Dýisenbi, 20 Mamyr 2024
Janalyqtar 4368 0 pikir 18 Qarasha, 2009 saghat 06:13

Altyn Emel…

Altyn Emel... Qorghasyn iyisi qolqany qapqan Almatydan 160 shaqyrym qashyqtyqta, Ile ózenining anghary men Jonghar Alatauynyng ontýstik aimaghynan oryn tepken osynau tabighat búryshyna kelip túryp, onyng әsemdigine tamsanbay, siqyryna arbalmay kete almaysyz. Sebebi, «Altyn-Emel» memlekettik últtyq sayabaghy - tabighaty erekshe súlu, siyrek an-qúsqa, shóp-daraqqa bay, baghzy zamannan beri esh býlinbegen, tamyljyghan pәk tabighattyng simvoly. Sonymen birge, qoryq jeri kóshpeli taypalardyng tarihy ómirin de kózding qarashyghynday saqtap keledi. Mysalgha, Besshatyr qorghany. Búl qorghandargha b.z.d. VII-III ghasyrlardaghy saq taypasynyng aqsýiekteri jerlengen. Múnda kólemi 2 sharshy shaqyrym bolatyn alanda diametri 8-den 70 metrge, biyiktigi 2-den 20 metrge deyin jetetin 18 patshalyq qorghan ornalasqan. Besshatyrdyng qatarynda saqtardyng Qyzylauyz, Altyn Emel, Qarashoqy qorghandary da bar. Al, tabighatyna taghy toqtala ketetin bolsaq, búl qoryqta ósimdik әlemining 1800 týri ósedi, sonyng ishinde 21-i siyrek kezdesetin, al 60 týri endemiyk, yaghny tek osy aimaqta ghana ósedi. Januarlar әlemining 50-ge tarta týri bar. Altyn Emelden qarasy qúrugha taqaghan qúlandy, arqardy, sibir tau eshkilerin de kóruge bolady. Al myna aldynyzdaghy suretterde negizinen osy qoryqtyng eng tamasha jerleri - úzyndyghy 1,5 shaqyrymgha sozylyp, biyiktigi 120 metrge deyin jetetin «Ánshi qúmdar» men Sholaq, Qalqan, Aqtau taularyn kóre alasyz.

Altyn Emel... Qorghasyn iyisi qolqany qapqan Almatydan 160 shaqyrym qashyqtyqta, Ile ózenining anghary men Jonghar Alatauynyng ontýstik aimaghynan oryn tepken osynau tabighat búryshyna kelip túryp, onyng әsemdigine tamsanbay, siqyryna arbalmay kete almaysyz. Sebebi, «Altyn-Emel» memlekettik últtyq sayabaghy - tabighaty erekshe súlu, siyrek an-qúsqa, shóp-daraqqa bay, baghzy zamannan beri esh býlinbegen, tamyljyghan pәk tabighattyng simvoly. Sonymen birge, qoryq jeri kóshpeli taypalardyng tarihy ómirin de kózding qarashyghynday saqtap keledi. Mysalgha, Besshatyr qorghany. Búl qorghandargha b.z.d. VII-III ghasyrlardaghy saq taypasynyng aqsýiekteri jerlengen. Múnda kólemi 2 sharshy shaqyrym bolatyn alanda diametri 8-den 70 metrge, biyiktigi 2-den 20 metrge deyin jetetin 18 patshalyq qorghan ornalasqan. Besshatyrdyng qatarynda saqtardyng Qyzylauyz, Altyn Emel, Qarashoqy qorghandary da bar. Al, tabighatyna taghy toqtala ketetin bolsaq, búl qoryqta ósimdik әlemining 1800 týri ósedi, sonyng ishinde 21-i siyrek kezdesetin, al 60 týri endemiyk, yaghny tek osy aimaqta ghana ósedi. Januarlar әlemining 50-ge tarta týri bar. Altyn Emelden qarasy qúrugha taqaghan qúlandy, arqardy, sibir tau eshkilerin de kóruge bolady. Al myna aldynyzdaghy suretterde negizinen osy qoryqtyng eng tamasha jerleri - úzyndyghy 1,5 shaqyrymgha sozylyp, biyiktigi 120 metrge deyin jetetin «Ánshi qúmdar» men Sholaq, Qalqan, Aqtau taularyn kóre alasyz. Búdan bólek vulkandyq negizde payda bolghan Qatutau tauy da Sizding nazarynyzdan tys qalmaydy. Onyng keypindegi erekshelik - ýlken tesikteri bar irimshikke qatty úqsasa, Aqtaudyng kókten qyzylgha deyin týrli týske boyalghan jartastary qiyal kókjiyeginizdi keneyte týsedi.   

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2187
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2580
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2496
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1679