Seysenbi, 7 Mamyr 2024
Áne, kórding be? 4689 4 pikir 22 Qyrkýiek, 2020 saghat 14:32

ICIJ zertteui: Qazaqstannan 130 mlrd dollar shygharylghan

ICIJJurnalisterding Halyqaralyq Konsorsiumy bank jýiesi arqyly zansyz jolmen alynghan kiristerdi zandastyrghan kýdikti operasiyalar turaly zertteu nәtiyjesin jariyalady. Qarapayym tilmen týsindirsek, elden zansyz jolmen shygharylghan nemese qaynar kózi kórsetilmegen qarajattar turaly esep. 

Búl jana zertteu AQSh Qarjy ministrligining (FINCEN), sonday-aq, Fransiya, Shveysariya, Úlybritaniya jәne Avstriyadaghy birqatar qarjylyq baqylau organdarynyng mәlimetine negizdelgen kýdikti operasiyalar turaly aqparattardy qamtidy. Zertteude 88 elge qatysty adamdardyng attary jazylghan. Al, jobagha 400-den astam jurnalist qatysqan.

Osy 88 elding ishinde qazaqstandyq oligarhtar da bar eken. Oligarhtar ghana emes, sheneunikter men sayasatshylar da bar-mys.

Uralskweek.kz saytynyng jazuynsha, janaghy ICIJ tiziminde qazaqstandyq dәulettiler - Bolat Ótemúratov, Bolat Nazarbaev, Qayrat Satybaldy, Vladimir Kim men Timur Qúlybaev, shetelde jýrgen eks-bankir Múhtar Áblyazov pen eks-senator Darigha Nazarbaeva da bar kórinedi.

Sonymen qatar, atalghan zertteude Qazaqstandyq oppozisiyalyq sayasatker Múhtar Áblyazov pen Hrapunovtar otbasy turaly derekter de bar.

Mәselen, zertteude Múhtar Áblyazovtyng qarjysy birneshe jyl boyy AQSh, Germaniya, Úlybritaniya, Kipr, Latviya  bankteri arqyly ainalymda bolghany jazylghan. Búl turaly Azattyq sayty jazypty.

FinCEN qújattarynan anyqtalghanday, Áblyazov 2008-2016 jyldary 27 bank arqyly 666 million dollar audarghan.

Al, Hrapunovtar otbasy turaly mәlimette 2013 jyldan 2015 jylgha deyin Iliyas Hrapunovtyng baqylauyndaghy kompaniya JPMorgan Chase jәne Bank of America esepshottarynan AQSh, Shveysariya, Luksemburg, Seyshel araldary, Fransiya jәne Birikken Arab Ámirlikterindegi bank shottaryna 20,5 million dollar jibergeni aytylady.

ICIJ zertteui turaly Azattyqtyn jazuynsha, Iliyas Hrapunov Delaver shtatyndaghy kompaniya arqyly Ogayodaghy moll qúrlysyna investisiya ýshin dep Feliks Saterding (týrli qylmystyq toptarmen qatysy bar dep birneshe ret kýdikke ilingen biznesmen) kompaniyasynyng Wells Fargo bankindegi esepshotyna 5,2 million dollar audarghan.

Búdan bólek, Hrapunov 2012 jәne 2013 jyly 335,522 dollardy Saterding American Express bankindegi esepshotyna jibergen. FinCEN qújattaryna say, American Express búl aqsha audarymyn kýdikti dep sanaghan.

ICIJ mәlimetine sәikes, Qazaqstannan shetke ketken jәne úrlanghan aqshanyng jalpy kólemi 130 milliard dollardan asady eken. Múnday iri soma zertteudi dayyndaushylardyng da ýlken tandanysyn tudyrghan. Sebebi zertteushiler songhy 7 jyldaghy aqparattargha ghana sholu jasaghan.

Abai.kz

4 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 1599
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 1501
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 1250
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 1220