Senbi, 27 Sәuir 2024
Janalyqtar 5593 0 pikir 29 Qarasha, 2012 saghat 07:51

Qajymúqan Ghabdolla. Bagha jetpes baylyghym!

Býkil ghúmyrymdaghy eng jaghymdy, eng jyly, eng janyma jaqyn jazbalarym - anashym turaly joldarym...

...Anashym turaly aitarym kóp, syrlarym sheksiz, múndarym mol...

...Es bilip qalghan kezimde: «Aq jaulyghy ananyng - aq kórpesi balanyn» degen әdemi sózdi oqyp, týn balasy aunaqshyp, apamdy әri ayap, әri balang oilarymmen ayalap  kóz ilmegenim esimde...

Mening apam jastayynan jesir qaldy: bir әpkem, eki agham tórteumizdi sovhozdyng jýk kóligin jýrgizip, baghyp-qaqty. Otyn shapty, shóp tasydy, kómir jetkizdi. «Jetimge jeti biday da tamaq» bolyp, beynetten kózin ashpady...

Qaydan onay bolsyn?!.

Jar qúshaghynan erte airylyp, balalarynyng bolashaghy ýshin týn úiqysyn tórt bólip, tynym kórmey ter tókken ananyng jýreginen meyirimdi, peyilinen taza ne bar, myna jalghan dýniyede?!.

*****     *****     *****

...Gýlim әpkem shalghaygha, jer jәnnaty Jetisuding jigitine Qúnypiya jezdeme túrmysqa shyqty. Apamnyng uayymy qalyndady. Aylyq jerdegi balapanynyng túrmys-halin oilap, jiyirek kýrsinetin boldy. «Qyz - órisin» degen qazaq, amal neshik, әpkemizding baqytyn tilep, bayanyn kóksedik...

Býkil ghúmyrymdaghy eng jaghymdy, eng jyly, eng janyma jaqyn jazbalarym - anashym turaly joldarym...

...Anashym turaly aitarym kóp, syrlarym sheksiz, múndarym mol...

...Es bilip qalghan kezimde: «Aq jaulyghy ananyng - aq kórpesi balanyn» degen әdemi sózdi oqyp, týn balasy aunaqshyp, apamdy әri ayap, әri balang oilarymmen ayalap  kóz ilmegenim esimde...

Mening apam jastayynan jesir qaldy: bir әpkem, eki agham tórteumizdi sovhozdyng jýk kóligin jýrgizip, baghyp-qaqty. Otyn shapty, shóp tasydy, kómir jetkizdi. «Jetimge jeti biday da tamaq» bolyp, beynetten kózin ashpady...

Qaydan onay bolsyn?!.

Jar qúshaghynan erte airylyp, balalarynyng bolashaghy ýshin týn úiqysyn tórt bólip, tynym kórmey ter tókken ananyng jýreginen meyirimdi, peyilinen taza ne bar, myna jalghan dýniyede?!.

*****     *****     *****

...Gýlim әpkem shalghaygha, jer jәnnaty Jetisuding jigitine Qúnypiya jezdeme túrmysqa shyqty. Apamnyng uayymy qalyndady. Aylyq jerdegi balapanynyng túrmys-halin oilap, jiyirek kýrsinetin boldy. «Qyz - órisin» degen qazaq, amal neshik, әpkemizding baqytyn tilep, bayanyn kóksedik...

Ýlken agham Estóre jýrekti jigit bolyp ósti. «Jarly bilegine senedi, jigit jýregine senedi» dep ýlkenning qúrmettisi, kishining qamqoryna ainaldy. Kishi agham Asqar ekeumizdi erjýrektilikke tәrbiyeledi. Inilerining batyl azamattar sapynda jetiluine bar aqyl-kenesin, kýsh-jigerin ayamady.

Kishi agham Asqardyng da minez-qúlqy jataghangha jatpady. Ózindik oi-pikir, birbetkey bitimmen ósti. Búrynghylar: «Ýsh balany ósirgenshe, Ýsh shahar apat bolady» degendi beker aitpasa kerek...

Basqanyng ala jibin attap, qiyanat kórsetpesek te, anashymyzdyng jýregin auyrtyp, jýikesin «shayqauda» eshkimnen qalys qalghan joqpyz...

Biraq, anadan keshirimdi pende jer betinde bolghan emes...

Bәlkim, sodan ba eken, qasiyetti Múhammed payghambarymyzdyng (s.ә.s.) ózi: «Aldymen, anana, taghy da anana, sodan keyin әkene jaqsylyq jasa!» -degen ónegeli ósiyet qaldyrghan...

*****     *****     *****

Adam balasy jalghan dýniyede mynghyrghan maldan, qyruar qarjydan, belsheden batqan baylyqtan qúr qalsa - eshtenesin joghaltpaydy, al, ana jýregining jyluyn sezinbese - búl ómirge bosqa kelgeni... Nege deseniz, pәniyde ana jýreginen ystyq eshtene joq...

«Meyrimi mol ananyn, Jýregi jyly, qoly ken» degende, atalarymyz jalghannyng jalghyz aqiqatyn tanyp,  dóp basqan...

Shynayy janashyrlyq, aq jol, adal niyet - ananyng jýregine ghana dәnin sebedi. Bir danyshpan: «Dýniyede ne jaqsylyq bolsa, sonyng bәri ananyng aq sýti men kýnning núrynan jaralghan» degen eken...

Ana jýregining qyzuy temirdi de eritip, qúryshty da balqytyp jiberedi...

Ataqty Aqsaq Temir ólgen balasynyng kegin qaytarmaq bop, adamdardyng sýieginen alyp múnaralar túrghyzdy. Qaharyna mingen qatygez Temirding kózine adam týgili, januar ekesh - jan-januarlar da týsuden taysaqtaydy. Sonda Aqsaq Temirge bir әiel kelip: «Ey, ozbyr neme, sen han bolsan, seni sol altyn taqqa otyrghyzghan qazir kýn sayyn ózing qanyn suday aghyzghan halqyn! Seni «jetimge qorghan, jesirge pana bolar» dep saylaghan halqyn, endi adamdyq qasiyetten ketkenindi kórip otyr.

Kókiregindi qaghyp, «hanmyn» degen seni men tómen etek mening aiyrmashylyghymyzdy bilesing be? Men adamdargha ómir syilaymyn, al, sen ólim әkelesin... sóite túra, ózinning de ANADAN tuylghanyndy úmyttyn. Qane, qaytar mening balamdy, onyng taghdyryn sen sheshpeysin!» - dep, júrttyng aldynda aiqay salady...

Sosyn, Aqsaq Temir tereng oigha qalady. Ananyng uәjining aqiqattyghyna ilanyp, rayynan qaytypty...

Atamyz qazaq: «Anadan artyq dos bar ma? Ashudan jaman qas bar ma?» - degen qanatty ósiyetin osynday ghibadattyq mysaldardy basynan keshkendikten keleshegine múra etse kerek...

*****     *****     *****

Bir qyzyghy, qanshama erjetip, ózimiz balaly-shaghaly bolsaq ta, biz әrqashan anamyz ýshin bala bolyp qala beremiz...

Alysqa ketsek - saghynamyz, qasyna kelsek - erkeleymiz, tipti, ózimizding balalarymyzdyng kózinshe anamyzdyng sózin sәby kezimizdegidey jýre-bara tyndap, balalyq-shalalyghymyzdan aiyryla almaymyz...

Qúdaydyng qúdireti! Ana men balany bir-birine osynshama ystyq, osynshama jaqyn etken Jaratqannyng qúpiyasyna shara bar ma?!.

Býgingi kýni soytalday basymyz óz balapandarymyzgha tәlim berip: «Jaqsy jigit - aspandaghy júldyz, Jaqsy qyz - jaghadaghy qúndyz» deymiz de, sol sәtte anamyz kelip qalsa: «Balanyng ózi bolghanday, Kelinning ózi kelgendey» kýige lezde týse qalamyz...

Bәlkim sondyqtan shyghar, atamyz qazaqtyn: «Anandy Mekkege 3 ret arqalap aparsang da, aq sýtin aqtay almaysyn» deytini...

*****     *****     *****

Jigitting tughan jeri, ósken eli, asyl auyly, atalas bauyry, jan dosy, ana tili, sýigen jary, sýiikti kәsibi... bәri-bәri janyna jaqyn qymbattary men qadirlileri...

Biraq, ayauly ANAnyng jóni bólek, oryny orasan. Álgi qymbattarymyzdyng qúny ANAmyz bolmasa, qanshalyqty kemip keter edi...

...Aq mamanyng ishki jan-dýniyesin, qayghy-uayymyn ózimshe tereng týsinetin tәrizdimin. Kóniline tiyer, jýregine salmaq salar jalghyz auyz sóz aitpaugha tyrysatynym da shyndyq.

Qaysybir kónilsiz sәtterimde: «Osy men anashymnyng aq sýtin aqtay aldym ba? Aq mamanyng janyna jaqyn, jýregine jyly sharualar atqardym ba?!:» - dep óz-ózime súraq qoyamyn...

Apamnyng oiynan shyghyp, armanyn asqaqtatu ýshin barymdy salyp, kýsh-jigerimdi ayamaugha tyrysyp baqqan sekildimin.

Ana tilimdi, tughan últymdy, qazaqtyng mýddelerin qorghap-qoldap, ghaziz basymdy talay qauipke de tigip kelemin...

Atadan jaqsy úl tusa,

Elining qamyn jeydi.

Atadan jaman úl tusa,

Elining malyn jeydi.

Osy bir ghibrat ómir boyy mening ómirimning ózegine ainaldy...

*****     *****     *****

Áne-mine degenshe, jyldardy-jyldar quyp, mening ómirdegi eng qymbat, eng janashyr, eng ayauly adamym - aq mamamnyng jasy 70-ke de jetipti...

Ájimderining әr syzyghy maghan degen, úl-qyzdary men nemerelerine degen sheksiz mahabbattyng belgisindey anashyma men de «Álemning jaryghyn» mәngilik syilaghym keledi...

Aq mama! Eng kenje nemereniz INJUding toyyndaghy mәrtebeli tórden kóruge jazsyn, Sizdi!!!

Siz mening bagha jetpes baqytymsyz!!!

*****     *****     *****

...Apam turaly syrym mol, múnym sheksiz, aitarym tausylmaydy.

Redaksiyadan:

Qajymúqan GhABDOLLA deytin últyn sheksiz sýietin azamatty dýniyege әkelip baghyp-qaqqan, emendey er etip ósirip, tәrbie bergen asyl anany mereyjasymen qúttyqtaymyz. Úl-qyzynyzdyng kórsetken qyzyghyna kenelip, kemel ghúmyrynyz úrpaghynyzdyng baq-dәuletimen jalghasyn taba beruge Jaratqan haq jar bolsyn!

«Masa.kz»

0 pikir