Dýisenbi, 6 Mamyr 2024
Janalyqtar 3297 0 pikir 4 Qantar, 2012 saghat 05:17

Álim Bayaliyev. Jeltoqsan aiy hәm tarihy sabaq

"Ar-namysym, qasiretim, maqtanyshym - Jeltoqsan!" sózining sherli de asqaq maghyna-manyzy songhy jeltoqsannan, múnly jeltoqsannan, zarly jeltoqsannan keyin eselene týsti. Jeltoqsan aiynyng Qazaqtyng bergi tarihyndaghy ereksheligi ainymastay bekidi. 1986-nyng Jeltoqsany men 2011-ding Janaózeni ajyramastay egiz úghymgha ainaldy. Aq pen qaranyn, aqiqat pen jalghannyng ara jigin shirimegen újdan men irimegen parasat iyeleri birden ajyratty. Ajyrata almaghandardyng kózine shynghyrghan shyndyqty ertengi kýni tarihtyng ózi tyqpalar. Ashysy sol, keshegi Jeltoqsannan últ bolyp sabaq almaghanymyz, ala almaghanymyz belgili boldy. Býgingi Janaózen synaghynda beyshara, ayanyshty, jiyirkenishti kýide qalghanymyz sondyqtan. Hosh, jana jylda keldi, kóterinki kónil-kýige bólenip, jaqsy tilekter aitqanymyz abzal-mys. Bir tilek te bizden bolsyn...

"Ar-namysym, qasiretim, maqtanyshym - Jeltoqsan!" sózining sherli de asqaq maghyna-manyzy songhy jeltoqsannan, múnly jeltoqsannan, zarly jeltoqsannan keyin eselene týsti. Jeltoqsan aiynyng Qazaqtyng bergi tarihyndaghy ereksheligi ainymastay bekidi. 1986-nyng Jeltoqsany men 2011-ding Janaózeni ajyramastay egiz úghymgha ainaldy. Aq pen qaranyn, aqiqat pen jalghannyng ara jigin shirimegen újdan men irimegen parasat iyeleri birden ajyratty. Ajyrata almaghandardyng kózine shynghyrghan shyndyqty ertengi kýni tarihtyng ózi tyqpalar. Ashysy sol, keshegi Jeltoqsannan últ bolyp sabaq almaghanymyz, ala almaghanymyz belgili boldy. Býgingi Janaózen synaghynda beyshara, ayanyshty, jiyirkenishti kýide qalghanymyz sondyqtan. Hosh, jana jylda keldi, kóterinki kónil-kýige bólenip, jaqsy tilekter aitqanymyz abzal-mys. Bir tilek te bizden bolsyn...

Manghystaudaghy qandy qyrghynnan keyin býkil bir aimaq qara jamyldy. Azamattarynan airylghan ýiler óksik pen joqtaugha toldy. Bazbireulerding bar derti - shyrshaly jiyn, oiyn-sauyq, iship-jem... Telekanaldarda sol bayaghy jyn-oynaq pen yrjyn-tyrjyn... Qayda kóz salsang da qúr maqtan, jaramsaqtyq pen bitpeytin ótirik... 1937-ning de, 1986-nyng da kýntizbening ýzilip, úmyt bolghan japyraqtarynday ótkenimiz emes; jeltoqsannyng tәnimizben qosa janymyzdy qaryghan yzgharynday býginimiz ekenin kórdik. Jyldar boyy ýzilmey kele jatqan qorqaulyq, satqyndyq, jýreksizdik, jaghympazdyq, itarshylyq, boykýiezdik pen nemqúraydylyqtyng býgini... Kenesarylardyn, Isataylardyn, Mahambetterdin, Abaylardyn, Ahmetterdin, Álihandardyn, Mirjaqyptardyn, Mústafalardyn, Maghjandardyng dabyraly-danghazaly mereytoylaryn ótkizip, jarysa sóz sóilesek te, qúsalyqpen ótken ghibratty ghúmyrlarynyng bayybyna bara almappyz, qadirley de almappyz. Er boludyn, El boludyng syryn úgha almappyz. Ár adam ómirding synynan kýnde ótse de, últ retinde synalatyn mezetterimiz bolady. Búl joly da óte almadyq últ bolyp úiysudyng úly synynan. Babalar erligining sybaghasy bolyp kýtpegen jerden uysymyzgha týsken Tәuelsizdikke layyqty ekenimizdi dәleldey almadyq taghy da. Sol bayaghysha, әdiletsizdikke, zúlymdyqqa, arsyzdyqqa qarsy túrghan at tóbelindey azamattarymyz ghana. Qyrshynynan qiylghandardyng janyna arasha týse almasa da, aryna arasha týskenderimiz - bir uys. Qazaq qoghamynyng bir bóligining tiri, ekinshi, ýlken bóligining óli ekenin ótken jyldyng jeltoqsanynda anyq kórdik. Qúttyqtaudy qajet etetin jaghday bar bolsa, jýregindegi ar men úyattyng sәulesi sónbegen sol tirilerding jana jyly qútty bolsyn. Jýregi tiriler men ruhy irilerding joly bolsyn bir ret bolsa da búl elde, solar ósip-ónsin, solar kógersin... Ejelden kiyesi búlar osy eldin, bir ret bolsyn iyesine de ainalsyn. Jýregimizding say-salasynan shyqqan tilegimiz osy...

«Abay-aqparat»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1546
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1422
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1169
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1168