Senbi, 27 Sәuir 2024
Ekonomika 12312 0 pikir 3 Sәuir, 2023 saghat 14:36

Syrtqy investisiya kólemi artyp keledi

Resmy mәlimet boyynsha 30 jylda Qazaqstangha әlemning 120-dan astam elinen 370 mlrd dollar sheteldik investisiya tartylypty.
Qazaqstangha investisiya salghan elderding aldynghy ondyghyn Niyderland, AQSh, Shveysariya, Beligiya, Resey, Ontýstik Koreya, Qytay, Fransiya, Úlybritaniya jәne Týrkiya bastap túr.

Songhy 5 jyl ishinde Qazaqstangha jyl sayyn 20 mlrd dollardan astam investisiya qúiylghan. Jahandy jaylaghan pandemiyagha baylanysty 2020 jyly tikeley sheteldik investisiya (TShI) kólemi azayghanymen, 2021 jyly qayta qalpyna kelip, 23,7 mlrd dollardy qúraghan. Al ótken 2022 jyly TShY kólemi 27 mlrd dollargha jetip, 17,8%-gha ósim kórsetken. Qazirgi tanda jalpy qúny 30 trillion tenge bolatyn 850 investisiyalyq jobadan túratyn respublikalyq pulmen júmys jýrgizilip jatyr. Investisiyalyq sayasattyng jana tújyrymdamasyna sәikes, TShY kólemining jyl sayynghy aghyny 2026 jylgha qaray 25,5 mlrd dollargha jetui tiyis.

Investisiyalardyng jalpy kóleminde tau-ken sektory eng ýlken ýleske (30%) iye. Ótken jyly salagha tartylghan jalpy investisiya kólemi 4,5 trln tengeni qúraghan, búl 2021 jylmen salystyrghanda 14,6%-gha kóp.
Al óndeu ónerkәsibinde jalpy investisiya kólemi 2022 jyly 1,5 trln tengeni qúraghan. Búl 2021 jylmen salystyrghanda 5,6%-gha az. Búl salagha salynghan investisiyalardyng ýlesi de tómendegen, jyl qorytyndysy boyynsha, negizgi kapitalgha salynghan investisiyalardyng jalpy kólemining 10%-yn ghana qúraghan.

Investisiyalardyng jartysynan astamy metallurgiya óndirisine (606 mlrd tenge nemese óndeu ónerkәsibine investisiyanyng jalpy kólemining 40%-y) jәne himiya ónimderin óndiruge (230 mlrd tenge nemese óndeu ónerkәsibine investisiyanyng jalpy kólemining 15%-y) tartylghan.

Jyljymaytyn mýlik sektorynyng investisiyalyq kórsetkishteri 3,1 trln tengege deyin (ótken jylmen salystyrghanda 15,2%-gha), kólik jәne qoyma sharuashylyghy 1,6 trln tengege deyin (5,4%-gha) jәne auyl sharuashylyghy 853,5 mlrd tengege (6,7%-gha) deyin ósken.

Jalpy ekonomikanyng shiykizattyq emes sektorlaryna (memlekettik budjetten investisiyalardy qospaghanda) investisiya kólemi 4,8%-gha ósken.
Syrtqy investisiya kólemining úlghayuyna әlemdik geosayasy jaghday, sheteldik alpauyt kompaniyalardyng Resey naryghynan jappay ketui de ong әser etken.
«KAZAKH INVEST» ÚK» AQ basqarushy diyrektory Azamat Qojanovtyng dereginshe, qazirgi uaqytta Resey naryghynan ketetinin jariya etken nemese investisiyalyq qyzmetin toqtatqan 40-qa juyq elding 400-den astam kompaniyasymen kelisim jasau kózdelip otyr.

«62 kәsiporynmen tyghyz júmys jýrgizilp jatyr, onyng ishinde qazirgi tanda 24 kәsiporyn qonys audaru prosesin ayaqtady. Búl mýmkindikti taghy 17 kompaniya paydalanghysy kelip otyr. Aldaghy uaqytta taghy óndeu jәne tamaq ónerkәsibi, IT, metallurgiya, mashina jasau salasyndaghy taghy 21 kompaniya kelmek»,-deydi Qojanov.

1-sәuir kýni QR Premier-Ministri Álihan Smayylov Qazaqstannyng syrtqy saudasynyng ózekti mәseleleri boyynsha kenes ótkizdi. Sanksiyalyq sayasattyng elimizding sauda aghynyna әseri, onyng ishinde sauda qúrylymyndaghy ózgerister men tauar jetkizu logistikasy turaly bayandamamen tanysty. Smayylov memlekettik uәkiletti organdargha jaghdaydy baqylauda ústap, sauda tәrtibin búzu faktilerine baylanysty jedel әreket etudi, sonday-aq biznes ókilderine keninen týsindiru júmystaryn jýrgizudi tapsyrdy.

 

Abai.kz

0 pikir