Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Qogham 8960 0 pikir 10 Shilde, 2015 saghat 15:28

QAYRAT NÚRTAS "MÁMBET" PE?

Ghalamtorda Adam Xazar dey­tin atyn jasyrghan dýmbilez bir­eu mening qandas bauyrym Qay­rat Núrtasty «Mәmbet» dep atapty...

«Oryssha eki sózding basyn qú­ray almasa da, Muz TV jýl­de­sine layyq dep tanylghan kol­­hozshy Qayrat Núrtas Ombyny qazaqtyng qa­la­sy deydi. Búl mәmbet Resey qala salyp jatqanda, ózi­ning ata-babasy en dalada qoy baghyp, qala salu oiynda mýl­de bolmaghanyn bilse ghoy…», - dep jazypty Adam Xazar degen dýmshe...

Ras, ótken jyly Omby qala­synda ótkizgen konserti kezinde Qayrat Ombyny qazaqtardyng qalasy dep atady. IYә, Qayrat dúrys aitady, Omsk – qazaqtyng jeri bolghan jәne bolyp qalady da, múny tarih dәleldegen. Shyn­dap kelgende, qay ghasyrda da Resey ókimeti jer betinde ór­keniyetti bir qala túrghyzghan emes, tek jaulap alyp, ózine qarata bergen. Qúday Taghala әdil ghoy: erte me-kesh pe, әdildikti ornatady, sonda orysyng Mәskeu qalasynyng manyndaghy shalshyq batpaghymen ghana shaghyn derevnya bolyp qalady...

Basqany qaydam, biraq, Oral qalasynda orys kazaktarmen kýresken, Jayyqtyng jaghasynda búl jebirlermen jaghalasqan men bilemin: orys ozbyrlyghyn qoymaydy. Orys ozbyrlyghyn qoysa, jerding betinde júmaq ornar edi. Áytkenmen, eki júmaqtyng bolmaytyny, jalghyz Júmaqtyng jer betinde emestigi belgili ghoy...

«Júmaq» demekshi, keybireu­ler «Mәmbet» sózining Múhammed Payghambardyng (s.gh.s) esimderining biri ekenin eskertude. Múndayda qazaq: «Óletin bala – molgha qaray qashady» deydi...

Al, әlgi sandalbay Adam Xa­z­ar­dyng jasyryn atpen pikir jaz­ghanynyng ózi - onyng ata-baba­sy­nyng da, ózining de qazaqqa tura sóz aita almaytyn sujýrek ekendigin dәleldeydi...

...Bayaghyda mening tekti ata-babamnyng ayaghyn sýiip, shybyn janyn aman qaldyru ýshin óz qatynyn mening babamnyng qoy­ny­na salyp bergen jәne sol za­mannan beri «qazaq» degen sóz­di estise, qoryqqannan qa­ny suyp, esinen aiyrylatyn shosh­qanyng etin jeytin halyqtyng sasyq úrpaghy, qazaqtan qorqyp, silekeyi salbyrap Adam Hazar dep atyn ótirik jazghan az­ghyn – mening bauyrym Qayrat Núr­tas­tyng tyrnaghyna da tatymay­tyn quys keude, kór peyil maský­nem­ning biri ghana! Onyng araq býk­sigen aram apanynan shyqqan sandyraghy – esekting sasyq jeline de tatymaydy.

Múhtar Shahanov aghamyzdyng birde: «Til, últ mýddesi tónire­gin­degi mәselelerge nemqúraydy qaraytyn azamattardy – qazaq dep eseptemeymin!» – degeni bar edi. Al, Qayrat NÚRTAS – naghyz Qazaq! Ana tilining uyzyn qanyp ishken ruhty qazaq!.. Sondyqtan, Qayrat NÚRTAS orys tiline múqtaj emes! Kerisinshe, orys tili – Qayrat NÚRTAS syndy anasynyng tiline adal, qaysar da sanlaq batyrgha múqtaj!

 

Qajymúqan GhABDOLLA,

«Qazaq Eli» halyqtyq qozghalysynyng tóraghasy

0 pikir