kórsetuge emes, baghagha әser etip, bәri de «qolaqysyn» aspandatyp jibergen. Búl dúrys emes.

Al, ekinshi jaghynan men asabalargha da «arasha» týskim keledi. Kelin týsken ýide betashar aityluy kerek. Zaman aghymyna qaray ol da ózgerip keledi. Zandylyq. Tek ózgermeuge tiyisi – betashardyng mәni men maghynasy.

Búryndary qalay boldy? Kelinning betin ashushy jas kelindi auyldyng ardaqty adamdaryna, kýieuining aghayyn-tuystaryna tanystyru shumaqtaryn ózinshe suyryp salyp aituy shart bolatyn. Ol ýshin jyrau ne aqyn eki-ýshi kýn (keyde 10 — 15) búryn sol otbasyna kelip, dayyndyq jasaghan. Ýy iyesi onyng bet ashqan enbegine beretin syilyghyn (at, týie, birneshe uaq mal, t.b.) aldyn-ala atap qoyatyn bolghan. Eger onyng aitqandary kópting kónilinen shyqsa, onda sol ýiding eng qadirli adamy, tuysy sanalghan. “Kelinning betin kim ashsa — sol ystyq” degen mәtel de osydan tughan.

Qazir she? Asabamen bagha turaly kelispek bolyp kezdeskende birinshi saual – betashar aqshasyn kim alady bolyp túr. Kim aladysy nesi? Enbek kimdiki, sol aluy kerek. Yaghni, betin ashqan adam. Ertede at, týie, nemese úsaq mal berse, qazir aqshalay salady. Onyng ózin toy iyesi emes, toygha jinalghan aghayyn beredi. Al, toy iyesining betashargha «jarmasuy» jaraspaytyn qylyq. Óitkeni, toygha kelgen aghayyn oghan syi-syyapatyn (qazirgi jaghdayda syilyq ornyna kóbinese konvert jýredi) jeke jasady ghoy. Eki jep biyge shyghu ma sonsha, búl?!

Endeshe, baydykin qyzghanghan bayghús qúsamay betashar aqshasyna jarmasudy qoyghan dúrys pa deymin. Tipti, betashardy asaba aitu da mindet emes, kez-kelgen әnshi, termeshi, aqyn, seri aituy mýmkin. Asabang toy basqara bersin, kóniline únaghan betashar aitatyn adamdy ózing tanda. Qatyp qalghan zandylyq joq. Tek aqsha, betashardy aitqan adamda qalsynshy.

Sizder ne aitasyzdar?!

Júmabek Smanov

Facebook-tegi paraqshasynan

2 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2009
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2429
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1993
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1581