Júma, 26 Sәuir 2024
Janaózen 2022 7605 5 pikir 4 Qantar, 2022 saghat 04:01

Janaózen: Halyq narazy bolmaghanda qaytpek?

Keshe Janaózende bastalghan halyq narazylyghy kýni býginge deyin jalghasyp jatyr. Jergilikti halyq súiytylghan gaz baghasynyng qymbattauyna narazy bolyp, bas kótergen edi. Keyin preziydent Toqaev Ýkimetke tapsyrma berip, Ýkimettik komissiya qúrylghan.

Viyse-premier Eraly Toghjanov bastaghan top Manghystaugha úshyp bardy. Oblys әkimi Núrlan Noghaev jergilikti halyq aldyna shyghyp, jinalghan júrtty sabyrgha shaqyrugha tyrysqan. Keyin Janaózen júrtyna qoldau retinde elimizding ózge de aimaqtarynda halyq ortalyq alandargha jinala bastady. Áleumettik jelilerge taraghan keybir mәlimetterge sýiensek, qazir Aqtauda 10 myngha juyq adam alangha shyqqan. Olar jergilikti әkimdik ghimaratynyng aldyna shatyrlar tigip, biylikke óz talaptaryn qoiyda. Áuelde gaz baghasyn arzandatudy súraghan narazylyq endi sayasilana bastaghan. Alangha jinalghandar Ýkimet otstavkasyn talap etude. Sonymen qatar, Aqtaugha kýshtik qúrylymdar jasaqtary jetkizilgeni turaly aqparat ta jariya bolghan.

Qymbatty janaózendikter, Manghystau múnayshylary!

Sizderding talaptarynyzdy óte oryndy dep esepteymin. Gazdyng ýstinde otyryp gaz qymbattasa, múnaygha shomylyp otyryp janarmay qymbattasa, qamba toly astyqtyng ýstinde otyryp nan qymbattasa, halyq narazy bolmaghanda qaytpek?

Barys jylynyng basynda barysqa tәn minez kórsetkenderinizdi qoldaymyn. Tek, aralarynyzgha arandatushylar aralasyp ketpesin, sodan saq bolghaysyzdar.

Bizding ýkimet ózin «estiytin ýkimet» dep jariyalady ghoy. Estip, kórip otyrghan shyghar bәrin. «Halyq jazushylary men halyq artisteri» halyqtyng jaghynda bolatyn shyghar dep senemin.

Ádildikti talap etu jolyndaghy narazylyqqa biylik búl joly kýsh kórsete qoymas. Tek, arandatushylyqtardan saq bolghaysyzdar!

Dulat Isabekov

Halyqtyng oryndy talaby oryndaluy tiyis!

Janaózende taghy da el ereuilge shyqty. Sebep - súiytylghan gazdyng qymbattauy. Múnay men gazdyng ýstinde otyryp gazdy qymbattatu degen qanday úghymgha siyady? Álde búl taghy da, qarapayym halyqtyng shydamyn synau ma?!.

Búnday kelensizdikke QR Preziydenti Q.Toqaev birden nazar audaryp, Ýkimetke tapsyrma berdi.

«Ýkimetke Janaózendegi jaghdaydy ekonomikalyq túrghydan eskerip, qúqyqtyq jaghynan tez arada qarastyrudy tapsyrdym. Sheruge shyqqandar qoghamdyq tәrtipti búzbauy tiyis.

Azamattardyng jergilikti jәne ortalyq biylik organdaryna talabyn ashyq aitugha qúqy bar. Biraq búl zangha, naqtyraq aitqanda, beybit sheruler turaly zangha sәikes atqaryluy tiyis», -dep mәlimdedi.

«Aq jol» partiyasy fraksiyasy ótken jyly gazdyn, kómirding jәne diyzeli otyndarynyng qymbattauyna qarsy deputattyq saual jasaghan bolatyn. Býgingi ereuil kórsetkendey, Ýkimet odan der kezinde dúrys qorytyndy shygharmaghan.

QR Premier Ministrining orynbasary R.Sklyargha deputat S. Erubaev joldaghan «Aq jol» fraksiyasynyng deputattyq saualynda:

-Partiyamyzgha elimizding týkpir týkpirinen kelip týsken avtogaz otynyng tapshylyghy jәne onyng baghasynyng kýrt ósui jónindegi shaghymdary osy deputattyq saualgha negiz boldy. Búghan deyin 50-60 tenge túratyn gaz, songhy kezde 120-150 tengege deyin úlghaydy.

Tipti, qoynauy múnay men gazgha toly Atyraudyng ózinde, gazdyng baghasy bir týnde 95 tengeden 110 tengege deyin ósti. Búnyng bәri gaz qojayyndarynyng qoldan istep otyrghan isi degen sóz el auzynda jýr, - dep atap kórsetilgen edi.

Biylghy jyldyng qazan aiynda diyzeli otynyng tapshylyghyna jәne baghasynyng ósuine kuә boldyq. Osy jaghdaygha baylanysty, jýrgizushiler ónirlerde ereuilge de shyghyp jatty.

Búl mәsele boyynsha 6 qazanda, «Aq jol» fraksiyasy Energetika ministrining atyna benzin jәne diyzeli tapshylyghy problemasyn sheshu joldarynyng biri retinde shaghyn múnay óndeu kәsiporyndaryna jan-jaqty qoldau kórsetudi jәne sybaylastyqtyng bar-joghyna tekseru jýrgizudi úsynyp, deputattyq saual joldaghan bolatynbyz. Ýsh aidan asa uaqyt ótse de, búl saualgha әli kýnge deyin jauap alghan joqpyz.

Sol kezde, ministrlikte diyzeli otynynyng baghasy naryq zanymen retteledi jәne juyrda tómendeydi delingen bolatyn. Alayda, jaghdaydyng jaqsaratyn týri joq. El ekonomikasyna jәne tútynu baghalaryna tikeley әser etetin diyzeli otynyng qúnyn baqylaudan shygharyp alu, jauapsyzdyq jәne memlekettik emes kózqaras dep sanaymyz.

Qazan aiynyng sonynda aviakerosin tapshylyghyna da tap boldyq. Kórshiles elding energetika ministrligining kómegimen diyzeli otyny men kerosinning mәselesi uaqytsha sheshilgen. Biraq, dәl osy jerde «uaqytsha» degen sózdi esten shygharmauymyz kerek!

Juyrda, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev múnay ónimderimen qamtamasyz etu mәselesi boyynsha Ýkimetting júmysyn qatang syngha alyp, diyzeli otynynyng tapshylyghy jasandy ekendigin basa aitty.

2017 jyly Elbasy qoldanystaghy ýsh múnay óndeu zauytyn janghyrtumen qatar, tórtinshi zauyt salu qajettigin atap ótken bolatyn. Alayda, búl bastamagha ministrlik tarapynan jana zauyt qajet emes degen tújyrym, býgingi jaghdayda el ekonomikasyna tiyimdiligi kýmәndi bolyp otyr. Elimizdegi Atyrau, Pavlodar, Shymkent múnay óndeu zauyttaryn janghyrtugha eki trillion tenge júmsaldy. Endeshe, atalghan zauyttardyng jyl sayyn jóndeuge toqtatyluyn nemen týsindiredi.

Biraq, Ministrlikting jauaby әrqashan dayyn, eger, diyzeli otyny tapshy bolsa oghan kórshiles elderding auyr jýk kólikteri kinәli, al avtogaz jetpese oghan gazben jýretin kólikter sanynyng kóbengi turaly syltau aitylady.

Jerasty baylyghymyzdyng taghy bir negizgi týri – kómirding de tapshylyghy oryn aluda. Onyng ýstine, baghasy da tym qymbat.

Búnda da úyatsyz spekulyasiya sipaty bayqalady!

Mysaly, «Shúbarkól» kenindegi kómirding tonnasy 5800 tenge bolsa, karierden, satyp alushygha barar jolda kómirding baghasy, 16 myngha deyin jetedi.

Búnday jaghdayda tapshylyq qoldan jasalyp, baghalyq sóz baylasu faktileri rastalsa, qúqyq qorghau organdary da syrtta qalmauy kerek, - dep talap etken bolatynbyz.

Memleket basshysy aitqanday, janar jagharmaydyng qymbattauy transporttyq kompaniyalarmen qatar, kýndelikti tauarlardyng da baghasynyng ósuine әkelip soqtyrady.

Memleket óz tarapynan daghdarys kezinde adal kәsipkerlerden baghany kótermeudi әrdayym talap etudi erejege ainaldyryp alghanday. Qalyptasyp otyrghan jaghdayda, kәsipkerlerding de memleketten múnay ónimderi men kómirding baghasyn retteudi talap etu oryny bar dep esepteymiz.

Jogharyda aitylghandy qoryta kele, «Aq jol» fraksiyasynyng úsynystaryn jýzege asyru mýmkindigin qarauynyzdy súraymyz.

Elimizding jerasty baylyqtary shekteuli adamdardyng mýddelerine ghana emes, birinshi kezekte ishki ekonomikagha jetkilikti kólemde, biznes ókilderine jәne halyqqa qol jetimdi týrde qyzmet etui qajet dep sanaymyz.-dep, manyzdy mәseleni sheshudi súraghan edik.

Múnay men gaz jәne kómir óndirip jatyp, gaz ben kómirge, janar-jagharmaygha jarymau degen oligarhtary ýkimetten kýshti bizding elde ghana bolatyn jaghday shyghar…

Elding jaghdayy jaqsaruy ýshin, halyqtyng oryndy talaby oryndaluy tiyis!

Qazybek IYsa

Qazaqstanda Navalinyy joq, biraq Janaózen bar!

Biylik Janaózenning protestik potensialymen sanasuy kerek. Sanasu sózge qúlaq asudy, narazy toptyng ishindegi belsendi azamattardy Mәmin qúrghan komissiya qataryna qosudy bildiredi.

Otyz jyldaghy eng ýlken olqylyq - biylik qazaqtildi auditoriyanyng potensialyn baghalamay keldi. Qoghamnyng qazaqylanyp jatqanyn, tiyisinshe biyliktegi biyik minberge qazaqtildi menedjerler kelu kerektigin qaperge almady.

Sonda Manghystaudaghy narazy júrttyng aldyna kim sóileydi? Halyq Toghjanovty tyndaydy degenge kýmәnim kóp.

Men bilsem Mәmin Manghystaugha barghan joq. Ýlken kisi ýnsiz. Ýkibaydyng tvitteri tym-tyrys. Toqaevtyng songhy mәlimdemesinen beri birqydyru uaqyt ótti. Maghzúmov kelgenim keshe ghana deydi. Noghaevtyng bar ekenin býgin bildim.

Dәl qazir ashugha bulyqqan halyqqa «miting mәdeniyetin» saqtaudy súrap, notasiya oqudyng qajeti shamaly.

Manghystau júrtynyng mәrtebesin ósirgen bir jayt - miting mәdeniyetin biylikting núsqauynsyz-aq mengeripti.

Argumenti anyq. Pozisiyasy nyq. Lozungy aiqyn. Biraq búl uaqytsha qúbylys.

Alandaghy halyqpen kelissóz jýrgizilmese, «estiytin memleket» elding pikirin esepke almasa «Gaz 50» dep bastalghan úran basqa da «taqyryptarmen» tolyghady.

Aqylgóisinu isti nasyrgha shaptyrady. Alangha shyqqan júrtty qudalaumen qorqytu Toqaevtyng osy kýnge deyingi qasyqtap jinaghan abyroyyn esh ketiredi.

Býgin tanerteng Toghjanov bastaghan top Manghystaugha úshyp keledi. Olardyng ne bilgeni ózderine ghana ayan. Endigi mәsele Mәminde. Meninshe Preziydentting premierge ókpesi kóp...

Duman Byqay

Abai.kz

5 pikir