Sәrsenbi, 1 Mamyr 2024
Aqmyltyq 2903 10 pikir 22 Tamyz, 2022 saghat 11:51

Jalqy jәne jalpy jauapkershilik

Ótken aptada Ukraina preziydenti Zelenskiyding myna bir bastamasy dýniyeni dýr silkindirdi de, búghan deyin soghysqa qatysty biregey de ortaq kózqaras ústanyp kele jatqan proukraindyq qauymdastyqty qaq jardy: ol Euroodaqty reseylikterge viza bermeuge shaqyrdy.

Onyng payymdauynsha, Ukrainagha qarsy ashqan soghys ýshin sayasy jauapkershilikti tek resey basshylyghy ghana emes, býkil halyq bólisui tiyis, sol kezde shetelge shygha almay qalghan júrtshylyq Kremlige soghysty toqtatu turaly talaptaryn qoya bastaydy.

Ras, basynda búl bastama biraz qarsylyq tudyrghany ras. Bireuler adam qúqynyng halyqaralyq standarttaryn menzese, ekinshileri «Putin bastaghan bәlege qarapayym halyqtyng nendey qatysy bar?», «Kremliding basqynshylyq sayasatyna qarsylyq tanytqandar da óz elinen bezip jatyr emes, olar ne istemek?» degen saualdar qoya bastady. Osy ispettes syndy estigen Zelenskiy «olay bolsa, soghysqa qarsy bop, shet el asqan reseylikterge «bosqyn» degen tiyisti mәrtebe berilsin» degen uәj aitty.

Óz basym, Zelenskiyding osy bastamasyn qoldaymyn!

Onyng mynaday sebepteri bar.

Birinshiden, shynymen de soghysty dereu toqtatpasa, bolmaydy. Qanshama adam qyrylyp jatyr, osylay jalghasa berse, Ukraina ekonomikasynyng ayaqqa túryp ketuining ózi neghaybyl: Batys oghan ýnemi kómektese bermeydi ghoy, onyng ózining problemalary shash etekten. Búghan deyin jariyalanghan sanksiyalar úzaq merzimde ghana óz nәtiyjesin beretin siyaqty. Múnay men gazgha telinip qalghan resey ekonomikasy súmdyq sanksiyalar jariyalansa da, Batysqa osy eki baylyghyn әli de satyp, kýnine shamamen bir milliard dollarday payda tauyp, búrynghyday baylyqqa kenelude.

Ekinshiden, múnday qadam Euroodaqtyng óz shekarasynyng manyndaghy soghysqa kózqarasyn birshama ózgerter edi. Alghashqy kezdegi әumeser Kremlige «әi!» deytindey әupirim býginde sezilmeydi. Qylyshyn sýirep qys keledi, sol sebepti reseylik quat tasyghyshtargha zәru elder óz ústanymynan týpkilikti ainymasa da, soghysqúmar rejimge júmsara bastaghan syqyldy. Múnyng ózi Kremliding qoltyghyna su býrkip, ony odan sayyn eshirtip jiberetini týsinikti. Osynday kezde Zelenskiy úsynyp otyrghanday tosyn da tiyimdi bastamalar auaday qajet.

Ýshinshi sebepti basty sebep dep atar edim: XXI ghasyrdaghy soghystar tizimine engen osy qyrghyndy toqtatar birneshe kýsh bar.

Biri – soghysty bastaghan jaq, yaghni, Mәskeu. Biraq, 24 aqpandaghy sheshimining qate bolghanyn sezde de, әbden qasarysyp alghan Putin alghan betinen qaytpaytynday.

Ekinshisi – Kiyev, ol ýshin ol kapitulyasiya jariyalap, jenilgenin moyyndau kerek. Biraq ondaygha masqara qadamgha búl kýnderi birtútas últ retinde birigip, ruhtanghan, orasan zor kýshke ie bolghan ukrain halqy barmaydy! Ol halyq ólispey, berispeydi, óitkeni olar Resey sekildi basqa elding jerin basyp alghan joq, óz jerin, óz Otanyn qorghap jatyr!

Ýshinshisi – Birikken últtar úiymy sekildi resmy qúrylym. Ókinishke oray, býginde búl úiym mýldem qauqarsyz, qolynda halyqaralyq qaqtyghystardy retteytindey mehanizmi joq.

Tórtinshisi - «újymdyq Batys». Biraq óz basym odan soghysty toqatayyn degen batyl da birjaqty niyetti kórip otyrghan joqpyn.

Besinshisi – resey biyligining óz ishindegi liyberal, beybitshil kýshter men soghystyng zardabyn әbden shegip, sheteldegi baylyqtary men qyzyqtarynan airylyp, mýsәpir bop qalghan oligarhtar. Olar saray tónkerisin úiymdastyryp jiberәden de tayynbaydy. Ol da mýmkin.

Altynshysy – Kaliningrad pen Sahaliyn, Chukotka men Daghystan arasyndaghy aumaqty alyp jatqan derevnyalarda túryp jatqan qarapayym halyq. IYә, onyng deni «úlyreseylik shovinizm» keseline shaldyqqan, reseylik resmy propaganda uymen әbden zombilanghan. Biraq, mәskeulik bir dosym aitqanday: «Putindi reseylik oppozisiya emes, ertengi kýni shetelden jetkizilui toqtaghan pampers pen tampaks izdep alandargha shyqqan әielderding ózi-aq tónkerip tastaydy!». Sol ýshin ertengi kýni kez kelgen reseylik azamat shetelge shygha almaytynday jaghday jasalsa, sonyng týpki sebebi Putin bastaghan soghys ekenin úghyna bastar edi.

Sóitip, resey halqy Putinning jalqy jauapkershiligimen qatar, ózining últ retindeg jalpy jauapkershiligin sezinip, soghysqa qarsy myqty qozghalys payda bolyp, myna qaniytógis qyrghyn toqtar edi!

Basqasha amalyn men әzirshe kórip otyrghan joqpyn!

Ámirjan Qosan

Abai.kz

10 pikir

Ýzdik materialdar