Júma, 3 Mamyr 2024
Jahan janghyryghy 1367 9 pikir 4 Qantar, 2024 saghat 15:42

Kermandaghy jarylys: Iran AQSh pen Izrailidi aiyptady

3 qantar kýni kýndiz Irannyng Kerman qalasynda ziratqa aparatyn jolda eki quatty jarylys boldy. Qaza tapqandar men zardap shekkenderding sany әli kýnge deyin tolyq eseptelmegen, alayda olardyng sany jýzdegen adamgha sanalady. Iran biyligi búl oqighany lankestik akt dep resmy týrde jariyalady.

Keshe jýzdegen adam Irannyng Kerman qalasynyng ontýstigindegi Saheb әl-Zaman meshitining janyndaghy general Qasem Sýleymaniyding beyitine sheruge qatysqan bolatyn. Islam revolusiyasynyng kýzetshiler korpusynyng qúramyndaghy «Kuds» elitalyq arnayy bólimshesining qolbasshysy, general Qasem Suleymany Irakta 2020 jylghy 3 qantarda AQSh-tyng әue shabuyly nәtiyjesinde qaza tapty. Sol kezde Pentagon onyng AQSh preziydenti bolghan Donalid Tramptyng búiryghymen óltirilgenin rastady.

Kasem Suleymany - Islam revolusiyasy kýzetshileri korpusynyng general-leytenanty, Iran qaruly kýshterining elitalyq әskeriylendirilgen bólimshesi, Iran aumaghynan tys arnayy operasiyalar jýrgizuge jauapty «Ál-Kuds» arnayy bólimshesining qolbasshysy bolghan tanymal túlgha.

2019 jyly «Ál-Kuds» bólimshesi AQSh-ta lankestik úiym dep tanyldy. Qasem Sýleymany 2020 jyldyng 3 qantarynda AQSh arnayy qyzmetteri úiymdastyrghan úshqyshtyng baghyttalghan shabuyly nәtiyjesinde qaza tapty. Operasiya AQSh preziydenti Donalid Tramptyng jeke búiryghy boyynsha jýrgizildi, sebebi amerikandyq barlau qyzmetteri Sýleymaniyge Kerkuktegi Irak әskery bazasyna shabuyl jasaghany ýshin jauapkershilik jýktedi. Últaralyq kýshter arasynda Sýleymany halyq qaharmany bolyp sanalady, ol turaly kitaptar jazylyp, kino týsirilip, әnder jazylady, al mert bolghanyn kýnine arnalghan rәsimde onyng Kermandaghy ziratynyng basyna týrli әleumettik toptaghy jýzdegen patriottar jinalatyny dәstýrge ainalyp ketti.

Islam revolusiyasy saqshylary korpusynyng generaly Qasem Sýleymaniyding qaza bolghanyna tórt jyl toluyna arnalghan rәsim barysynda Irannyng ontýstik-shyghysyndaghy Kerman qalasyndaghy ziratta 15 minuttyq aiyrmashylyqpen eki quatty jarylys jasaldy. Olar turaly Irannyng memlekettik telearnasy dereu habarlady: estelik rәsim tikeley efirde kórsetildi.

Bastapqyda Irannyng últtyq aqparat agenttikteri qaza tapqandardyng sany 15-ke jetip, alayda qaza tapqandar men jaralanghandar sany ósude dep habar taratsa, qolda bar songhy mәlimetter boyynsha, kem degende 103 adam qaza tapqany, 141-den astam jannyng jaraqat alghany belgili bolyp otyr.

Alayda, Iran BAQ habarlauynsha, qúrbandardyng qorytyndy esebi әldeqayda joghary boluy mýmkin. Jaralanghan ondaghan adam jarylystardan emes, jarylystardan keyin tuyndaghan dýrbeleng saldarynan jaraqat aldy, dep habarlaydy «Tasniym» agenttigi.

Qazirgi uaqytta oqigha ornynda Qyzyl Jarty ay júmys istey bastady. Kerman provinsiyasyndaghy úiymnyng ókili Reza Fallahtyng habarlauynsha, Qyzyl Jarty ay komandasy jaralylardy evakuasiyalaudy jýzege asyruda, alayda ony zirattan shyghatyn joldarda adamdardyng keptelisi qiyndatuda.

Jaralanghandar Kerman qalasyndaghy Shahid Bahonar gospitaline jetkiziledi, eng auyr jaraqattar ýshin qazirding ózinde Tegeran auruhanalaryna jetkizu úiymdastyryluda. Shahid Bahonar auruhanasy qazir qorshauda, adamdar tuystaryn izdeude. Biylik tayaudaghy saghattarda qaza tapqandardyng tizimin iluge uәde berip, memlekettik teledidar arqyly adamdardy dýrbeleng tudyrmas ýshin medisinalyq mekemege kirmeuge shaqyrady.

Júrtqa mәlim bolghan derekter boyynsha, jarylghysh zat ziratqa aparatyn jolda, kireberisten alys emes jerde, eki ýlken chemodanda ornatylghan. Eki jarylys 15 minut aralyqta boldy. Arnayy qyzmetterdegi aty atalmaghan derekkózding habarlauynsha, zaryadtar qashyqtyqtan iske qosylghan. Iran parlamentindegi Kerman provinsiyasynyng ókili Mohammed Reza Pur-Ibragimy birinshi jarylys ekinshisinen edәuir kýshti bolghanyn mәlimdedi. Búl rette jarylghysh zattardyng eki zaryady Sýleymaniyding qabirinen alysta: bireui shamamen 700 m qashyqtyqta, ekinshisi - shamamen bir kilometr qashyqtyqta ornalasqany belgili boldy.

Sarapshylardyng aituynsha, jarylghysh zattar qauipsizdik beketterine deyin ornalastyrylghan. Lankestik shabuyl kezinde Sýleymaniyding qabiri zaqymdanghan joq. Habarlamalarda sonday-aq janynda ornatylghan gazy bar kanistrlerding jarylysy turaly aitylghan, biraq búl aqparat әzirshe resmy rastalmay otyr. Zirattaghy jarylystyng kuәgerlerining biri Iran televiydeniyesining tikeley efiyrinde zaryadtardyng bireui qoqys salghyshqa salynghanyn habarlady. «Men jaraqat alghan joqpyn, biraq kiyimim qangha boyalghan», - dedi әiel. Onyng aituynsha, jarylys bolghan kezde ol joldyng ekinshi jaghyna ótken.

Osy qandy oqighadan BÚÚ tys qalmady. BÚÚ Bas hatshysy Antoniu Guterrish Kermandaghy (Iran) shabuyldy qatang aiyptap, kinәlilerdi jauapqa tartugha shaqyrdy. Guterrishting ústanymyn BÚÚ baspasóz qyzmetining qyzmetkeri Florensiya Soto Ninio mәlimdedi.

"Bas hatshy Iran Islam Respublikasyndaghy Kerman qalasyndaghy memorialdyq rәsimge jasalghan shabuyldy qatang aiyptaydy, sonyng saldarynan 100-den astam adam qaza tauyp, kóptegen adamdar jaraqat aldy. Bas hatshy kinәlilerdi jauapqa tartugha shaqyrady ", - delingen habarlamada.

Sonymen qatar Guterrish qaza tapqandardyng otbasylaryna, sonday-aq Iran halqy men ýkimetine kónil aitty. BÚÚ Bas hatshysy jaralanghandardyng tezirek sauyghyp ketuin tiledi.

Iran biyligi Kerman oqighasyn dereu terakt dep baghalady. «Jarylystar terroristik shabuyldyng nәtiyjesi boldy», - dep habarlady memlekettik BAQ-ta Kerman provinsiyasy gubernatorynyng orynbasary. Birqatar әlemdik BAQ-tarda AQSh pen Izrailiding arnayy qyzmetterining jarylystargha qatysy bar degen boljamdar jasalghan, alayda Irannyng tergeu jýrgizip jatqan arnayy qyzmetterinen әzirge resmy aqparat kelip týspegen.

Abai.kz

9 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 598
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 335
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 344
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 350