Mәjilisining deputaty, «NUR OTAN» partiyasy fraksiyasynyng mýshesi Qúdaybergen Erjan elimizding infraqúrylym nysandarynyng qúrylysyna jәne qayta jandandyru júmystaryna budjetten bólingen memleket qarajattaryn atqaru organdarynyng mardymsyz paydalanuy jәne iygeruge qatysty mәsele kóterip, Mәjilisting jalpy otyrysynda deputattyq saual joldady.

Jyl sayyn  budjetten halyqtyng tynys-tirshilik etu infraqúrylymyn damytugha qyruar qarajat bólinedi. Alayda, jyl sayyn ayaqtalghan biraq júmys istemeytin nemese jyldan jylgha ayaqtalmaytyn nysandargha, jobaly-smetalyq qújattamalardy týzetulerge, sybaylas jemqorlyq qúqyq búzushylyqtaryna, sapasyz istelgen júmystargha kezigemiz. Osynyng bәri atalghan salalarda memleketting basty maqsattaryna (sapalyq kommunaldyq qyzmetterdi toqtatpay jetkizudi qamtamasyz etu) jetuge jәne memleket qarajatynyng ainalymsyz túryp ekonomikamyzgha keri әserin tiygizude.

Ózderinizge belgili, Elbasynyng qoldauymen 2013 jyly «Beyneu-Bozay-Aqbúlaq» magistraldy gaz qúbyrynyng qúrylysy ayaqtalyp, Týrkistan, Jambyl, Almaty oblystaryn tabighy gazqa qosu mýmkindigi payda boldy.

Degenmen, bitip túrghan gaz qúbyrlaryn «QazTransGazAymaq» AQ ekspluatasiyagha almay otyr. Oghan sebep, tapsyrys berushi retindegi әkimshilikterding jәne ekspluatasiyalaushy mekeme bolyp tabylatyn «QazTransGazAymaq» AQ arasyndaghy әreketterding kelisilmeui jәne әreketterdegi tújyrymdamalyq sheshimderding bolmauy. Nәtiyjesinde tapsyrys berushi qabyldaghan nysandar paydalanugha berilmeydi, sol arqyly gaz qúbyry týrindegi memleket qarajaty ondaghan jylgha ainalymsyz qalady.

Ayqyn mysaldardyng biri ol - Týrkistan oblysynyng Saryghash jәne Keles audandary. Saryaghash audanynyng 13 eldi mekeni jәne Keles audanynyng 6 eldi mekeni, jalpy alghanda 80000 juyq halyq gazben qamtylmaghan. Alayda, atalghan eldi mekenderde ishki gaz jýielerining qúrylysy ayaqtalghan. Sonymen qatar, Taskesken auylyndaghy AGTS-tyng qúrylysy 2013 jyly ayaqtalyp, biraq paydalanugha 8 jyl ótken song 2021 jylghy 5 tamyzda berildi. Óz kezeginde, Saryaghash audanynyng әkimshiligi aghymdaghy jylghy 11 tamyzda Facebook paraqshasyna simvoldy týrde gaz alauy jaghylyp, Baghys jәne Tegisshil auyldarynyng túrghyn ýileri, sonymen birge, Saryaghash audanynyng 38 eldi mekeni, Keles audanynyng 39 eldi mekeni gazdandyryldy dep jariyalady. Alayda, jogharyda jazylghanday «simvoldy týrde gaz alauy jaghyldy», iyә, bәri rasynda da simvoldy týrde ótti, sebebi atalghan eldi mekender gazgha qosylmaghan. Aghymdaghy jyldyng 19-27 tamyz aralyghynda ónirlerge saparymyz ayasynda atalghan eldi mekenderding túrghyndarymen kezdesip, osy jaghdaylargha kóz jetkizildi.

Múnday jaghday elimizding basqa ónirlerinde de bar ekenin atap ótu qajet. Býgingi kýni ekspluatasiyalaushy mekemelerding tengerimine berilmegen nysandardyng jalpy sany 1227 qúraydy, onyng ishinde 143 nysan qújattamamen tolyq jinaqtalmauy sebebinen (qúqyq belgileytin jәne atqarushylyq-tehnikalyq qújattamanyng bolmauy), sonday-aq qúrylys barysynda jiberilgen tehnikalyq búzushylyqtardyng saldarynan problemalyq bolyp tabylady.

Nәtiyjesinde, gaz qúbyrlary úzaq uaqyt boyy jergilikti atqarushy organdardyng tengeriminde bolady. Búl óz kezeginde qauipsiz jәne ýzdiksiz gazben jabdyqtau tәuekelderine әkelui mýmkin.

Sonymen qatar, gazben jabdyqtau obektileri olar boyynsha qúqyq belgileytin qújattama joghalghan jaghdayda iyesiz qaluy mýmkin.

Jogharyda atalghannyng negizinde kelesi mәselelerdi qarastyrudy súraymyn:

Qúrylysy ayaqtalyp paydalanugha tapsyrylghan nysandardy ekspluatasiya jasaushy mekemening tengerimine ótkizu sharalaryn merzimin qysqartyp ontaylandyrudy.

Infraqúrylymdyq nysandar qúrylysynyng jobaly-smetalyq qújattamasyn dayyndau jәne tehnikalyq qadaghalau júmysyn jýrgizu kezinde «QazTransGaz» AQ siyaqty salalyq mekemelerding qatysuyn.

Jauapty «Qazaqstan Respublikasynyng Parlamenti jәne onyng deputattarynyng mәrtebesi turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyalyq Zanyna sәikes berudi súraymyn.

    Abai.kz