Freedom House jyl sayyn býkil әlemdegi Internet erkindigi turaly reytingin jariyalaydy. Onda basylym, translyasiya jәne onlayn-BAQ-tyng qanshalyqty erkin ekendigi zertteledi. 

Búl jolghy reytingke barlyghy 65 memleket qatysqan. Al, internet bostandyghy boyynsha birinshi orynda Islandiya ornalasypty. TOP-5 elding qataryna Estoniya, Kanada, Germaniya jәne Avstraliya kiredi.

Reytingte Qazaqstan men Sudan eng tómengi nәtiyje kórsetti. Sonymen, 2019 jyldyng sonynda Qazaqstan Tailand pen Resey arasynda ornalasqan 50-inshi oryngha (bir jyl búryn - 46 oryn) tómendedi.

Búl reyting boyynsha Belarussiya - 48 oryn, Ázirbayjan - 45-oryn, Qyrghyzstan - 25 orynda.

Reyting kelesi kórsetkishter negizinde әzirlengen:

- Internetke qol jetimdilikke kedergi (Internet-provayderlerding menshik qúqyghyna qol jetimdilik, zandy baqylau jәne  retteushi organdardyng tәuelsizdigi ýshin infraqúrylymdyq jәne ekonomikalyq kedergiler);

- Mazmúngha shekteuler (sayttar men mazmúndy búghattau, senzura);

- Paydalanushynyng qúqyqtaryn búzu (jelidegi әreketterdi, qúpiyalylyqty jәne onlayn-spektakliderding nәtiyjelerin baqylau).

Jalpy, reyting ýsh shartty topty bóledi: «Erkin», «Jartylay erkin» jәne «Erkin emes» internet. Al, Qazaqstan «Erkin emes» internet tobyna kirdi.

Freedom House sarapshylary internet erkindigining toghyzynshy jyl qatarynan nasharlap bara jatqanyn algha tartady. Sonday-aq olar, biylik ókilderining әleumettik mediany, tehnologiyalardy sifrlyq avtoritarizm qúraly retinde qoldana otyryp, óz azamattaryn manipulyasiyalau jәne baqylau ýshin qoldanyp kele jatqanyn aitty.. 

Biylghy jydyng qyrkýiek aiyna deyin elimizde Internetke qosylugha mýmkindigi bar 15,3 million úyaly baylanys abonenti tirkelgen. Búl ótken jyldyng sәikes kezenimen salystyrghanda 1,4% artyq (15,1 million abonent).

Songhy bes jylda úyaly Internet abonentterining sany jylyna orta eseppen 7,7% ósip otyrdy.

Internetke tirkelgen abonentter sany bir jyl ishinde 1,2% azayghan. Búl shamamen 2,5 million birlik.

Abai.kz