Dýisenbi, 6 Mamyr 2024
3995 1 pikir 31 Tamyz, 2021 saghat 13:38

Álihan Bókeyhan turaly jana kitap jaryqqa shyghardy

Ghalym, tarihshy Viktor Kozodoy Alash ardaqtysy Álihan Bókeyhan turaly «Alihan Bukeyhanov: Chelovek - epoha» atty kitap jazyp shyqty.

Avtordyng aituynsha, búl monografiyagha búryn esh jerde jariyalanbaghan tyng mәlimetter engen.

Bir myng dana bolyp shygharylatyn tuyndyny reseylik tarihshy Qazaqstan Tәuelsizdigining 30 jyldyghyna arnaghanyn aitady.

Kitap iri tarihy әri sayasy qayratker Álihan Bókeyhannyng ómir jolyn qamtyghan. Viktor Kozodoy onyng esimi qazaq júrtyna keninen tanymal bolghanymen, reseylikterding bile bermeytinin aitady. Osy olqylyqtyng ornyn toltyru ýshin ghylymy zertteuler jýrgizip, qarapayym tilmen monografiya jazyp shyqtym deydi ol.

«Búl qoljetimdi janr, ómirbayan bolghanymen ghylymy zertteulerge negizdelgen. Men Resey oqyrmandaryn jәne ghylymy qoghamdy osynday túlghamen tanystyrudy maqsat ettim. Ol Qazaqstan ýshin de, Resey ýshin de óte manyzdy ról atqardy. Óz enbegimde onyng bir elding ghana emes, sol dәuirdegi tútas imperiyalyq, jal­pyúlttyq dengeydegi sayasatker eke­nin kórsetemin», - deydi reseylik tarihshy Viktor Kozodoy.

Viktor Kozodoy Álihan Bókeyhan turaly kitap jazudy osydan ýsh jyl búryn qolgha alghan. Ol kezde tәjiriybe almasu maqsatynda Pavlodardyng jogharghy oqu oryndarynyng birinde studentterge dәris oqypty.

«Ol bizding uniyversiytetting qúrmetti professory. Studentterge, magistrlerge dәris oqyghan kezde Qazaqstannyng tarihyna qatty qyzyghushylyq tanytty. Ásirese Potanindi, Guchkovty zerttey kele olardyng Álihan Bókeyhanmen qarym-qatynasy turaly biledi. Ony Álihan Bókeyhannyng úlylyghy qyzyqtyryp otyr», - deydi uniyversiytet dekany Aleksandr Sviyderskiy.

Kitap avtory Torayghyrov atyndaghy ortalyq kitaphanada Álihan Bókeyhan turaly maghlúmattar jinaghan. Almaty, Semey, Pavlodar, Tomsk, Omby, Samara, Oryn­bor, Novosibir arhivterimen de júmys istegen.

«Viktor Ivanovich Kozodoy bizding kitaphanagha oqyrman retinde 2019 jyly 28 qarashada tirkeldi. Sol Álihan Bókeyhandy zertteumen ainalysyp jýrgen uaqyty. Biz, kitaphanashylar, bar aqparatty jayyp salghannan keyin sonyng ishinen birneshe kýn kelip osynda oqyp, ghylymy zertteu jýrgizdi», - dedi Torayghyrov atyndaghy ortalyq kitaphananyng bólim basshysy Ásemgýl Ramazanqyzy.

Búl Álihan Bókeyhanov turaly Reseyde jaryq kóretin alghashqy kitap bolmaq. Túsaukeserin Qazaqstannyng ýsh qalasynda ótkizu josparlanghan. Resey tarihshysy Alash ardaqtysy turaly tuyndyny Tәuelsizdik merekesi qarsanynda barsha qazaq júrtyna tartqan syiym deydi.

«Qazaqstan halqynyng Tәuelsizdikke qol jetkizgenine biyl 30 jyl tolady. Men búl kitapty qazaq halqyna Reseyding ghalymy, tarihshysy jәne ghylym doktory atynan syigha tartudy kózdep otyrmyn jәne mereyli merekemen shyn jýrekten qúttyqtaymyn», - dedi reseylik tarihshy Viktor Kozodoy.

Álihan Bókeyhanov turaly jazylghan monografiya qazan aiynda basylyp shyghady. Tarihshylar, ghylymy qyzmetkerler әdistemelik qúral týrinde paydalana alady. Avtor әzirge myng danamen jaryq kóretin tuyndynyng keleshekte qazaq tiline audarylatynyna senimdi.

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1562
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1445
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1191
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1183