Júma, 26 Sәuir 2024
Janalyqtar 3154 0 pikir 8 Jeltoqsan, 2012 saghat 18:55

Omartashylardyng isi ongha baspaq

Shyghys Qazaqstanda osymen ýshinshi ret úiymdastyrylyp otyrghan sharagha Fransiyadaghy «Apimondiya» ara ósirushiler qauymdastyghy halyqaralyq federasiyasynyng preziydenti Jili Ratiya bastaghan   әlemning 16 elining 60-tan astam omartashylary  men ara sharuashylyghy salasynyng ghalymdary, mamandary jinaldy.
Festivalidin  alghashqy kýni Izraili, Ukraina, Qytay, Italiya, Koreya, Gresiya, Polisha, Resey, Rumyniya,  ózge de alys-jaqyn shetelderden kelgen qonaqtar men oblystyng ara ósirushileri, auyl sharuashylyghynyng mamandary «Shyghys Qazaqstan auyl sharuashylyq ghylymiy-zertteu instituty» JShS-de úiymdastyrylghan omartashylyqtyng sheberlik klasyna qatysyp, Altaydyng baly, onyng týri, emdik qasiyeti, óndirilu joldarymen  jaqynyraq tanysty. Odan song Úlan audanynyng Donskoe auylyndaghy «Nazarenko» sharua qojalyghyndaghy omarta sharuashylyghy iyesining júmysymen tanysyp, tәjiriybe almasty.
Halyqaralyq festivali kelesi kýni Óskemendegi «Altay» tehnologiyalyq parkinde ótken «Ara sharuashylyghyna innovasiyalyq tehnologiyany engizu, aralardyng genofondyn saqtau» degen taqyryptaghy dóngelek ýstel otyrysymen, osy ghimarattyng zalynda úiymdastyrylghan «Shyghys Qazaqstandaghy omarta sharuashylyghy: tarihy, qazirgi jaghdayy, bolashaghy» atty kórmemen jalghasty.
Alqaly jiyndy ashqan oblys Ákimi Berdibek SAPARBAEV:

Shyghys Qazaqstanda osymen ýshinshi ret úiymdastyrylyp otyrghan sharagha Fransiyadaghy «Apimondiya» ara ósirushiler qauymdastyghy halyqaralyq federasiyasynyng preziydenti Jili Ratiya bastaghan   әlemning 16 elining 60-tan astam omartashylary  men ara sharuashylyghy salasynyng ghalymdary, mamandary jinaldy.
Festivalidin  alghashqy kýni Izraili, Ukraina, Qytay, Italiya, Koreya, Gresiya, Polisha, Resey, Rumyniya,  ózge de alys-jaqyn shetelderden kelgen qonaqtar men oblystyng ara ósirushileri, auyl sharuashylyghynyng mamandary «Shyghys Qazaqstan auyl sharuashylyq ghylymiy-zertteu instituty» JShS-de úiymdastyrylghan omartashylyqtyng sheberlik klasyna qatysyp, Altaydyng baly, onyng týri, emdik qasiyeti, óndirilu joldarymen  jaqynyraq tanysty. Odan song Úlan audanynyng Donskoe auylyndaghy «Nazarenko» sharua qojalyghyndaghy omarta sharuashylyghy iyesining júmysymen tanysyp, tәjiriybe almasty.
Halyqaralyq festivali kelesi kýni Óskemendegi «Altay» tehnologiyalyq parkinde ótken «Ara sharuashylyghyna innovasiyalyq tehnologiyany engizu, aralardyng genofondyn saqtau» degen taqyryptaghy dóngelek ýstel otyrysymen, osy ghimarattyng zalynda úiymdastyrylghan «Shyghys Qazaqstandaghy omarta sharuashylyghy: tarihy, qazirgi jaghdayy, bolashaghy» atty kórmemen jalghasty.
Alqaly jiyndy ashqan oblys Ákimi Berdibek SAPARBAEV:
-  Shyghys Qazaqstan ejelden beri Ortalyq Aziya men Sibirdegi omarta sharuashylyghynyng otany bolyp keledi.  Al baldyng qadiri men qasiyeti bәrimizge  de belgili. Sondyqtan biz aldymyzgha oblysta bal óndirudi búrynghy dengeyine deyin jetkizudi maqsat etip qoyyp otyrmyz. Ol ýshin ónirde mýmkindik mol. «Shyghys Qazaqstanda omartashylyqty órkendetu» atty arnayy baghdarlama qabyldanghan. Ýsh jyldan beri jyl sayyn ara ósirushilerge oblystyq budjetten subsidiya bólip, qarjylay qoldau kórsetip otyrmyz. Osydan eki jyl búryn aimaqta 40 myng ara úyasy bolsa, qazir ol 55 mynnan asty. Búryn 700 tonna bal jinalyp jýrse, qazir jyl sayyn tórt myng tonna bal alynyp keledi. Sonday-aq, bal jәrmenkeleri ótkizilip, omartashylargha aqparattyq, jarnamalyq qoldau da kórsetilip jatyr. Baldy asa kóp paydalanyp, jappay tútynyp kele jatqan Japoniya elining tәjiriybesin bilemiz. Bizding oblysta mektep oqushylaryna  kýn sayyn 10-20 gramm bal beru turaly tapsyrma berilip, ol jýzege asyrylyp jatyr. Jergilikti jerdegi sharua qojalyqtary, sharuashylyq basshylarymen kelise otyryp, mektep oqushylaryna  balmen qosa bir staqan sýt beru sharalary da qolgha alyndy. Oblystaghy  kәsiptik bilim beretin orta oqu oryndarynda omartashy mamandyqtary ashyldy. Shyghys Qazaqstan ghylymiy-zertteu instituty ishinen omarta sharuashylyghy bólimin ashtyq. 2010 jyly osynda ótken I halyqaralyq festivaligha 4 el qatyssa,  ótken jyly - 8, biyl 16 eldi qamtyp otyr. Býgingi III halyqaralyq bal festivalin tekten-tekke ótkizip otyrghan joqpyz, oblystyn, elimizding ara ósirushileri omarta sharuashylyghy salasyndaghy әlemdik bay tәjiriybege, zertteulerge sýiene otyryp, aimaqta, Qazaqstanda mýmkindik bola túra, kenje qalghan qajetti sharuashylyqtyng algha basyp, damuyna septigin tiygizip, jaghday jasaydy degen oidamyn. Omarta sharuashylyghy salasyna jana tehnologiyalardy engizip, onyng órkendeuine serpin beretinine senim artamyn, - dep festivaligha qatysushylardyng júmystaryna sәttilik pen jetistik tiledi.  
Fransiyadaghy «Apimondiya» ara ósirushiler qauymdastyghy halyqaralyq federasiyasynyng preziydenti Jili Ratiya qúrylghanyna 120 jyl bolghan federasiya býkil әlemdegi omarta sharuashylyghynyng problemalaryn zerttep, jetistikterin baghalau baghytynda әr elding ara ósirushiler qauymdastyqtarymen tyghyz baylanysta júmys istep kele jatqandyghyn jetkizip, omarta sharuashylyghynda oryn alyp otyrghan aralardyng gendik modifikasiyalanghan ósimdikterden nәr jinauy, olardyng kezdeysoq aurulargha úshyrap jatuynyng jiyilep ketui, ara baly sapasynyng tómendep bara jatuy, ara túqymdarynyng azangy sebepteri jayynda  qadau-qadau mәselelerdi kóterip, olardy sheshu jolynda birlese qimyldaudyng manyzdylyghyna toqtaldy. Federasiyada jeti ghylymiy-saraptamalyq komissiya  әlemdik, ónirlik dengeydegi problemalardy qauzap, kóteretin 10 arnayy júmys toby bar kórinedi.  Halyqaralyq federasiyanyng kongresi keler jyly Ukrainada ótpek. Qazaqstan omartashylarynyng da búl jiynda ortagha salugha әzirlep otyrghan úsynys, jobalary   bar.
Byltyrghy jyldyng qyrkýiek aiynan bastap Qazaqstan  osy «Apimondiya» ara ósirushiler qauymdastyghy halyqaralyq federasiyasynyng qúramyna engen bolatyn. Búl bizding el ýshin taghy bir auyl sharuashylyghy salasyn qarqyndy damytugha jol ashyp, omartashylyqty órkendetuge yqpal etetin iygi qadam  boldy. Federasiyagha enuimiz problemalardy sheshuge ghana emes, baldy shetelge eksporttaugha da ýlken jol ashpaq. Álemdik naryqtaghy búl ónimdi shygharugha qoyylyp otyrghan talaptardy bilip, baghdarlaugha septigi bolmaq.
-  Qazaqstanda omarta sharuashylyghyn damytuda, bal ónimderin molaytuda Shyghys Qazaqstannyn  ýlesi ghana emes, atqaryp otyrghan sharuasy da kóp. Shyghys Qazaqstannan keyin Soltýstik Qazaqstan oblysy, Almaty, endi Astana qalalary da mektep oqushylaryna bal berudi qolgha alyp jatyr. Oblystaghy tirek auyldarynda omarta sharuashylyqtaryn qúru da qúptarlyq shara. Búl salany órkendetu júmyssyzdyqty joy, auyl túrghyndarynyng qalagha qonys audaruyn qysqartu, kedeyshilikpen kýres, túrghyndar densaulyghyn saqtau siyaqty birneshe mәseleni sheshu degen sóz, - dedi jiynda elimizdegi omarta sharuashylyghy salasynyng damuyna taldau jasap, bolashaghyn baghamdaghan Qazaqstandaghy «Bal Ara» omartashylardyng últtyq qauymdastyghy preziydentining orynbasary Ghabit Núradil.
Ukraina elining omarta sharuashylyghy ghylymiy-zertteu institutynyng bólim bastyghy V.Gaydar, Týrkiyadaghy omarta sharuashylyghy institutynyng diyrektory F.Konak,Resey omartashylar odaghynyng preziydenti A. Manafov, taghy da basqalar ara túqymyn kóbeytu, omarta sharuashylyghy salasyna innovasiyalyq tehnologiyalardy engizu, ara aurularymen kýres, ózge de taqyryptarda bayandama jasap, óz tәjiriybelerimen bólisti.
Jiyn sonynda festivaligha qatysushylar memleket basshylaryna, býkilәlemdik qauymdastyqtaghy omartashylargha arnap bal arasynyng túqymdaryn saqtaugha, aranyng azyghyn qamtamasyz etetin ósimdik,  ,gýlderdi ege otyryp, olardyng sapaly ónim beruin qamtamasyz etuge, omartashy mamandaryn dayarlap, sharuashylyqty damytugha, kedeyshilikpen kýresting basty buyny retinde omarta sharuashylyghyn qoldaugha shaqyrghan ýndeu qabyldady.
Odan son  Qazaqstandaghy « Bal Ara» omartashylardyng últtyq qauymdastyghy, «Apimondiya»  ara ósirushiler qauymdastyghy halyqaralyq federasiyasy jәne oblys әkimdigi ózara seriktestik jónindegi memorandumdargha qol qoydy.
III halyqarylyq bal festivali býgin Óskemendegi Respublika alanynda bal jәrmenkesimen jalghaspaq.

Óz tilshimiz

"Abay-aqparat"

0 pikir