QHR tóraghasy Shy jin ping (orystildi baspasóz búl kisining esim soyyn «Sy Szinipiyn» dep jazady) Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng arnayy shaqyruymen kelip qaytty.
«Mening resmy shaqyruymmen QHR Tóraghasy Sy Szinipin myrza túnghysh ret elimizge resmy saparmen kelip otyr. Búl – Qazaqstan ýshin óte tarihy mәsele. Tәuelsizdik jyldarynyng ishinde biz Shyghystaghy alyp kórshimizben shekara mәselesin sheshtik. Ekinshiden, biz ekiaradaghy kólik jýiesin sheshtik, strategiyalyq әriptestikke qol qoydyq», - dedi Elbasy.

Syrt kelbeti Mao joldasqa úqsanqyraytyn Shy jin ping tóragha Qazaqstannan qaghanaghy qarq, saghanaghy sarq bolyp attanghan shyghar deymiz. Óitkeni ol bir jarym kýndik qysqa sapary barysynda qazaq jerinde múnay óndirushi qytay komapniyalarynyng mýmkindigin eselep qaytty. QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevpen shaghyn jәne keneytilgen qúramdaghy kelissózderden keyingi birlesken baspasóz mәslihatynda QHR tóraghasy:
«Eki tarap arasynda Qashaghan ken ornyn óndeuge Qytaydyng ýlestik qatysuy turaly kelisimge qol jetkizildi», - dedi jan-jaghyna shekeley qarap. Sodan keyin: «Qazaqstan-Qytay arasyndaghy transshekaralyq ózender dostyq pen yntymaqtastyq ózenine ainalatyndyghyna senimdimin», - dep qoydy...

QHR tóraghasy Shy jin ping (orystildi baspasóz búl kisining esim soyyn «Sy Szinipiyn» dep jazady) Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng arnayy shaqyruymen kelip qaytty.
«Mening resmy shaqyruymmen QHR Tóraghasy Sy Szinipin myrza túnghysh ret elimizge resmy saparmen kelip otyr. Búl – Qazaqstan ýshin óte tarihy mәsele. Tәuelsizdik jyldarynyng ishinde biz Shyghystaghy alyp kórshimizben shekara mәselesin sheshtik. Ekinshiden, biz ekiaradaghy kólik jýiesin sheshtik, strategiyalyq әriptestikke qol qoydyq», - dedi Elbasy.

Syrt kelbeti Mao joldasqa úqsanqyraytyn Shy jin ping tóragha Qazaqstannan qaghanaghy qarq, saghanaghy sarq bolyp attanghan shyghar deymiz. Óitkeni ol bir jarym kýndik qysqa sapary barysynda qazaq jerinde múnay óndirushi qytay komapniyalarynyng mýmkindigin eselep qaytty. QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevpen shaghyn jәne keneytilgen qúramdaghy kelissózderden keyingi birlesken baspasóz mәslihatynda QHR tóraghasy:
«Eki tarap arasynda Qashaghan ken ornyn óndeuge Qytaydyng ýlestik qatysuy turaly kelisimge qol jetkizildi», - dedi jan-jaghyna shekeley qarap. Sodan keyin: «Qazaqstan-Qytay arasyndaghy transshekaralyq ózender dostyq pen yntymaqtastyq ózenine ainalatyndyghyna senimdimin», - dep qoydy...

Shy jin ping joldas Qashaghandaghy ken orynyn óndeuge qol jetkizip qana qoymay Qazaqstan-Qytay qarym-qatynasyn qamty týsetin 20 kelisimge qol qoyyp ta ýlgerdi. Búl kelisimder boyynsha,  eki el arasynda iskerlik kenester ótip túratyn bolady. Búrynnan kele jatqan 20 ýlken jobanyng jalpy qúny 30 mlrd. dollardy qúrasa, janadan qolgha alynghan 30 joba taghy 30 mlrd. dollargha jetti. Osy uaqytqa deyingi Qazaqstan-Qytay arasyndaghy sauda ainalymy 25 mlrd. AQSh dollary edi. Alayda Qazaqstannyng 25 milliard dollarmen  shektelip qalghysy joq. Ol jayynda QR Preziydenti: «Qazirgi tanda eki el arasyndaghy ózara tauar ainalymynyng kólemi 25 mlrd. Biz sizdermen búl sandy 40 milliardqa deyin jetkizu mindetin qoydyq. Mening oiymsha biz búghan qol jetkize alamyz», - dedi.
Qashaghannan ýles bergen Qazaqstan Qytaydyng Lyaniunigan portynda terminal  salatyn boldy. Terminal turasynda Nazarbaev uniyversiytetinde ótken Qytay Halyq Respublikasy Tóraghasynyng dәrisi barysynda QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev mәlim etti. Tóragha Shy jin ping Nazarbaev uniyversiytetinde 300 studentke dәris oqydy. Tóraghanyng dәrisine memlekettik organdardyng basshylary, Qazaqstanda tirkelgen shetel diplomatiyalyq korpusynyng ókilderi, jergilikti jәne Qytay jurnalisteri qatysty.
«Siz Lyaniunigan portynda terminaldyng qúrylysyna qajetti aumaqty bólu jónindegi mening úsynysymdy qabyl aldynyz. Osylaysha Qazaqstan QHR-ding kómegimen Tynyq múhit aimaghyna jol ashty», - dedi N. Nazarbaev QHR tóraghasyna qaratyp aitqan sózinde.
Shy jin ping joldastyng saparynda Shyghys Qazaqstan oblysynyng әkimi Berdibek Saparbaev surylyp kózge týsti.
«Biz, - dedi әkim, - qytaylardan shaghyn traktorlar satyp alamyz? Ózimizde mashina jasau ónerkәsibi bola túra búlay etkenimiz jaramaydy. Sondyqtan qytay kәsipkerlerimen birigip shaghyn traktorlar shygharatyn óndiris orynyn qúrmaqpyz. Sonday-aq auylsharuashylyghy ónimderin óndeu mýmkindigi de bizde әzirge joqtyng qasy. Al qytaylyq әriptesterimiz bolsa, búl salagha jaqsy mamandanghan. Bizge auylsharuashylyghyna investisiya kerek. Qytay tarapynan auylsharuashylyghyna iyvestisiya tartyp, óndiris oshaqtaryn ashar bolsaq, ol jerlerde bizding adamdar júmys istep, nәpaqa tabatyn bolady».

QHR Tórghasy Qazaqstangha alghash ret resmy memlekettik saparmen kelgenin, әri osy jyldyng ishinde QR Preziydentimen ekinshi mәrte kezdesip otyrghandyghyn aita kelip:
«Qazaqstan-Qytay qarym-qatynasy ýshinshi mynjyldyqqa ayaq basqan sәtte men Sizben (Núrsúltan Nazarbaevty aitady.-red) songhy jyldardyng ishindegi bizding qarym-qatynasymyzdyng damu nәtiyjelerin bayypty terendete týsu ýshin ýlken kýsh-jiger júmsaugha dayynmyn»,-dep riza-qosh bolyp attandy.

P.S.

Ádettegidey búl joly da qazirgi QHR territoriyasynda ómir sýrip jatqan qazaqtardy Atajúrtqa kóshirip aludyng jay-japsary tasada qaldy. Bәlkim, eki el basshysy ol mәseleni onasha kezdesulerding birinde sóz qylghanda shyghar. Alayda býgingi Qazaqstan-Qytay qarym-qatynasynda Elbasymyzdyng sózimen týiindesek, «ekonomikalyq mýdde basymdyq alyp túr»...
Abai.kz