Sәrsenbi, 22 Mamyr 2024
Qayratker 5244 14 pikir 29 Qazan, 2020 saghat 12:43

Salyq óldi degenshe...

Kózi tirisinde-aq, «qazaq zang ghylymynyng patriarhy» atanghan әigili akademiyk, ghúlama zanger, úlaghatty ústaz Salyq Zimanovtyng tughanyna kelesi jyly 100 jyl tolady. Degenmen, búl aituly data Ýkimetting aldaghy jyly atap ótetin mereytoylar tizimine enbey qalghan. Osyghan oray Múhtar Qúl-Múhammed bastaghan bir top senator Premier-ministrding atyna deputattyq saual joldady.

Salyq Zimanov 1990 jyly Qazaq KSR Jogharghy Kenesine deputat bolyp saylanyp, Komiytet tóraghasy әri 1990 jyly 25 qazanda qabyldanghan Qazaq KSR-ning «Memlekettik egemendigi turaly» Deklarasiyasynyng jobasyn dayarlaghan deputattyq komissiyanyng basshysy boldy. Keyin 1991 jyly 14-16 jeltoqsanda «Qazaqstan Respublikasynyng Memlekettik tәuelsizdigi turaly» konstitusiyalyq zanyn qabyldau kezinde taghy da kelisim komissiyasynyng qúramyna kirip, Qazaqstan atty jana tәuelsiz memleketting dýniyege kelgenin kýlli әlemge tanytqan tarihy qújattyng qabyldanuyna zanger deputat retinde zor ýles qosty.

Múhtar Qúl-Múhammed últtyq qauipsizdigimizge tónip túrghan qauip jayly aitty | SN.kz - janalyqtar. Qazaqstannyng janalyqtary

Deputattyq saualda Múhtar Qúl-Múhammed osynyng bәrin qadap túryp aitty. Sonday-aq, senator Salyq Zimanovtyng Úly Otan soghysyna qatysqan maydanger ghana emes, naghyz qaharman ekenin erekshe atap ótti.

Akademikting ghalymdyghy men ústazdyq qyzmetine de basa mәn berilgen.

«Salyq Zimanov 1961 jyly Mәskeude doktorlyq dissertasiyasyn qorghaghannan keyingi bar ghúmyryn qazaqstandyq zang ghylymynyng damuyna arnady. Qazaq memlekettik uniyversiytetining zang fakulitetin, Últtyq Ghylym akademiyasynyng Filosofiya jәne pravo instituttaryn basqaryp, myndaghan shәkir tәrbiyelep, 30-dan astam ghylym doktory men kandidattaryn dayarlady. Onyng shәkirtteri Qazaqstanda ghana emes, TMD elderinde kóptep sanalady. Memleket teoriyasy men tarihy, sayasy jәne qúqyqtyq ilimder tarihy, konstitusiyalyq qúqyq, qazaqtyng ata zandary jәne zang ghylymynyng ózekti mәselelerine arnalghan kóptegen monografiyalar men ghylymy enbekter jazyp, sonyna 10 tomdyq mol ghylymiy-shygharmashylyq múra qaldyrdy», – dedi Múhtar Qúl-Múhammed.

Shyndyghynda, qazaqtyng ata zandaryn jiktep-jiliktep, ýlken enbek jazghan, sonyna óshpes múra qaldyrghan ghalymnyng mereytoyyn atausyz qaldyru eldigimizge syn. Qayta egemendikting 30 jyldyq merekesi tәuelsizdigimizdi óz qolymen nyghaytqan, bilim-biligimen molaytqan, qazaqstandyq patriotizmdi qalyptastyrghan, ghylymy múrasymen ghana emes, barsha is-әreketi, bolmys-bitimimen ýlgi-ónege bolghan Salyq Zimanov siyaqty birtuar azamattardy ardaqtaudan bastalghany dúrys.

«Osyghan oray, akademik Salyq Zimanovtyng ghasyrlyq mereytoyyn layyqty atap ótu ýshin: qaharman ghalymnyng ómiri men shygharmashylyghyna arnalghan halyqaralyq ghylymiy-praktikalyq konferensiya, tanym-taghylymdyq sharalar ótkizu, onyng esimin Atyrau men Almaty qalalarynyng kóshelerine jәne Núr-Súltan qalasyndaghy janadan salynghan mektepterding birine beru, tughan jerinde onyng enseli eskertkishin ornatu mәselesin qarastyrudy súraymyz», – delingen saualda.

Osy rette últymyzdyng birtuar úly, etnograf-ghalym, Shoqannyng qúrdasy, HIH ghasyrdaghy qazaqtan shyqqan iri qayratker Múhammed-Salyq Babajanovtyng esimi eske týsip otyr. Múhammed-Salyqtyng Shoqanmen zamandas bolyp qana qoymay, kezdesip, pikir almasyp, súhbattasqany turaly derekter bar. Ekeuining ómiri de, taghdyry da, oi-armany da úqsas, ýndes.

Elimizding batys ónirinen shyqqan ghalym qazaq halqynyng túrmysy men sharuashylyghy, diny namymy men senimi, baqtashylyq, sayatshylyq, qymyzdyng shipasy jәne taghy basqa taqyryptarda enbekter jazghan. Aghartu isine ýlken ýles qosqan. Onyng esimi A.Júbanov, S.Zimanov, E.Masanov, H.Madanov, R.Otarbaev jәne taghy basqa ghalym, jazushylardyng estelikteri men ghylymy enbekterinde ýnemi atalyp otyrady.

Múhammed-Salyq Babajanov 39 jasynda dýniyeden ótken. Ol qaytys bolghanda de әigili kýishi Dәuletkerey «Salyq ólgen» degen kýy shygharypty. Tipti halyq arasynda «Salyq óldi degenshe, halyq óldi deseyshi» degen de sóz taraghan.

Búl sózding býgingi deputattyq saualgha da qatysy bar desek, artyq bola qoymas. Salyq Zimanovtyng óz ómirden ótse de, esimi, múrasy, ólmesin. Sondyqtan akademikting mereytoyyna qatysty saual oryndy ghana emes salmaqty da saliqaly boldy deuge tolyq negiz bar.

Abai.kz

14 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 2250
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 2604
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 2586
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1691