Dýisenbi, 6 Mamyr 2024
1571 2 pikir 7 Jeltoqsan, 2022 saghat 14:32

Qazaqstan qaraqalpaq belsendisine pana bermek

5 jeltoqsanda Aqtóbe oblysy júmyspen qamtudy ýilestiru jәne әleumettik baghdarlamalar basqarmasy qamauda otyrghan qaraqalpaq belsendisi Tileubiyke Yuldashevagha "Qazaqstannan pana izdeushi kuәligin" beru turaly sheshim qabyldady. 

Kuәlik 2023 jylghy 5 nauryzgha deyin jaramdy. Qajet bolghan jaghdayda merzimin taghy ýsh aigha úzartugha bolady. Búl turaly Azattyqqa basqarmadaghylar habarlady.

- Aqtóbening tergeu izolyatoryndaghy Tileubiyke Yuldashevanyng qolyna әli "pana izdeushi kuәligi" tiygen joq. Advokat birer kýnde "pana izdeushi kuәligin" Yuldashevagha tabystauy tiyis. Biraq Yuldasheva qújattyng rәsimdelip jatqanynan habardar. Qazaqstan zandaryna sәikes múnday kuәligi bar adamdy ekstradisiyalaugha bolmaydy. Osy qújat negizinde qaraqalpaq belsendisine bosqyn statusy berilui mýmkin. Ony prokuratura, ÚQK jәne basqa da qúzyrly organ qyzmetkerlerinen qúrylatyn komissiya sheshedi, - dedi Qazaqstandaghy adam qúqyqtary men zandylyqtardy saqtau jónindegi halyqaralyq buronyng Aqtóbe filialynyng jetekshisi Irina Golisvart.

Aqtóbedegi tergeu izolyatoryna 16 qarashada qamalghan Yuldashevagha Qazaqstannan "pana izdeushi kuәligin" beru turaly sheshim eki aptadan song shyqty. Irina Golisvarttyng sózinshe, Aqtóbe oblysynyng júmyspen qamtudy ýilestiru jәne әleumettik baghdarlamalar basqarmasyndaghy burokratiya qújat aludy kesheuildetken.

Al Aqtóbe oblysy júmyspen qamtudy ýilestiru jәne әleumettik baghdarlamalar basqarmasy basshysynyng orynbasary Ánuarbek Qonjar kuәlikting eki apta keshiktirilgenin Yuldashevanyng qamauda otyrghanymen týsindiredi.

- Ádette pana izdeushi túlghalar basqarmagha ózi kelip ótinish jazady. Biyl mamyr-jeltoqsan aralyghynda biz 24 adamgha "pana izdeushi kuәligin" berdik. Al Ózbekstan azamaty Yuldashevagha keler bolsaq, ol - tergeu izolyatorynda otyrghan adam. Ol jerge bizding qyzmetkerlerimiz kire almaydy. Bizde izolyatorda otyryp, qújat rәsimdegen azamattar bolghan emes, - deydi Ánuarbek Qonjar.

Tileubiyke Yuldasheva kuәlik súraghan ótinishin izolyatorda jazyp, advokaty Rasilya Ótegenova arqyly berip jibergen.

Qaraqalpaq belsendisi Tileubiyke Yuldasheva 13 qarashada Qazaqstannyng Aqtóbe oblysy men Reseyding Orynbor oblysy shekarasyndaghy "Jaysan" beketinde ústalghan. Qazaqstan shekarashylary Yuldashevany "sizge halyqaralyq izdeu jariyalanghan" dep Reseyge ótkizbey qoyghan. Keyin sot ony 40 kýnge qamau turaly sheshim shyghardy.

Búghan deyin elde qaraqalpaqtyng tórt belsendisi Qoshqarbay Tóremúratov, Jangeldi Jaqsymbetov, Raisa Qúdaybergenova men Ziuar Mirmanbetova ústalghan edi.

"Búl azamattardyng basym kópshiliginen ózbek biyligi shilde aiynyng basyndaghy Qaraqalpaqstan oqighasynan keyin "konstitusiyalyq qúrylysqa núqsan keltirmek boldy" dep kýdiktenip otyr " degen edi Azattyqqa Adam qúqyqtary men zandylyqtardy saqtau jónindegi Qazaqstan halyqaralyq burosynyng ókili Gýlmira Quatbekova.

Halyqaralyq buro ókilining habarlauynsha, Tileubiyke Yuldasheva 2020 jylghy qantar aiynan beri Qazaqstanda túryp jatqan. Óz elinde sayasy sebeppen qudalanudan qauiptgengendikten Qazaqstannan pana súraghan. Buro qaraqalpaq belsendisine jan-jaqty qúqyqtyq qoldau kórsetiletinin habarlady.

Aqparatqa qaraghanda, qúqyq qorghaushy Tileubiyke Yuldasheva Qaraqalpaqstanda 2013-2014 jyldary qogham belsendisi retinde kózge týse bastaghan. "Ózbek biyligining qysymyna qaramactan" Qaraqalpaqstannyng tәuelsizdigin talap etken aksiyalardy belsendi týrde qoldaghan. Ózbek biyliginen qysym kórgen qaraqalpaq belsendilerining qúqyghyn qorghaghan.

Osyghan deyin Qazaqstanda qaraqalpaq belsendilerining ústaluyna alandaghan halyqaralyq Human Rights Watch adam qúqyghyn qorghau úiymy Qazaqstandy qaraqalpaq belsendilerin Ózbekstangha bermeuge ýndegen. Úiym Qazaqstan biyligine halyqaralyq qauymdastyq aldynda alghan mindettemelerin eske salyp, halyqaralyq qúqyqqa sәikes kez kelgen adamdy elinde qauip kýtip túrsa, kýshpen qaytarugha bolmaytynyn eskertken.

 

Abai.kz

2 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1521
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1373
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1122
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1148