Júma, 3 Mamyr 2024
Arasha 28469 32 pikir 26 Sәuir, 2021 saghat 13:50

Ol – ózi isining aqtyghyna senimdi adam

Myrzaqamaqtaghy eks-ministr Eljan Birtanov tanertengi segizden keshki jetige deyin (saghat: 08-19 aralyghynda) kóshege shyghyp, túrmys jayyna qatysty qareket jasaugha rúqsat aldy.

Aqparat kózderi habarlaghanday, Núr-Súltan qalasynda 21 sәuirde audanaralyq mamandandyrylghan tergeu sotynyng otyrysy ótip, otyrys barysynda jogharydaghyday sheshim qabyldandy. Sot otyrysynda búrynghy Densaulyq saqtau ministri Eljan Birtanov alty aidan beri syrtqa attap shygha almay, qatang baqylauda otyrghanyn, otbasyn asyrau ýshin ýiqamaqtyng tәrtibin jenildetudi súraghan edi. Búghan deyin eks-ministrding advokaty Dmitriy Kuryachenko qorghauyndaghy Eljan Birtanovtyng densaulyghy nasharlap ketkeninin mәlimdep, Memleket basshysyna hat jazghan-dy. Advokattyng Preziydent Toqaevqa jazghan ótinish hatynda Birtanovty zansyz tergep-tekseruge tiym salu qajettigi aitylghan. Teginde zang myrzaqamaqtaghy adamnyng tughan tuystarymen, advokatymen jýzdesuine, densaulyghyna baylanysty dәrigerlik kómek jәrdem aluyna shek qoymaydy. Sonday mýmkindigi bolsa da, bәrinen shektelgen eks-ministr kýni býginge deyin bir de bir ret tәrtip búzbaghan kórinedi.

Eljan Birtanovtyng shanyraghynda bes balasy, qart anasy bar.

Esterinizge sala keteyik, Eljan Amantayúly Birtanov 2017 – 2020 jyldar aralyghynda Densaulyq saqtau ministri boldy. Medisina ghylymynyng doktory, 50-den astam ghylymy enbekterding avtory. 2020 jyly 31 qazanda ol «asa iri kólemde budjet qarjysyn talan tarajygha saldy» degen kýdikpen ústalyp, sol jyly 7 qarashada qoghamdyq ortadan shettetilip, ýide otyratyn qamaugha alyndy.

Birtanovtyng Qarjy ministrligining qarjymonitoring komiytetining tarapynan aiyptalyp, kýdikke ilinui qoghamdyq pikirler men qoghamdyq kónil kýige baylanysty kezinde birjaqty baghalanghanymen, qazir eks-minsitrding densaulyq saqtau salasyna qatysty jasaghan iygilikti isteri barynsha mәn berip, eskerudi qajet etetin siyaqty.

Mysaly:

1. 2016 jyly Birtanovtyng bastama kóteruimen әleumettik damu salasyna Densaulyq saqtau ministrligining yqpaly men qyzmetin qaytaru jónindege mәsele kýn tәrtibine qoyylyp, talqylandy.

2. 2017 jyly Preziydent Densaulyq saqtau ministrligining jeke vedmostvo retindegi qúrylymyna pәrmen berip, onyng qyzmetin qoldady jәne osy rette qoghamdyq densaulyq saqtau Komiyteti (sanitarlyq qyzmet) qúryldy. Atalghan qyzmet týrining keshendi júmysy kýsheytildi. 2018 jyly el ishin meningit mendegen kezde, 2019 jyly qyzylsha qaptaghan tústa eki aurudyng da betin qaytarghan últtyq sanitarlyq saraptama ortalyghynyng sanitarlyq zerthana ortalyghy bar Últtyq qoghamdyq densaulyq saqtau ortalyghy qúryldy.

3. 2019 jyldyng sonynda Birtanovtyng bastamasymen Últtyq qoghamdyq densaulyq saqtau ortalyghynda osy qyzmet týrin jetildire týsuge arnalghan sanitarlyq qyzmet salasynyng jetekshi mamandarymen mәjilis-kenes boldy.

4. 2020 jyly nauryz aiynda ministr Birtanovtyng tapsyrmasymen medisinalyq Joghary oqu oryndarynda dәriger sanitarlardy arnayy maman retinde dayyndaytyn sheshim qabyldandy. Sonday-aq, medisinalyq Joghary oqu oryndaryna 2020 jyldyng jaz mezgiline deyin  epiydemiologtar men dәriger sanitarlardyng biliktiligin arttyryp, qayta dayarlau mindeti jýkteldi.

Búl – Birtanovtyng Densaulyq saqtau ministri lauazymynda bolghan kezdegi sanitarlyq qyzmet salasyna qatysty atqarghan júmystary men qolgha alghan bastamalarynyng bir parasy.

Aua arqyly tarap, adamnan adamgha júghatyn kóshpeli dertting betin aldymen tazalyq arqyly tiya alamyz. Biraq «tajalgha» tap-túinaqtay tazalyq qana jauap bere almaydy, júqpaly aurularmen kýresting nәtiyjesi sanitarlyq qyzmetting saqaday saylylyghyna, kәsibiyligine, keshendi júmys atqaruyna kep tireledi. Eks-ministr Eljan Birtanov osy mәseleni tereng týsinip iske kirisken edi. Amal kem, qolgha alghan isi aqyryna jetpey azamattyng basy daugha qaldy.

Ministr Eljan Birtanovtyng túsynda túnghysh ret dәrigerlik kómekting sapasyn jýieli týrde arttyrugha kóp kónil bólindi.  

Alghashqy dәrigerlik kómek – kómekting ýlkeni. Ekinshi dýniyejýzilik soghysqa qatysyp, oq pen ottyng ortasynan aman oralghan qart jauyngeler әli kýnge deyin maydan dalasyndaghy dәrigerlerding biliktiligine tanday qaghyp, bas shayqap otyrady. Kezinde qala túrmaq, alys qystaqtardyng ózinde kýrdeli aurulardyng emin taba biletin dәrigerler boldy. Olar auyl auyldyng arasynda jýgirip jýrip-aq, talay jandy ajaldan arashalap qalghan edi. Ókinishke qaray, óz kәsibin joghary dengeyde mengergen dәrigerlerding qatary keyingi shiyrek ghasyrdyng sheginde siyrep ketti. El ishinde dәrigerlerding biliksizdiginen bolghan ólim-jitim kóbeydi. Auruhanlar ashyqtan ashyq para alatyn korrupsiyalyq mekemelerge ainaldy. Densaulyq saqtau salasyndaghy múnday kelensizdikting betin qaytaru ýshin keshendi, jýieli ózgeris kerek-ti. Búl jaytty jap-jas ministr Eljan Birtanov jaqsy týsindi. Sóitti de tómendegi jaghdayatardy jolgha qoydy.

1. Densaulyq saqtau ministrligi janyndaghy medisinalyq qyzmet týrlerining sapasy jónindegi birlesken komissiya diagnostikalyq jәne emdeu hattamalaryn qaraudyng institusionaldyq negizine ainaldy. Sonyng nәtiyjesinde 1300-den astam klinikalyq hattama dayyndaldy. Búl hattamalar zamanauy dәlelderge negizdelip, kәsiby ortada jasalghan әdebiyetter men densaulyq saqtau tehnologiyasyn baghalau nәtiyjeleri boyynsha maqúldandy.

2. Medisinalyq úiymdardyng sapalyq standarttaryn pasiyentterding ómirine qauipsizdik tudyrmaytyn jaghdaygha sәikes akkreditteu men medisina qyzmetkerlerining bilimi men daghdylaryn baghalau (tekseru) funksiyasy medisinalyq qyzmetkerdi klinikalyq praktikagha jiberuding alghy sharty retinde tәuelsiz ortagha berildi

3. Medisinalyq qyzmetterding sapasyn jaqsartu ýderisterin jýzege asyru maqsatynda medisinalyq úiymdardyng halyqaralyq sapa jәne halyqaralyq organ (ISQua) sertifikattaghan standarttary boyynsha erikti akkreditteu jýrgizildi. 2020 jyldyng basynda ÁMSQ-men kelisimshart arqyly memlekettik tapsyrystyng sheginde medisinalyq qyzmet kórsetkenderding 30% -y akkreditteldi. Búl kórsetkishti 2025 jylgha qaray 70 payyzgha jetkizu josparlanghan bolatyn.

Mine, osynday iygilikti isterge bastamashy bolghan azamat, óz kәsibin jete mengergen kәsiby maman, búrynghy ministr jadap-jýdep ýy qamaqta otyr. Advokat Dmitriy Kuryachenkonyng sózine qaraghanda, ol ózine taghylghan aiyptyng bir de birin moyyndamaydy. Nege? Óitkeni ol – ózine, óz isining aqtyghyna senimdi adam. Al senim bәrinen de kýshti.

Abai.kz

32 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 582
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 316
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 327
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 336