Deputat Halmúradov әriptesterine oryndy syn aitty

Memlekettik til mәselesi sóz bolghanda júrtshylyq Parlamentke qatysty da ókpe-renishterin bildirip jýr. «Memlekettik sipattaghy oryn. Elding taghdyry qoldaryna tapsyrylghan - tandaulylarymyz, qalaulylarymyz. Parlament deputattary nege otyrys-jiyndaryn memlekettik tilde ótkizbeydi?» dep synaydy.

Deputat Halmúradov әriptesterine oryndy syn aitty

Memlekettik til mәselesi sóz bolghanda júrtshylyq Parlamentke qatysty da ókpe-renishterin bildirip jýr. «Memlekettik sipattaghy oryn. Elding taghdyry qoldaryna tapsyrylghan - tandaulylarymyz, qalaulylarymyz. Parlament deputattary nege otyrys-jiyndaryn memlekettik tilde ótkizbeydi?» dep synaydy.

Búl oryndy renish bolatyn. Rasynda da el mýddesine, onda da zang jýzinde shegelep bekitilgen memlekettik tilding hal-ahualyna eng aldymen memlekettik biylikting әleuetti bir tarmaghy sanalatyn Parlamentting jany ashymaghanda, kimning jany kýizelui tiyis?
Elding ishindegi qo­ghamdyq pikirden Qazaqstan Respublikasy Parlamen­ti Mәjilisining deputaty Rozaqúl Halmúradov jaqsy habardar eken. Ol qa­zaqtyng ózinen de namysshyl bolyp shyqty. Mәjilisting tayaudaghy jalpy otyrysynda qazaq tiline qatysty sóz sóilep, dabyl qaqty.
Rozaqúl Satybaldyúly aldymen Elbasymyzdyng ótken jyldyng sonyna taman Qazaqstan halqyna arnaghan Joldauynan myna sózderdi tilge tiyek etti: «Qazaq tili turaly aitqanda isti aldymen ózimizden bastauymyz kerektigi úmyt qalady. Últtyq mýddege qyzmet etu ýshin әrkim ózgeni emes, aldymen ózin qamshylauy tiyis... Tilge degen kózqaras shyndap kelgende, elge degen kózqaras ekeni dausyz. Sondyqtan oghan beyjay qaramayyq». Múnan song deputat «Al biz halyq qalaulyla­ry, búghan qalay qarap jatyrmyz? Qazaq tili jappay qoldanys tiline ainalu ýshin qanday ýles qosyp jatyrmyz?» dey kele, 2007 jyldan bastap tek qana últy qazaq de­pu­tattardyng Parlament Mәjilisining oty­rystarynda deputattyq saualdaryn qay tilde joldaghandaryn jariya etti. Mәselen, tórtinshi saylanghan Mәjiliste qazaq deputattar tarapynan deputattyq saualdardyng 60 payyzy qazaq tilinde, 40 payyzy orys tilinde bildirilse, al qazirgi besinshi saylanghan Mәjilisting bir jyly ishinde 186 deputattyq saualdyng 78-i nemese 42 payyzy qazaq tilinde, al 108-i nemese 58 payyzy orys tilinde joldanghan. Sonda ilgerileu emes, keri ketu bar.
«Keybir әriptesterim biz qay tilde sóilegenimizde ne sharuang bar dep te aitatyn shyghar. Ol ras, mening sharuam emes. Degenmen, múny bireudi synau ýshin emes, ózimning azamattyq boryshym dep sanaghandyqtan, jýregimning auyrghanynan aityp otyrmyn» degen R.Halmúradov sózining ayaghyn bylaysha ayaqtady: «...Saylaushylarymyz elimizde qazaq tili jappay qoldanys tiline ainalyp, memlekettik til mәrtebesine layyq tórden oryn aluynda ózderi saylaghan deputattardyng aldynghy qatarda bolularyn qalaydy. Osy senimge layyq bolyp, ózge tilding bәrin bileyik, ózimizding memlekettik tilimizdi qúrmetteyik. Elbasymyz aitqanday, Qazaqstannyng bolashaghy - qazaq tilinde ekendigin úmytpayyq, aghayyn».
Osy sózder qazaqtyng auzy­nan shyghu kerek edi. Alayda týisigi, týigeni mol otandasymyz boz­torghayday shyryldap, ishtegi sherin aq­tardy. Búl jeke bastyng uayymy emes. Qazaqtyng mún-sheri. Rahmet, sizge Rozaqúl Halmúradov! Aza­mattyq paryzynyz, mol týsiniginiz ýshin. Eldin, jerding qasiyetin әrbir qazaq, әrbir qazaqstandyq ózinizdey sezinse, qanekey.
Sóitip, deputat R.Halmúradov әrip­testerine oy tastady. Oy tas­tady degenimiz jay, Parlamentte oryn alyp otyrghan ýlken olqylyqty betke bas­ty. Azamattyq paryzyna adaldyghyn tanytty.
Deputattyng búl sózi әriptesterining shymbayyna batty ma eken?!

Núrperzent Dombay

"Ana tili" gazeti