(Shala býlinuding qajeti qansha?)

Feysbuk jelisindegi paraghymda jariyalanghan «Qazaq tilin ýiretuding bes әdisi» degen jazbam qoghamdyq sanada sonshalyq janghyryq tughyzady dep oilamappyn. Ásirese, orystildi oqyrmandardyng jeke pikirlerim ýshin maghan «fashist!», «nasist!», «esuas!» degen at baylap, aidar taghyp, barynsha ghaybattaghanyna tanmyn. Olar RF-nyng Putiyn, Jirinovskiy, Fedorov siyaqty asa kórnekti memleket qayratkerleri men sayasatkerleri biyik minberlerden Qazaqstannyng memlekettiligi jóninde teris kózqarastaryn ashyq bildirgeninde múnshalyq ashulanbaghan shyghar...

Shyndyghynda, feysbuktaghy oqyrmandaryma oy tughyzu maqsatynda úsynghan bes әdisting birde-biri biylik tarapynan qolgha alynbaytynyn әrbir sanaly adamnyng payymdaytynyna shýbәm joq. Aytalyq, qazaqsha qaqpaytyn ministrler men Parlament deputattaryna Elbasynyn: «Qazaqstannyng bolashaghy – qazaq tilinde» degen ataly sózining mәn-maghynasyn kimder týsindirip, kimder ýgit-nasihat júmystaryn jýrgize alady?.. Kerisinshe, solardyng ózderi memlekettik til sayasatynyng nәtiyjeli jýzege asuyna mýddeli boluy kerek qoy. 

Bizding elde qanshama jyldar boyy jemqorlargha, paraqorlargha, alayaqtargha qarsy bas bostandyghynan aiyru jazasy qoldanylyp jatsa da, sheneunikter men kәsipkerlerding barlyghy birdey әlgi qylmystardan bas tartty ma! Ashyla sala jabylyp qalghan qylmystyq ister qanshama... Demek, keleshekte ministrler men qaltaly alpauyttargha aiyppúl salu arqyly qazaq tilin ýiretu mýmkindigin qarastyrudyng ózi artyq. 

Memlekettik tilde is jýrgizbeytin, qyzmet kórsetpeytin jýz myndaghan memlekettik mekemeler men sauda-sattyq oryndaryn jabu jóninde Mәjiliste mәsele kóterilui tipti mýmkin emes. Endeshe, Preziydent әkimshiligi, Ýkimet, Parlamentti tarqatyp, memlekettik tildi mengergen kadrlarmen qayta jasaqtau jónindegi pikir bireulerding kýlkisin tudyrmasa, ashu-yzasyn tudyrmauy kerek edi... 

Aldaghy uaqytta memlekettik tildi mәjbýrlep oqytu lagerileri ashylsa, Qazaqstan milliondaghan adamdar qamalatyn myndaghan lageriler eline ainalyp ketetini sózsiz. Aytpaqshy, Joghary Sot tóraghasy, Bas Prokuror, Ishki Ister ministri memlekettik tildi bilmese, olardy mәjbýrlep oqytu lagerilerine qamau jónindegi ýkimdi kimder dayyndap, kimder iske asyrady?.. Súraq kóp, jauap joq. 

Áriyne, Elbasy da, Preziydent te әlgindey qadamgha barmaydy. Búl anyq jayt! Ýy syrtynda AQSh, Batys elderi men soltýstiktegi ata kórshimiz túr...

Sony bile túra, nege olay jazdyn? – dep súrarsyz. Jauap bereyin. Memlekettik tilding mýshkil jaghdayyn onaltu jónindegi mәsele aityla-aytyla әbden jauyr boldy! Búl taqyryptyng júrtshylyqty yghyr qylghany sonshalyq, eshkim tyndamaydy. Biylikke qúlaq týrgizip, qoghamdyq sanany selt etkizu ýshin radikaldy úsynystar aituyng kerek eken. Basqa amal joq. Men sony týsindim. Maqsatyma jetkendeymin. 

Endeshe, mәselening bayybyna barmay, mening jazbamnyng orys tilindegi audarmasyna barynsha shýilikken azamattardyng alandauy negizsiz. Áriyne, avtordy tabalau onay bolghanymen, oryndy oi, pikir aitu onay emes. Áytse de, oqyrmandardan tyng úsynystar kýtemin. 

Arman Qaniy,

Palodar qalasy

Abai.kz