Beysenbi, 9 Mamyr 2024
Janalyqtar 3092 0 pikir 18 Shilde, 2012 saghat 07:56

Jolymbet Mәkishev. Orystyng pighyly

Orys biyligi Týrki qauymynyng shamyna tiyetin taghy bir bastama kótergeli jatyr. Resey kólik óndirushileri «Ermak» dep atalatyn mashina shygharudy josparlauda. Búghan namystanghan týrki halyqtarynyng býkil әlemdik assambleyasy Resey federasiyasynyng preziydenti Vladimir Putinge arnayy hat joldap, orys ýkimetin shovinizmge jol berip otyr dep aiyptady. Akdemik Ermentay Súltanmúrattyng aituynsha, Resey ýkimetindegi shovinister búghan deyinde týrki halyqtarynyng aryn ayaqqa taptaytyn oqulyqtar shygharyp, el arasyna iritki salghan. Sahalardyng «SakhaLife» basylymy Súltanmúrattyng orys biyligine arnaghan  ýndeuinde «Tarihy derekterge jýginsek, Ermak týrki halyqtaryna, әsirese Qazaq halqyna  kóp jaulyq jasaghan qandyqol qaraqshynyng biri bolyp tabylady. Qatygezdigimen býkil әlemge әigili bolghan Ivan Groznyidyng ózi Ermaktyng Don, Qazaqstan men Sibirdegi halyqtargha jasaghan jauyzdyghyn estigende jaghasyn ústaghan eken» dep bayandaghanyn habarlap otyr. Týrki halyqtary assambleyasynyng preziydenti búdan arghy sózinde: «Ermak adam keypindegi qúbyjyq bolatyn. Biz múnday qúbyjyqtyng damudyng demokratiyalyq jolyn tandap alghan әri әdildigimen tanylghan orys halqynyng maqtanyshy bola almaytynyna kәmil  senimdimiz.

Orys biyligi Týrki qauymynyng shamyna tiyetin taghy bir bastama kótergeli jatyr. Resey kólik óndirushileri «Ermak» dep atalatyn mashina shygharudy josparlauda. Búghan namystanghan týrki halyqtarynyng býkil әlemdik assambleyasy Resey federasiyasynyng preziydenti Vladimir Putinge arnayy hat joldap, orys ýkimetin shovinizmge jol berip otyr dep aiyptady. Akdemik Ermentay Súltanmúrattyng aituynsha, Resey ýkimetindegi shovinister búghan deyinde týrki halyqtarynyng aryn ayaqqa taptaytyn oqulyqtar shygharyp, el arasyna iritki salghan. Sahalardyng «SakhaLife» basylymy Súltanmúrattyng orys biyligine arnaghan  ýndeuinde «Tarihy derekterge jýginsek, Ermak týrki halyqtaryna, әsirese Qazaq halqyna  kóp jaulyq jasaghan qandyqol qaraqshynyng biri bolyp tabylady. Qatygezdigimen býkil әlemge әigili bolghan Ivan Groznyidyng ózi Ermaktyng Don, Qazaqstan men Sibirdegi halyqtargha jasaghan jauyzdyghyn estigende jaghasyn ústaghan eken» dep bayandaghanyn habarlap otyr. Týrki halyqtary assambleyasynyng preziydenti búdan arghy sózinde: «Ermak adam keypindegi qúbyjyq bolatyn. Biz múnday qúbyjyqtyng damudyng demokratiyalyq jolyn tandap alghan әri әdildigimen tanylghan orys halqynyng maqtanyshy bola almaytynyna kәmil  senimdimiz. Qazir baysaldy pikirlerimen tanylyp jýrgen keybir tarihshylar,  orys memleketi Altyn Ordanyng sayasatynyng arqasynda  qalyptasqanyn, al «monghol-tatar ezgisi» degen qauesetting ótirik ekenin, «Kulikovo shayqasynyn» tarihta múlde bolmaghanyn jazyp jýr. Shynghys hannyng múragerlerining basym bóligi de týrki halyqtarynyng ókilderi bolatyn» dep atap ótken. Alayda akademik orys memleketining qalyptasuyna bir kisidey enbek sinirgen osy «monghol-tatarlardyn» Reseydegi qazirgi oqulyqtarda qúbyjyq etip kórsetilgenine renish bildiredi. « Euraziyanyng integrasiyalyq mәselelerimen ainalysyp jýrgen Resey ýkimetining múnday jәitqa beyjay qarauy bizdi kónilimizge kirbing týsirip, qoghamdaghy narazylyqtyng artuyna sebepshi bolady» delingen shaghymda. «Eger nemister «Gitler» dep atalatyn kólik shygharsa búny kópshilik qalay qabyldar edi. Búl bastama da júrt arsynda tura sonday dýrbeleng tughyzyp otyr»,-deydi orys biyligine kóldeneng súraq qoyghan Ermentay Súltanmúrat myrza. Reseyding ýkimetbasyna arnaghan Ýndeuining sonyn akademik bylay dep ayaqtapty: « Qúrmetti Vladimir Vladimirovich! Siz biz kóterip otyrghan problemagha týsinistikpen qarap, orys halqy men týrki halyqtarynyn, onyng ishinde orys halqy men qazaq halqynyng arasyndaghy ózara tatulyqty odan ary arttyra týsetin tiyisti sharalar qabyldar dep ýmittenemiz».

«Abay-aqparat»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1780
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1761
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1481
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1385