Senbi, 4 Mamyr 2024
Biylik 7653 0 pikir 23 Qarasha, 2015 saghat 11:23

SAPALY DENSAULYQ SAQTAU JÝIESI - EL DAMUYNYNG AYRYQShA FAKTORY

2011-2015 jyldargha arnalghan «Salamatty Qazaqstan» memlekettik baghdarlamasyn iske asyru nәtiyjeleri, 2016-2019 jyldargha arnalghan «Densaulyq» memlekettik baghdarlamasynyng jobasyna sәikes densaulyq saqtaudy damytudyng keleshegi jәne ony qúqyqtyq qamtamasyz etu sharalary senatorlardyng Densaulyq saqtau jәne әleumettik damu ministrligining basshylyghymen ótken kezdesude talqylandy. Oghan ózge de ministrlikterdin, sonday-aq, joghary oqu oryndarynyn, ghylymi, qoghamdyq jәne halyqaralyq úiymdardyng ókilderi qatysty.

Qatysushylargha arnaghan sózinde Senat Tóraghasy Qasym-Jomart Toqaev halyqtyng densaulyghyn qorghau Preziydent N.Nazarbaevtyng strategiyalyq baghdarynyng basty basymdyqtarynyng biri bolyp tabylatynyn atap ótti. Sapaly densaulyq saqtau jýiesi – HHI ghasyrdaghy el damuynyng airyqsha әleuetti faktory. Densaulyqty qorghau jýiesin tiyisti dengeyde qamtamasyz etu әlemning eng damyghan 30 elining qataryna kiruding manyzdy kepili bolmaq.

Memleket basshysy den­saulyq saqtau jәne medisina ghylymdarynyng ozyq jýiesin qúru, deni sau últ qalyptastyru min­detin qoydy. «Atalghan is-shara­lar Qazaqstannyng ishki qajet­tilikterine ghana emes, adamzat da­muynyng zamanauy ýrdisterine, әsirese, Birikken Últtar Úiymy qabyl­daghan Mynjyldyq damu maqsat­taryn jәne 2030 jylgha deyingi Túraqty damu kýn tәrtibin oryn­dau mindettemelerine layyq­ty jauap beredi», – dedi Q.Toqaev.

Senat Tóraghasy Qazaqstan Myn­jyl­dyq damu maqsattarynyng kópshiligin, onyng ishinde balalar ólimin azaytu, analar ómirin saqtaudy jaqsartu, AQTQ/JQTB (VICh/SPIYD) jәne ókpe aurularymen kýres sekildi tarmaqtar boyynsha mindettemelerdi oryndaghanyn atap ótti.

Preziydent Ekonomikalyq ynty­maqtastyq jәne damu úiymy elderining dengeyindegi densaulyq saqtaudyng negizgi kórsetkishterine qol jetkizu maqsatyn algha qoyghan bolatyn. Búl, Q.Toqaev atap ótkendey, «otandyq jәne halyqaralyq tәjiriybening ýzdik ýlgi­lerine negizdelgen densaulyq saqtau­dyng jana jәne úzaq merzimdi ýlgisin qúrudy talap etedi». Senat bas­shy­synyng aituynsha, dәriger mamandardy dayarlau salasynda kýrdeli jaghday qalyptasyp otyr, jyl sayyn joghary oqu oryndarynyng jýzdegen bilimi tómen týlekteri ómirding manyzdy salasy – medisinagha ayaq basyp, orny tolmas ziyan keltirude.

Tóragha, sonday-aq, dәrigerlerdi túr­ghyn ýimen qamtamasyz etude saqtalyp otyrghan ózekti mәselelerge, dәriger mamandar enbekaqysynyng tómendigine, dәri-dәrmek ónimderin zansyz әkeluding arta týskenine nazar audardy. Densaulyq saqtau jýiesi qyzmetkerlerining mate­rialdyq jaghdayyn jaqsartudy olardyng kәsiby biliktiligine qaray, sonymen qatar, medisinalyq qyzmetterding tikeley tútynushysy – halyqtyng pikirin eskere otyryp jýzege asyrghan jón ekeni de aityldy.

Q.Toqaev densaulyq saqtau salasynda oryn alyp otyrghan ahualgha ne­gizgi basymdyqtardyng toqtausyz auy­suy, san týrli baghdarlamalar men strategiyalardyn, erejeler men úigha­rym­dardyng kóptigi jaghymsyz әser ete­tinine nazar audardy. Tóragha: «Sondyqtan, biz de naqty bir modelige toqtap, sony iske asyru baghytynda júmys isteuimiz kerek», – dep atap ótti.

Q.Toqaev «100 naqty qadam» Últ josparyn zannamalyq qamtamasyz etu ayasynda Parlament «Mindetti әleumettik medisinalyq saqtandyru turaly» Zandy qabyldaghanyn eske saldy. Jogharghy palata basshysynyng pikirinshe, endigi jaghday osy jýiening tabysty júmys isteuine baylanysty bolady, búrynghy qatelikterdi qaytalaugha jol bermeu kerek. «Alghashqy medisinalyq-sanitarlyq kómekti kýsheytuge jәne jekemenshik medisinanyng damuyna qoldau kórsetuge, medisinalyq mekemelerde korporativtik basqaru jýiesin engizuge basa nazar audaru qajet. Búl orayda, barsha qogham salalyq ministrlik pen basqa da jauapty organdardan Elbasy reformalaryn sapaly týrde iske asyrudy talap etuge qúqyly», – dedi Senat Tóraghasy.

Áleumettik-mәdeny damu jәne ghylym komiytetining tóraghasy Aqan Bijanov densaulyq saqtaudyng manyzdylyghyn atap óte kelip, osy salanyng qúqyqtyq negizderin jasaugha jәne jetildirudegi Parlamentting róline toqtaldy. 2009 jyly qabyldanghan «Halyq densaulyghy jәne densaulyq saqtau jýiesi turaly» Kodekske qosymsha deputattar tayauda elimizding densaulyq saqtau salasyn aldynghy qatardaghy halyqaralyq jәne otandyq tәjiriybege sәikes damytudy qamtamasyz etuge arnalghan birqatar zandardy qabyldady.

«Elimizde jyl sayyn tegin dәrigerlik kómekting kepildendirilgen kólemine, materialdyq-tehnikalyq jabdyqtaugha, qazirgi zamanghy medisinalyq qúraldar men dәri-dәrmekter satyp alugha qarjy bólu jyl sayyn úlghayyp keledi. Songhy jyldarda elimizde ómir úzaqtyghy, balalardyng dýniyege kelui arta týsti, adamdardyng qaytys boluy men ókpe aurularynan qaza bolu, qan ainalymy jýiesining aurulary azaydy», – dedi A.Bijanov.

Densaulyq saqtau jәne әleumettik damu ministri Tamara Dýisenova 2011-2015 jyldargha arnalghan «Salamatty Qazaqstan» densaulyq saqtaudy damytu memlekettik baghdarlamasyn iske asyrudyng nәtiyjeleri turaly bayandap, 2016-2019 jyldargha arnalghan Qazaqstan Respublikasynyng «Densaulyq» den­saulyq saqtaudy damytudyng memlekettik baghdarlamasynyng jobasyn tanystyrdy.

Ministrding aituynsha, densaulyq saqtau jýiesin janghyrtu ýderisterinde júqpaly emes arulardyng ósui, jana tehnologiyalardy engizu esebinen densaulyq saqtau jýiesining resurs auqymy men egde halyqtyng sany arta týsui sekildi jahandyq qaterlerdi eskeru qajet.

Qazaqstangha alghashqy densaulyq saqtaudy damytugha, memlekettik dәri­gerlik úiymdardyng tiyimdiligin, ashyqtyghyn jәne esep beretin menedj­mentke basymdyq berudi, qoghamdyq densaulyq saqtau qyzmetin qúru jәne damytudy, jýiege qatysushylardyng bәrine ortaq jauaptylyqty damytu arqyly densaulyq saqtau jýiesin qayta qúrudy qamtamasyz etu qajet. Memlekettik baghdarlamany iske asyru joldarynyng biri – adam resurstarynyng sapasyn jetildiru.

Talqylaugha «Últtyq ghylymiy-kardiohirurgiyalyq ortalyq» AQ basqarma tóraghasy Yuriy Pya, Astana qalasyndaghy Ambulatorlyq gemodializ ortalyghynyng bas dәrigeri Jaqsylyq Smayylov, senator Ály Bektaev qatysty, dep habarlady Parlament Senatynyng baspasóz qyzmeti.

Qasym-Jomart Toqaev, QR Parlamenti Senatynyng tóraghasy

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1129
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1029
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 765
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 882