Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Alashorda 8365 1 pikir 11 Jeltoqsan, 2015 saghat 11:55

ARHAT TAUYNAN TASQA QAShALGhAN SURETTER TABYLDY

Qúrmetti qauym, men keshe ghana bir jaqsy habardyng kuәgeri bolyp otyrmyn, týsinikti bolu ýshin basynan bastap bayandayyn. Men óz tughan auylym Arhat auylyn maqtanysh etip jýretin adammyn, onyng basty sebebi tughan jerge degen sýiispenshilik bolar, sondyqtan da óz paraqshama tughan jerdin, ataqty anyzgha toly Arhat taularynyng tylsym tarihyn, biyik kókpen talasqan taularyn qoyyp otyratynym bar.

Sol sebepti de bolar auylda qystaqta túratyn inim Rolangha, synyptas dosym Samatqa da ótinish etip sol taulardyng beynesin suretke týsirip jiberinder dep, tipti inime fotoapparat ta berip suretterin jinaghan edim. Endi kýni keshe synyptas dosym Samat Oralbayúlynyng  әkelgen suretterin qarap otyryp sonau baghzy zamanda salynghan tastaghy tanbalar (petroglifterdin) arqarlardyng beynesine tap boldym. Estuimshe ol tastyng kólemi sandyqtay bolady eken, al tapqan adam men múny bir qajetke jarap qalar degen oimen ýiining janyna әkelip qoysa kerek. Búl degenimiz tarihy jәdiger emes pe, sondyqtan da ol qoldy bolyp ketpey óz ornyn ólketanu muzeyinen tauyp halyqtyng maqtanyshyna ainalsa núr ýstine núr bolar edi. Myna berilgen suretterge qarap otyrsanyzdar kóshpeli mәdeniyetimizding osynau ghajap tuyndysyna qarap otyryp sol dәuirge sapar shekkendey sezimde bolarynyz anyq. Keshegi sonau Kýltegin eskertkishter men Tanbaly tastaghy ghajayyp jәdigerler de osynau tanbalarmen tikeley qatysy bar bolmasyn kim biledi?.

Keshegi әlemdi dýr silkindirgen Shynghyshanda osy ólkege at basyn tiregeni barshamyzgha mәlim, sol zamannyng kuәsindey bolyp kóz úshynan Shynghys pen Orda taulary múnartady, demek Arhat tauynyng da sol tariyhqqa qosar qomaqty ýlesti jasyrynyp jatpasyna kim kepil. Eger  taghy da osynday últtyq qúndylyqtar tabylyp, onyng jasalu dәuiri men tarihy dәleldenip jatsa tughan ólkemiz Arhattyng da abyroyy asqaqtap, perzenti retinde bizding de ýlken maqtanyshymyzgha ainalary dausyz, sondyqtan da ýlken arheolog aghalarymyz osyghan ýlken mәn berip zerttese eken degen oi. Mýmkin kim biledi Arqat taularynyng әli de ashylmaghan san qúpiyalary da tarihtan syr býgip jatqan bolar, al myna tabylghan tanbalar biylghy jylghy Qazaq handyghynyng 550- jyldyghyna degen óte ýlken syy ekenin eshkim de joqqa shyghara almas. Endeshe sonau tylsym tarihymyzdan syr shertetin osynau tarihy eskertkishting ózining tiyisti baghasyn alyp halqymyzdyng tarihyna, kóshpeli mәdeniyetine qosar ýlesi zor dep senemin!

Qúrmetpen: Ámirbekov Erlan Shayahmetúly, Semey qalasy

Abai.kz

1 pikir