Júma, 26 Sәuir 2024
Janalyqtar 3212 0 pikir 20 Aqpan, 2013 saghat 11:09

Dosymbek Qatran. Qor bolghan Abay nemese «tәrbie berudin» «SesnaBanktik» tәsili

Ómirden ótken adam turaly jaqsy sóz, tilekter aitylghanda «ornynan bir aunap týsken shyghar» dep jatatyny bar. Al tómendegidey jaghdayda úly Abay aruaghy qanday kýy keshti eken degen oigha qalasyz! Osy kýnderi kógildir ekrannan berilip jatqan «SesnaBank» jarnamasyna qaraghanda, Abay óz zamanynda reputasiya jasau ýshin qoghamdy syngha alyp, fәlsafa aitu arqyly oishyl bolugha tyrysqan kórinedi. Yaghni, bank újymynyng oiynsha, bolashaqqa qam jasau ýshin әrbir bala nemese jetkinshek Abayday tanymal boluy kerek. Dәlirek aitqanda, reputasiya qalyptastyruy qajet eken. Sonymen, jarnamany kórip, estigen adam Ábekeng (Abay Qúnanbayúly) ózine eskertkish ornatylyp, danghyl jol men teatr aty berilui ýshin qyzmet etken eken ghoy degen oigha qaluda. Odan da soraqysy atalmysh jarnama jas úrpaqqa tәrbiyelik jaghynan góri mәnsapqúmarlyq siyaqty jaghymsyz qylyqtardy boyyna siniruge baghyttalghanyn angharu qiyn emes. Bir qarasanyz, dýniye-mýlik, qarjydan da joghary túratyn ruhany qúndylyqty dәripteytin tәp-tәuir әleumettik jarnama siyaqty. O basta osynday maqsat kózdegen bolsa kerek. Alayda, týsirilim kezindegi oryssha oilaudyng nәtiyjesinde jaqsy bastamanyng mәni ózgerip, tonyn ainaldyryp kiygizgen de shygharghan. Sóitip, onsyz da shala-jansar últtyq sanamyzdy shúbarlaytyn myng san dýbәra dýniyelerding qataryna túra qaldy. Bank ózin Abaygha tenestirip masqara bolghanymen qoymay, Abaydy maqtaghanday bola otyryp, shyn mәninde qorlap otyr.

Ómirden ótken adam turaly jaqsy sóz, tilekter aitylghanda «ornynan bir aunap týsken shyghar» dep jatatyny bar. Al tómendegidey jaghdayda úly Abay aruaghy qanday kýy keshti eken degen oigha qalasyz! Osy kýnderi kógildir ekrannan berilip jatqan «SesnaBank» jarnamasyna qaraghanda, Abay óz zamanynda reputasiya jasau ýshin qoghamdy syngha alyp, fәlsafa aitu arqyly oishyl bolugha tyrysqan kórinedi. Yaghni, bank újymynyng oiynsha, bolashaqqa qam jasau ýshin әrbir bala nemese jetkinshek Abayday tanymal boluy kerek. Dәlirek aitqanda, reputasiya qalyptastyruy qajet eken. Sonymen, jarnamany kórip, estigen adam Ábekeng (Abay Qúnanbayúly) ózine eskertkish ornatylyp, danghyl jol men teatr aty berilui ýshin qyzmet etken eken ghoy degen oigha qaluda. Odan da soraqysy atalmysh jarnama jas úrpaqqa tәrbiyelik jaghynan góri mәnsapqúmarlyq siyaqty jaghymsyz qylyqtardy boyyna siniruge baghyttalghanyn angharu qiyn emes. Bir qarasanyz, dýniye-mýlik, qarjydan da joghary túratyn ruhany qúndylyqty dәripteytin tәp-tәuir әleumettik jarnama siyaqty. O basta osynday maqsat kózdegen bolsa kerek. Alayda, týsirilim kezindegi oryssha oilaudyng nәtiyjesinde jaqsy bastamanyng mәni ózgerip, tonyn ainaldyryp kiygizgen de shygharghan. Sóitip, onsyz da shala-jansar últtyq sanamyzdy shúbarlaytyn myng san dýbәra dýniyelerding qataryna túra qaldy. Bank ózin Abaygha tenestirip masqara bolghanymen qoymay, Abaydy maqtaghanday bola otyryp, shyn mәninde qorlap otyr. Beyneroliktegi basty qatelik - ssenariyin týzgen adamda dep oilaymyn. Ol ekeu. Birinshiden, Abaydy aralastyrmau kerek edi, ekinshiden әkesi balasyna abyroy, bedel (reputasiya) ýshin emes, bergisi ózi ýshin, sosyn baryp halqy ýshin qyzmet etudi ýiretui tiyis edi. Ákening balagha baghyt-baghdar berip qanattandyruy, al, balanyng myqtylargha úqsap baghuy adam balasynda baghzydan bar qasiyet. Dúrys-aq! Aytpaq oy - onday daghdygha әste qarsy bolu emes, gәp sony qalay berude, qalay dәripteude bolyp otyr. Yaghni, әldeqashan ómirden ótken úly oishyldyng últtyq qúndylyqqa ainalghan ruhany qazynasyn «SesnaBank» jarnamagha salyp, mәdeny erekshelikti ayaqqa taptap, balany baylyqqa, ataqqúmarlyqqa iytermelegen teris baghyttaghy nasihatqa barghandyghy, «andamay sóilegen, auyrmay óledi» - degenning kebii.

Aytar oiy últtyq úghymgha qayshy kelip jatqan song shamdanyp, shamyrqanyp otyrmyz. Osy tektes dýniyelerding ylghida ersi bolyp shygha beretini - últtyq erekshelikti, tól mәdeniyetti eskermeytindigimizde. Ásirese, últtyq sanany júrtshylyqqa siniretin BAQ-nyng ózinde osynday jayttyng jappay etek alyp bara jatqany alandatady.

Qit etse orystardy mysalgha ala beremiz ghoy. Óitkeni, olardan basqa bógde últty «kórmedik», negizgi baghdar da sol halyq bolyp keldi, әli de solay. Mysalgha taghy da sol orys halqyn alar bolsaq, Pushkiyn, Bulgakov nemese Lomonosovyn dәl osynday ýlgi etip jarnama týsirse dau-shardyng kókesi sonda bolar edi. Shekspirdi, Geteni, Balizakty jarnamagha qosqanyn kórgen, estigen kisi bar ma eken?! Bar bolsa habarlassynshy, jazsynshy, qanday da bir qoghamdyq pikir tudy ma eken, bileyik te! Osy tәrizdi aqparat qúraldarynda berilip jýrgen jarnamalardyng búl biri ghana. Olardyng sarabdal synnan ótui, ótkenin qúzyrly mekemening bekitui tәrizdi mehanizmder Mәdeniyet ministirliginde, Aqparat Komiytetinde joq bolghany ma, bar bolsa qayda qarap otyr?! Ol jóninde zang ne deydi, zanger ne deydi! Eng bastysy, oqyrman siz ne deysiz?

Abai.kz

0 pikir