Sәrsenbi, 15 Mamyr 2024
Janalyqtar 3148 0 pikir 5 Qarasha, 2009 saghat 06:02

Biz – qazaqpyz! Biz – orys emespiz!

Qazaq últynyng qas «dosy» impershil «Russkie v Kazahstane» veb-sayty osy aptada bizdi eki mәrte «quantty». Halqynyng sany azayyp, araq pen esirtkiden qyrylyp jatqan Resey ózining barlyq ishki sharuasyn sheship alghanday qasyndaghy kenistikke әli de bolsa kózin qayta-qayta alartyp otyr. Onyng dәleli retinde tómendegi mysaldardy keltire alamyz.

Birinshi mysal.

«Interfaks-Religiya» aqaparttyq agenttigining aqparatyna sensek, Reseyding jaqynda saylanghan patriarhy Kirill Mәskeude ótken Orys әlemining ýshinshi Assambleyasynda sayasy ainalymgha jana termindi endirdi. Onyng pikirinshe, britan qauymdastyghy siyaqty orys tili men mәdeniyeti biriktirgen kenistikting barlyghyn «orys әlemining elderi» dep atau kerek eken.

Áriyne, deydi Qasiyetti әkey, ol elderdi ókinishke oray búrynghyday ortaq memlekettik shekara biriktirip otyrghan joq, alayda «búrynghy Kenes elderi ózderining orys әlemine degen órkeniyettik jaqyndyghyn úmytpaghany jón!» Onyng oiynsha, «atalghan elderding barlyghy da orys әlemin jalpygha birdey, barshagha ortaq últtan da biyik (nadnasionalinyi) joba dep qarastyruy kerek».

Qazaq últynyng qas «dosy» impershil «Russkie v Kazahstane» veb-sayty osy aptada bizdi eki mәrte «quantty». Halqynyng sany azayyp, araq pen esirtkiden qyrylyp jatqan Resey ózining barlyq ishki sharuasyn sheship alghanday qasyndaghy kenistikke әli de bolsa kózin qayta-qayta alartyp otyr. Onyng dәleli retinde tómendegi mysaldardy keltire alamyz.

Birinshi mysal.

«Interfaks-Religiya» aqaparttyq agenttigining aqparatyna sensek, Reseyding jaqynda saylanghan patriarhy Kirill Mәskeude ótken Orys әlemining ýshinshi Assambleyasynda sayasy ainalymgha jana termindi endirdi. Onyng pikirinshe, britan qauymdastyghy siyaqty orys tili men mәdeniyeti biriktirgen kenistikting barlyghyn «orys әlemining elderi» dep atau kerek eken.

Áriyne, deydi Qasiyetti әkey, ol elderdi ókinishke oray búrynghyday ortaq memlekettik shekara biriktirip otyrghan joq, alayda «búrynghy Kenes elderi ózderining orys әlemine degen órkeniyettik jaqyndyghyn úmytpaghany jón!» Onyng oiynsha, «atalghan elderding barlyghy da orys әlemin jalpygha birdey, barshagha ortaq últtan da biyik (nadnasionalinyi) joba dep qarastyruy kerek».

Búl maqsatqa jetu ýshin, deydi patriarh myrza, Resey qoghamy men biyligi birneshe dengeydegi júmystaryn jandandyruy qajet. Eng aldymen atalghan elderding elitalarymen qoyan-qoltyq júmys istep, tyghyz qarym-qatynas ornatu basty mindet. Aqparattyq jәne mәdeny baylanystardy nyghayta týsu abzal eken. Ol az bolghanday pravoslavtyq dinbasy «osy elder syrtqy sayasatty jýrgizgen kezde soborlyq (kópshil) prinsipti saqtaghany dúrys, «orys әlemi elderinin» birde-birining әlemdik arenada ózi betinshe qimyldauy mýmkin emes» kórinedi.

«Abay.kz» aqparattyq portaly: Búghan ne deymiz? Ottapsyz, qasiyetti әkey! - deymiz. Qasiyetindi qayteyik, kәp-kәdimgi impershil sayasatkerding ózi ekensing sen! Marksshilder «din - apiyn» deushi edi. Sóitsek naghyz apiynymyz - impershil sana eken ghoy!

Endi ghana ýsh ghasyrlyq bodandyqtan shyghyp, tәu etken tәuelsizdigine jetken qazaq últy endi eshqashan Reseyding otary bolmaydy! Biz - qazaqpyz! Biz - orys emespiz jәne eshqashan orys bolmaymyz! Oghan myna mәngi kók aspan men babalardyng qany tamghan qara jer kuә! Bizge sheginer jer joq: tәuelsiz qazaq memleketi bolamyz ne bolmasa joyylamyz. Basqa tandauymyz joq!

 

Ekinshi mysal.

Jogharyda aitylghan jiynda sóilegen sózinde Reseyding Syrtqy ister ministrining orynbasary Aleksandr Yakovenko TMD elderining barlyghynda orys tiline ekinshi memlekettik til mәrtebesin alyp berip, sol ýshin qolda bar mýmkindikterding barlyghyn paydalanyp, ayanbay júmys isteu kerek degen mәlimdeme jasady.

Resey diplomatiyasynyng resmy ókili dýniyege orys tilin taratu maqsatynda 72 elde, 52 Orys ghylymy men mәdeny ortalyqtary men Reseyqarymqatynas úiymynyng ortalyqtarynyng qarqyndy júmys istep jatqanyn tilge tiyek etti. Alayda Resey SIM basshylyghy óz júmysynyng basty baghyty retinde TMD elderi bolyp tabylatynyn jasyrmady. Yakovenkonyng aituynsha, búl baghytta Reseyding resmy jәne beyresmy úiymdary jergilikti jerlerdegi otandastardy toptastyryp, olardy qarjylandyru arqyly orys tilining memlekettik til mәrtebesine jetuine yqpal etu qajet-mys.

 

«Abay.kz» aqparattyq portaly: Búghan da jauabymyz jogharydaghyday. Siz de sandyraqtaysyz, diplomat myrza! Resey diplomattary jiyrma-otyz jyl ótip, elimizdegi orystardyng sany 5-6 payyzgha jetken kezde de qazekender búrynghysynsha oryssha shýldirlep, orys mәdeniyetine ghana tәnti bolady dep oilasa, olardyng oilau qabiletteri kýrt tómendep, kózderin shel basqan eken. Qazaq últy eshqashan da ózining últsyzdanuyna, tilsizdenuine baghyttalghan, aqyrynda tәuelsiz memlekettigining joyyluyna aparatyn qadamdargha jol bermeydi. Býgingi qazaq sosiumi ishindegi ýnsizdik - uaqytsha qúbylys. Búl ózining jenisine, bolashaghyna kәmil sengen kópshilikting bayypty, baysaldy ústanymy ghana. Alayda, baysaldyq pen tózimning de shegi bolatynyn eshkimning esten shygharmaghany abzal...

Eng bastysy qazaq últy - absolutti kópshilik dengeyinen asyp barady. Qalay bolghanda da, kóp ózining kóptigin jasaydy, jasamay túrmaydy. Bolashaqtaghy qazaq jastary orys tilinen góri aghylshyn tiline jaqyn bolady. Qytaydyng jaqyndyghy elimizdegi qytay tilin ýirenip, ony bilushilerding sanyn sózsiz arttyrady. Alayda qazaq tili ózining memlekettik til retindegi mәrtebesin arttyra beredi. Endigi uaqytta qazaq tilin jong ýshin aldymen qazaq memlekettigin jong kerek bolady. Qazaq memlekettigin jong ýshin - qazaq tilin jong kerek. Búl ekeui - bolashaqta birinsiz biri ómir sýre almaytyn egiz úghym! Sondyqtan tәuelsiz memlekettigimiz ben onyng basty nyshandarynyng biri - ana tilimizge abay bolayyq! Olardy erekshe qasterleyik, qúrmetteyik!


«Abay-aqparat»

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2052
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2484
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2071
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1599